Nie pozwalają się wykluczyć

O ludziach nie posiadających pracy i dochodów z tego tytułu coraz częściej mówi się, że są zagrożeni wykluczeniem społecznym i zawodowym. Pojęcie wykluczenia, bądź marginalizacji, odnosi się do sytuacji, w której jednostki zostają, z różnych przyczyn, pozbawione możliwości pełnego uczestniczenia w życiu społecznym.

Jest to związane z brakiem umiejętności korzystania z istniejących możliwości i przysługujących uprawnień, brakiem świadomości ich istnienia lub brakiem dostępu do dóbr, które sprawiają, że pełne uczestnictwo w życiu społecznym jest realne. Na wykluczenie społeczne najczęściej wpływa wiele czynników. Przyjmuje się, że istnieją grupy w większym stopniu narażone na marginalizację. Wśród tych grup wymienia się m.in. osoby niepełnosprawne, osoby chorujące psychicznie lub chronicznie chore. Przyczyny wykluczenia często mieszają się z jego skutkami. Ze względu ma złożoność zjawiska wykluczenia, działania mające na celu pomoc osobom wykluczonym społeczne prowadzone są wielotorowo, przy współpracy wielu podmiotów i instytucji.

Dlatego też aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością ma szczególne zna­czenie w zapobieganiu wykluczeniu społecznemu jak również wykluczeniu zawodowemu.

Jedną z lepszych form aktywizacji oraz upowszechniania równościowego spojrzenia na osoby z niepełnosprawnością są działania podejmowane przez organizacje samorządowe i pozarządowe w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Starostwo Powiatowe w Suwałkach od 2004 roku aktywnie uczestniczy w realizacji projektów na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenie powiatu suwalskiego. Doświadczenie organizacji działających na terenie powiatu pokazuje, iż osoby niepełnosprawne bez względu na wiek i wykształcenie w zdecydowanej większości pozostają poza rynkiem pracy. Aktywność zawodowa tej grupy pracobiorców jest najniższa a problemy adaptacji zawodowej najtrudniejsze do pokonania. Pomijanie ich przy zatrudnieniu tylko częściowo wynika z przyczyn ekonomicznych i organizacyjnych. Jedną z przyczyn jest znaczny stopień ograniczenia lub całkowitego zniesienia możliwości zajmowania niektórych pozycji społecznych przez osoby niepełnosprawne, co w konsekwencji prowadzi do stereotypowego obrazu jednostki słabej, niesamodzielnej i wymagającej pomocy ze strony innych. Problemy osób niepełnosprawnych niestety wiążą się również z ich niską aktywnością zawodową.

W 2012 roku Powiat Suwalski wraz z Ośrodkiem Wsparcia w Lipniaku i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Suwałkach - Partnerem wziął udział w dwóch konkursach ogłoszonych przez Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego i  pozyskał ponad 2 mln 200 tysięcy złotych na aktywizację społeczną i zawodową osób z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i umiarkowanym, osób w wieku aktywności zawodowej zamieszkałych na terenie powiatu suwalskiego.

Celem głównym ww. projektów jest podniesienie poziomu kompetencji zawodowych i doprowadzenie do zatrudnienia osób niepełnosprawnych w nowo utworzonym Zakładzie Aktywności Zawodowej w Lipniaku.

Wsparcie tej grupy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym jest możliwe dzięki finansowaniu Unii Europejskiej dwóch projektów z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytetu VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej, Poddziałanie 7.2.1. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz Działania 7.4. Niepełnosprawni na rynku pracy. Zakończenie projektów planowane jest na 31 stycznia 2015 roku. Po tym terminie ZAZ SOWA w Lipniaku będzie funkcjonował w oparciu o zawarte umowy z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Białymstoku.

Środki finansowe z Europejskiego Funduszu Społecznego pozwalają na stworzenie kompleksowego wsparcia dla uczestników projektów, w ramach których osoby z niepełnosprawnością otrzymują wsparcie w postaci doradztwa psychologicznego i zawodowego, opieki Asystenta Osobistego oraz szkoleń zawodowych. W sumie z projektów korzysta około 60 osób niepełnosprawnych.

Realizacja projektów pozwoliła utworzyć pierwszy na terenie Powiatu Suwalskiego a drugi w Województwie Podlaskim Zakład Aktywności Zawodowej SOWA w Lipniaku oraz zatrudnić w nim aktualnie 28 osób z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym i znacznym na następujących stanowiskach pracy:

• szwalnia
• recepcja
• obsługa porządkowa budynku hostelowego - pokojowa
• projektowania, urządzania i porządkowania terenów zielonych – robotnik gospodarczy
• obsługa magla i pralni
• kuchnia oraz obsługa cateringowa

Osoby zatrudnione mają również zapewnione wsparcie Opiekuna Indywidualnego / Opiekuna pracy oraz Rehabilitanta.

Osobom niepełnosprawnym bardzo trudno jest znaleźć zatrudnienie na otwartym rynku pracy - najwięcej niepełnosprawnych pracuje w zakładach pracy chronionej. Ośrodek Wsparcia w Lipniaku świadczy usługi, których celem jest kompleksowa pomoc osobom z niepełnosprawnością w powrocie do aktywności społecznej i zawodowej. Ośrodek codziennie łamie stereotypy dotyczące postrzegania osób z niepełnosprawnością jako nieaktywnych osób oraz Ośrodka wspierającego wyłącznie osoby chorujące psychicznie. Osoby ze schorzeniami neurologicznymi – uczestnicy Ośrodka w rezultacie skutecznie prowadzonej rehabilitacji i wsparciu specjalistów - pracują !!!!. Obecnie cel ten skutecznie realizowany jest przez współpracę z ZAZ SOWA. Nieocenionym elementem tej współpracy jest współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Fakt ten jednak pozwolił na sfinalizowanie projektu utworzenia miejsca, gdzie osoba z niepełnosprawnością będzie miała możliwość ponownego wkroczenia na rynek pracy – początkowo chroniony jednak docelowo – otwarty rynek pracy.

Zakład Aktywności Zawodowej rządzi się jednak swoimi prawami i nie może tak jak pracodawca na otwartym rynku zatrudniać osoby wg ustalonych przez siebie kryteriów. ZAZ musi funkcjonować zgodnie z kryteriami oznaczonymi przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, i to najczęściej jest trudne do akceptacji przez obie strony, tj. niepełnosprawnego kandydata do pracy jak i pracodawcę. Powoduje to powstanie nieporozumień, które sprawnie rozwiązuje zespół zatrudnionych w ZAZ SOWA specjalistów.

Artykuł sponsorowany współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (umowa o dofinansowanie nr UDA-POKL.07.02.01-20-296/12)

Czytaj też:

[08.05.1014 r.] Musisz odwiedzić hostel w Lipniaku