Kończy się modernizacja 11,5-kilometrowego odcinka drogi wojewódzkiej z Lipska do granicy w Lipszczanach. Koszt inwestycji to blisko 72 mln zł, wydatki w 2021 roku – 12,5 mln zł.
Jest to kontynuacja zadania rozpisanego na lata 2019-2021 ze środków budżetu państwa - Funduszu Dróg Samorządowych..
- Jego wykonanie wynika z potrzeby doprowadzenia stanu technicznego drogi i obiektów inżynierskich do oczekiwanego standardu użytkowego w celu poprawy jakości obsługi komunikacyjnej terenów przygranicznych - głosiło uzasadnienie zarządu województwa podlaskiego do projektu budżetu na 2021 rok.
Pieniądze pochodzą nie z regionalnej puli FDS, z której o dotacje mogą się starać gminy i powiaty, ale z puli będącej w dyspozycji Ministerstwa Infrastruktury na inwestycje o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa - wyjaśnił w 2019 roku Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku.
Przypomnijmy, że Podlaski Wojewódzki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Białymstoku wraz z obwodem grodzieńskim otrzymały przed kilkoma laty 2,374 mln euro na projekt „Rozwój współpracy partnerskiej na rzecz poprawy infrastruktury drogowej położonej na pograniczu województwa podlaskiego i Grodna” w ramach Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Polski rząd dorzucił resztę na modernizację prawie 11,5 km drogi wojewódzkiej z Lipska do granicy z Białorusią. Pod koniec października 2019 roku ruszyły prace.
Droga wojewódzka nr 664 zaczyna się w Augustowie, gdzie łączy się z drogą krajową nr 16, i prowadzi do wschodniej granicy Polski. Po rozbudowie poprawi się połączenie Augustowa z białoruskimi miastami leżącymi przy zachodniej granicy tego państwa
Projekt w ramach Interreg Polska - Białoruś - Ukraina
Projekt „Rozwój współpracy partnerskiej na rzecz poprawy infrastruktury drogowej na pograniczu województwa podlaskiego i rejonu grodzieńskiego” ( DOPC) jest realizowany w ramach Celu Tematycznego DOSTĘPNOŚĆ. Beneficjentem Wiodącym projektu jest Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Białymstoku. Wspólnie z białoruskim partnerem: Miejskim Przedsiębiorstwem ds. Projektowania, Naprawy i Budowy „Grodnoobldorstroj” w Grodnie, borykają się z problemem niedostatecznej dostępności obwodu grodzieńskiego, która ogranicza możliwości jego rozwoju. Ich celem jest przebudowa lokalnych dróg w celu poprawy zdolności przewozowych, a także przepływu osób i towarów przez granicę, szczególnie biorąc pod uwagę możliwą reaktywację przejścia granicznego Lipszczany - Sofijewo. Projekt DOPC miał sprawić, że pogranicze polsko-białoruskie będzie bardziej dostępne, bezpiecznie i mniej zanieczyszczone, co w końcowym efekcie poprawi warunki życia mieszkańców.
Głównymi beneficjentami tych zmian mają być mieszkańcy północnego Podlasia i północno-zachodniej części obwodu grodzieńskiego. Ulepszona droga zapewni dostęp do atrakcji turystycznej Polski i Białorusi - Kanału Augustowskiego. W wyniku realizacji projektu czas podróży i transportu w regionach ma ulec skróceniu. Ponadto ogólne bezpieczeństwo zrekonstruowanych użytkowników dróg wzrośnie z powodu oddzielenia ruchu pieszego i rowerowego od ruchu samochodowego, co ostatecznie poprawi warunki życia mieszkańców po obu stronach granicy – głosiło uzasadnienie projektu.
Rejon Grodzieński położony w zachodniej części Białorusi w obwodzie grodzieńskim graniczy z Powiatem Augustowskim, a 40 proc. ludności stanowią Polacy. Oba regiony łączy Kanał Augustowski, zabytek architektury hydrologicznej XIX wieku. Rejon Grodzieński był dostępny dla turystów poprzez bezwizowe przejścia graniczne. Drogi i przejście graniczne miało jeszcze bardziej przyczynić się do współpracy, wymiany handlowej, turystycznej.
