W piątek, 25 lutego Komisja litewskiego Sejmu oraz Związku Litwinów na Świecie omówiły problemy mniejszości litewskiej na Ukrainie, Białorusi, obwodzie kaliningradzkim oraz w Polsce.
Spotkanie rozpoczęło się minutą ciszy ku czci poległych na Ukrainie podczas obrony swojej ziemi.
W przyjętej uchwale dotyczącej Polski, komisje napisały m.in.:
„Komisja Sejmu Republiki Litewskiej i Światowej Wspólnoty Litewskiej, po wysłuchaniu przemówień członka Komisji Aidžio Staskevičiaus, Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Litewskiej Aidy Andrijauskienė oraz Virginiji Rinkevičienė – dyrektora Departamentu ministerstwa Edukacji, Nauki i Sportu RL ds. litewskiej diaspory za granicą, zauważając, że w związku z migracją wewnętrzną wiele młodych rodzin litewskich z Suwalszczyzny - szczególnie z Sejn i Puńska - przenosi się do Suwałk, uznaje, iż istnieje pilna potrzeba zapewnienia dzieciom edukacji w języku ojczystym.
Zauważamy, że od 2017 r. wysiłki społeczności litewskiej w Polsce o założenie szkoły litewskiej w Suwałkach nie spotkały się z uwagą i poparciem lokalnego samorządu oraz rządu RP. Zwracamy się do Rządu Republiki Litewskiej o zintensyfikowanie dialogu z Rządem RP w tej sprawie oraz o wsparcie na wszelkie możliwe sposoby utworzenia szkoły litewskiej w Suwałkach”.
Podpisali: Przewodniczący Komisji Dalia Asanavič i Jonas Bružas.
Oczekiwanie na decyzje
Od jesieni 2020 roku w mieście działa litewskie przedszkole. Prowadzi je Fundacja im. Biskupa Antanasa Baranauskasa w Sejnach. Pomieszczenia wynajęto od prywatnego właściciela budynku. Obecnie uczęszcza do placówki ok. 30 maluchów. Kolejnym etapem ma być utworzenie szkoły. Początkowo byłyby to klasy 1-3, a później 4-6 i kolejne.
We wrześniu 2021 roku podczas spotkaniu rodziców w suwalskim przedszkolu postanowiono utworzyć komitet założycielski szkoły. Za cel postawiono, by do 2023 roku litewska szkoła w Suwałkach powinna zacząć działać.
Jak informowała społeczność litewska na początku lutego br. Przewodnicząca Wspólnoty Litwinów w Polsce, dyrektor litewskiego przedszkola w Suwałkach Jolanta Malinowska- Wiktor, powołano Grupę Inicjatywną (Komitet Społeczny) do spraw budowy litewskiej szkoły Podstawowej w Suwałkach. Został złożony wniosek do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o dofinansowanie zakupu działki i budowy litewskiej szkoły w Suwałkach.
Są już upatrzone dwie działki nadające się pod szkołę. Póki nie ma na ten cel pieniędzy, trudno wyrokować, czy dojdzie do zakupu.
- Dobrze byłoby - mówiła Jolanta Malinowska-Wiaktor - aby obecni 5-latkowie z przedszkola, od razu po zakończenia pobytu w placówce, poszły do litewskiej szkoły. Czy tak się stanie, pokaże czas.
Jak zauważa J. Malinowska-Wiaktor, nawet, gdyby w tym roku udało się uzyskać pierwsze fundusze na budowę szkoły, to wiadomo, że długo trwają różne procedury związane i inwestycjami. Stąd też organizacje litewskie zwrócą się zapewne do prezydenta Suwałk o czasowe udostępnienie jednego pomieszczenia w którejś z samorządowych szkół. Potrzeby nie są wielkie, bowiem jest tylko siedmioro przedszkolaków, uczęszczających obecnie do grupy pięciolatków. To właśnie oni byliby zaczątkiem litewskiej szkoły w Suwałkach, potem w kolejnych latach dochodziły kolejne roczniki przedszkolaków.
Premier i minister obiecywali, MSZ ma inne zdanie
Starania o utworzenie w Suwałkach litewskiej placówki edukacji i kultury trwają od 2018 roku. Początkowo liczono na pomoc samorządu i rządu RP. Premier Morawiecki miał obiecać byłemu już premierowi Litwy Skvernelisowi, że sprawę da się załatwić. Potem okazało się, że ani samorząd, ani agendy rządowe nie dysponują odpowiednimi pomieszczeniami. Litwini sami więc znaleźli pomieszczenia. Większość wydatków funkcjonowania przedszkola pokrywa litewski rząd.
Podczas spotkania w Warszawie minister Edukacji, Nauki i Sportu Jurgity Šiugždinienė z Ministrem Edukacji i Nauki RP Przemysławem Czarnkiem, ten ostatni miał zapewnić, żesprawa założenia litewskiej szkoły podstawowej w Suwałkach zostanie rozwiązana, zostanie udzielona pomoc lokalowa i finansowa - powiedziała po spotkaniu minister J. Šiugždinienė.
Całkiem inne pismo nadeszło z polskiego MSZ, które nie widzi takiej potrzeby.
Stąd też litewskie władze oraz polska mniejszość litewska wraca do wcześniejszego pomysłu kupna działki i budowy własnej szkoły. Tak zbudowano przed kilkunastoma laty litewską szkołę w Sejnach.
Szef Konsulatu Ambasador Gienadijus Mackelis zapewnił w lutym br. podczas spotkania z przedstawicielami mniejszości litewskiej, że utworzenie szkoły litewskiej w Suwałkach ma pełne poparcie litewskich instytucji państwowych.
WYG
Na fot: Posiedzenie Komisji. Fot. Kancelaria Sejmu RL
