Czas sylwestrowej zabawy kojarzy się z widowiskowymi pokazami pirotechnicznymi. I chociaż coraz więcej miast włącza się w akcję #NieStrzelam, fajerwerki nadal cieszą się dużą popularnością.
Niestety - petardy bez odpowiednich atestów i oznaczeÅ„ klasy bezpieczeÅ„stwa, w poÅ‚Ä…czeniu z alkoholem i brawurÄ…, to bardzo ryzykowna kombinacja, która może skoÅ„czyć siÄ™ nieszczęśliwym wypadkiem. Takie obrażenia niejednokrotnie wymagajÄ… interwencji medycznej i wizyty na SOR-ze. W tej sytuacji najważniejsza jest szybka reakcja. Sprawdź, czy wiesz, jak prawidÅ‚owo udzielić pierwszej pomocy osobie, która doznaÅ‚a urazu na skutek wybuchu petardy.
Oparzenia
JeÅ›li podczas wybuchu zapaliÅ‚o siÄ™ ubranie poszkodowanego, należy je jak najszybciej ugasić. W tym celu można użyć koca, polać materiaÅ‚ zimnÄ… wodÄ…, a nawet przewrócić poszkodowanego na ziemiÄ™ i turlać. Ważne - nie gasimy ubraÅ„ gaÅ›nicÄ…! NastÄ™pnie upewniamy siÄ™, że miejsce jest już bezpieczne i że nie grozi nam żadne niebezpieczeÅ„stwo. OsobÄ™ poszkodowanÄ… izolujemy od miejsca, w którym nastÄ…piÅ‚ wybuch. Nie wiemy przecież, czy uszkodzone fajerwerki lub petardy nie wybuchnÄ… ponownie. PamiÄ™tamy jednoczeÅ›nie o zachowaniu Å›rodków ochrony w kontekÅ›cie COVID-19, czyli: zakÅ‚adamy maseczkÄ™ lub przyÅ‚bicÄ™ oraz rÄ™kawiczki. Tak zabezpieczeni, przystÄ™pujemy do oceny obrażeÅ„. JeÅ›li wydajÄ… siÄ™ lekkie, oparzony obszar chÅ‚odzimy zimnÄ…, ale nie lodowatÄ… wodÄ…. Jeżeli natomiast petarda np. wybuchÅ‚a w dÅ‚oniach, mamy do czynienia z silnym oparzeniem i obrażeniami mechanicznymi - takÄ… ranÄ™ należy wówczas zabezpieczyć jaÅ‚owÄ… gazÄ…. W sytuacji rozlegÅ‚ych, poważnych obrażeÅ„, nie polewamy uszkodzonych miejsc wodÄ…. PamiÄ™tajmy o tym, że jeÅ›li ubranie przywarÅ‚o i przykleiÅ‚o siÄ™ do ciaÅ‚a poszkodowanego, pod żadnym pozorem nie odrywamy go od rany, ponieważ może to spowodować jeszcze bardziej rozlegÅ‚e uszkodzenia w obrÄ™bie poparzonego obszaru. Upewnijmy siÄ™ dodatkowo, że usunÄ™liÅ›my z nadgarstków i palców dÅ‚oni wszelkÄ… biżuteriÄ™: pierÅ›cionki, bransoletki czy zegarki. Gdy pojawi siÄ™ obrzÄ™k tkanek, zadziaÅ‚ajÄ… one jak opaska uciskowa i mogÄ… spowodować martwicÄ™ palca. Oparzone miejsca chÅ‚odzimy zimnÄ… (ale nie lodowatÄ…!) wodÄ… przez okoÅ‚o 10 minut. Poszkodowanemu nie należy podawać nic doustnie (jedzenia, picia, Å›rodków przeciwbólowych). JeÅ›li oparzenia sÄ… rozlegÅ‚e, nie zostawiamy go samego do przyjazdu sÅ‚użb ratunkowych.
Lek. Mariusz Pacałowski, Dyrektor Merytoryczny Akademii Ratownictwa LUX MED
Rany szarpane i amputacje urazowe
Jeżeli petarda naderwaÅ‚a lub urwaÅ‚a palec lub caÅ‚Ä… dÅ‚oÅ„, niezwÅ‚ocznie należy zadzwonić pod numer 999 lub 112 i wezwać ZespóÅ‚ Ratownictwa Medycznego. AmputowanÄ… część ciaÅ‚a zabezpieczamy jaÅ‚owÄ… gazÄ… lub czystÄ… Å›ciereczkÄ… i umieszczamy jÄ… w foliowym woreczku, który umieszczamy w drugim foliowym worku zawierajÄ…cym wodÄ™ z lodem (nie sam lód). UszkodzonÄ… część ciaÅ‚a poszkodowanego należy unieść powyżej jego serca i próbować zahamować krwotok, zabezpieczajÄ…c jÄ… kilkoma warstwami jaÅ‚owej gazy. Na zwykÅ‚Ä… ranÄ™ szarpanÄ… i intensywnie krwawiÄ…cÄ… stosujemy opatrunek uciskowy, natomiast w przypadku amputacji koÅ„czyn na poziomach wyższych niż palec (dÅ‚oÅ„, przedramiÄ™, ramiÄ™, stopa, podudzie, udo) zakÅ‚adamy opaskÄ™ uciskowÄ… w przypadku utrzymujÄ…cego siÄ™ krwotoku pomimo zastosowania opatrunku uciskowego. . Ważne, aby zapamiÄ™tać godzinÄ™ zaÅ‚ożenia opaski i podać jÄ… później ratownikom medycznym. Jeżeli wybuch spowodowaÅ‚ oparzenie oczu, niezwÅ‚ocznie należy przepÅ‚ukiwać je fizjologicznym roztworem NaCl a w razie jego braku czystÄ… zimnÄ… wodÄ…. W obu tych przypadkach kluczowe znaczenie ma szybkie udzielenie fachowej pomocy lekarskiej.
Lek. Mariusz Pacałowski, Dyrektor Merytoryczny Akademii Ratownictwa LUX MED