Białoruski partner przebudował już swoją drogę regionalną nr 6054, która obejmuje dwa obszary wiejskie: wieś Racicze i wieś Sopoćkinie. Całkowita długość zrekonstruowanej drogi wynosi 5,8, km która leży w ciągu trasy nr Н-6054 Grodno-Sopoćkinie.
Duże nadzieje
Podczas uroczystego rozpoczęcia inwestycji jesienią 2019 roku burmistrz Lipska Lech Łempicki mówił, że starania o rozbudowę drogi trwały od wielu lat.
- Ziszczą się nasze marzenia. liczymy na to, że droga będzie ważną arterią komunikacyjną do granicy i będą z niej korzystać turyści zainteresowani Kanałem Augustowskim. - (...) przejście graniczne to jest też nasza szansa – mówił burmistrz.
- Czekamy na połączenie, na uruchomienie stałego przejścia granicznego Lipszczany-Sofijewo, które spowoduje, że prostą drogą z Augustowa do miasta Grodna będzie ok. 60 km. Będzie to szansa nie tylko dla Augustowa, ale dla nas wszystkich, żeby ten ruch turystyczny w tym miejscu ożył, był jeszcze dużo większy - podkreślał z kolei burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk.
Droga po to, by było przejście graniczne
Jeszcze podczas wbijania pierwszej łopaty pod modernizację drogi z Lipska do granicy jesienią 2019 roku marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki powiedział, że jest to bardzo ważna inwestycja, bo samorządy po obu stronach granicy chcą powstania Przejścia granicznego Lipszczany - Sopoćkinie na potrzeby ruchu osobowego i samochodów o masie do 3,5 tony, które mogłoby odciążyć inne polsko-białoruskie przejścia graniczne, ale też służyłoby rozwojowi gospodarczemu i turystycznemu województwa.
Marszałek województwa miał wówczas nadzieję jeszcze w tej kadencji doprowadzi do otwarcia przejścia granicznego w Lipszczanach. Do liczącego 380 tys. mieszkańców Grodna suwalczanie dojechaliby wówczas w półtorej godziny.
Do najbliższych większych miast - Kowna czy Białegostoku dzieli nas około 120 kilometrów. Z Suwałk, przez przejście w Lipszczanach, droga do 380-tysięcznego Grodna liczy około 80 kilometrów.
Starania o otwarcie przejścia trwają już z ćwierć wieku. Zawsze na przeszkodzie stawały jakieś polityczne zawirowania w stosunkach polsko - białoruskich.
Przejście już było...
O potrzebie budowy i otwarcia takiego przejścia granicznego w Lipszczanach mówi się już od ćwierćwiecza. Kiedyś nawet ono było. W czasach Związku Radzieckiego funkcjonowało w tym miejscu polsko-radzieckie drogowe przejście graniczne Lipszczany lokalnego znaczenia tylko dla wymiany delegacji społeczno - politycznych, kulturalnych, sportowych i innych z województw przygranicznych PRL i ZSRR. Od 24 stycznia 1986 r. zaczął funkcjonować tu Punkt Uproszczonego Przekraczania Granicy Lipszczany - Grodno. Przekraczanie granicy odbywało się na podstawie przepustek. Następnie w latach 90. XX w. zostało utworzone przejście graniczne Lipszczany wyłącznie dla uproszczonego ruchu granicznego. Dopuszczony był ruch osobowy, na podstawie przepustek dla obywateli Polski i Białorusi. Po wejściu Polski do strefy Schengen i wprowadzeniu wiz, skończyła się i ta możliwość.
Nie miało jednak szczęścia
Na początku lat 90- tych jego uruchomienie zablokowało jedno słowo: ”korytarz”, jakie wypowiedział ówczesny prezydent Federacji Rosyjskiej, mówiąc o potrzebie budowy dobrej drogi od przejścia w Gołdapi w kierunku Lipska i dalej na Białoruś. Wówczas nasi, nieznający unijnej terminologii politycy jeszcze nie zdawali sobie sprawy, że tak w Unii Europejskiej zwie się transgraniczne drogi.
Utworzenie tego przejścia granicznego znalazło się, później w zakresie prac Polsko-Białoruskiej Międzyrządowej Komisji Koordynacyjnej ds. Współpracy Transgranicznej. Ustalenia komisji, po spotkaniu w Kamieńcu w obwodzie brzeskim na Białorusi w grudniu 2003 r., nawet przewidywały utworzenie tego przejścia.
Potem przejście w Lipszczanach, w dodatku nie tylko dla piechurów, aut osobowych, ale także ciężarowych aut do 7,5 tony, obiecał przed którymiś wyborami ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji w rządzie SLD - PSL, Krzysztof Janik.
W 2007 r. Rada Ministrów wyraziła zgodę na zawarcie porozumienia z rządem Białorusi o utworzeniu niniejszego przejścia granicznego z przeznaczeniem dla międzynarodowego ruchu osobowego i towarowego samochodami do 3,5 tony. Infrastruktura miała zostać wybudowana na terytorium Polski. Niestety, w 2009 roku, rząd - tłumacząc się kryzysem, tnie po takich wydatkach i skreśla z planów m.in. rozpoczęcie budowy przejścia granicznego w Lipszczanach k. Lipska.
Starania władz regionalnych
Władze województwa podlaskiego oraz obwodu grodzieńskiego (Białoruś) starały się od wielu lat o budowę i otwarcie przejścia granicznego Lipszczany (gmina Lipsk, powiat augustowski) - Sofijewo (Białoruś). Za otwarciem takiego przejścia opowiedziała się już pod koniec września 2016 roku, Polsko-Białoruska Komisja ds. współpracy regionalnej, która obradowała w Białowieży. Potrzebne będą lepsze drogi po obu stronach granicy.
Przy okazji podpisania umowy o współpracy międzyregionalnej między Województwem Podlaskim a Komitetem Wykonawczym Obwodu Grodzieńskiego oraz Pikniku Bez Granic” na Kanale Augustowskim w maju 2017 roku, szefowie obu regionów: gubernator obwodu Władimir Krawcow oraz ówczesny marszałek województwa podlaskiego Jerzy Leszczyński, zgodnie oświadczyli, że jednym z kolejnych zadań, jakie przed sobą stawiają, jest otwarcie przejścia granicznego Lipszczany - Sofijewo. Miałoby ono być przeznaczone dla pieszych, rowerzystów i aut do 3,5 tony. Zdaniem Władimira Krawcowa, przyczyniłoby się ono do uproszczenia komunikacji między Grodnem Augustowem, jest to bowiem najkrótsza droga łącząca oba miasta.
Jan Wasilewski, przewodniczący Grodzieńskiego Rejonowego Komitetu Wykonawczego, podczas wizyty w Augustowie w lipcu 2017 roku, poinformował, że zmodernizowana z funduszy unijnych, w ramach projektu realizowanego z Gminą Płaska, droga po stronie białoruskiej Sofijewo - Sopoćkinie jest już przygotowana do przyjęcia polskich turystów.
„Odwilż” była, ale minęła
Późniejsze ochłodzenie w stosunkach polsko - unijno - białoruskich - całkiem „zamroziło” przejście. W międzyczasie prezydenta Łukaszenkę okrzyknięto ostatnim dyktatorem Europy, więc na kilka dobrych lat i słuch wszelki o przejściu zaginał. Nieco później to miano przysługiwało innemu wschodniemu przywódcy, ale od ub. roku Łukaszenka znów jest na czele rankingu.
Obecna sytuacja na granicy białorusko- polskiej granicy nie wróży dobrze dla ewentualnego otwarcia tego przejścia granicznego.
WYG
Zmodernizowany odcinek drogi po stronie białoruskiej. Fot Administracja Obwodu Grodzieńskiego
