Pierwsze Damy Polski i Litwy, Agata Kornhauser-Duda i Diana Nausėdienė odwiedziły polskie szkoły w rejonie wileńskim – Gimnazjum im. św. Urszuli Ledóchowskiej w Czarnym Borze i Szkołę Podstawową im. Czesława Miłosza w Pakienie.
- Bardzo się cieszę, że obie szkoły przykładają dużą wagę do edukacji obywatelskiej. Obie placówki, kształcące w języku polskim, kontynuują historyczne tradycje współpracy Litwy i Polski, kiedy to nasze kraje, wspierając się i uzupełniając, stworzyły przykład dla całej Europy, udowadniając, że jedność i spójność to właściwa droga do rozwój państw - powiedziała Diana Nausėdienė.
Podkreśliła, że polskie szkoły na Litwie mają swoich braci - szkoły litewskie w Polsce.
-Zarówno przywódcy obu państw, jak i my, pierwsze Damy, apelujemy do pielęgnowania swojej kultury, uczenia się od siebie nawzajem i włączania się w rozwój państwa. Dążymy do zachowania różnorodności kultur na nadchodzące stulecia. Do tego zobowiązali się nasi przodkowie, którzy tworzyli państwo litewskie i polskie - stwierdziła Pierwsza Dama Litwy.
Edukacja po polsku na Litwie - od przedszkola do szkoły wyższej
Na ręce Małżonki Prezydenta Litwy Agata Kornhauser–Duda złożyła podziękowania za ponowną możliwość zdawania przez polskich uczniów polskiego egzaminu maturalnego w litewskich szkołach.
- Cieszę się także, że polscy uczniowie mogą się uczyć w języku polskim od początku edukacji: od przedszkola, aż po edukację wyższą - dodała.
Małżonka Prezydenta RP przypomniała, że wizyta w szkole przypada tuż przed Dniem Edukacji Narodowej w Polsce (14 października) oraz tuż po Światowym Dniu Nauczyciela na Litwie (5 października), co stanowi idealną okazję do rozmów z pedagogami.
- Chcę wszystkim nauczycielom z okazji Państwa święta złożyć najlepsze życzenia. Przede wszystkim życzę Państwu wielu sił do pokonywania wyzwań oraz nieustającej satysfakcji z pracy. Bardzo dziękuję Państwu za to niezwykłe poświęcenie - powiedziała.
Litwa jest jedynym krajem, w którym przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej mogą zdobyć nie tylko wykształcenie podstawowe, średnie, ale także wyższe w swoim języku ojczystym.
Już w 1993 r. na Uniwersytecie Wileńskim powstało Centrum Polonistyki oferujące studia na filologii polskiej każdemu, kto ma na to ochotę. W 2007 roku litewski rząd podjął decyzję o otwarciu filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie, gdzie można zdobyć wykształcenie ekonomiczne i studiować informatykę. Od 2015 roku można tu także studiować program studiów europejskich, a od niedawna pedagogikę specjalną. Przy Litewskim Uniwersytecie Oświatowym, działa Centrum Języka, Kultury i Dydaktyki Polskiej. Ośrodek kształci nauczycieli rodzimego języka i literatury polskiej, uczy języka polskiego jako przedmiotu fakultatywnego.
W szkole w Pakienie wizytę rozpoczął występ artystyczny najmłodszych „Edukacja daje skrzydła…”, specjalnie przygotowany na tę okazję.
To nie pierwsze spotkanie Agaty Kornhauser – Dudy ze społecznością szkoły w Pakienie. W maju gościła ona uczniów oraz opiekunów w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.
Społeczność lokalną tworzą uczniowie z pobliskich wsi, które znajdują się na terenie gminy Kowalczuki. Są to dzieci z rodzin polskich lub mieszanych. Językiem nauczania jest język polski.
Pamiętać o korzeniach
Zwracając się do uczniów Pierwsza Dama RP, przypomniała postać Czesława Miłosza patrona szkoły, cytując słowa jego noblowskiej przemowy:
„Dobrze jest urodzić się w małym kraju, gdzie przyroda jest ludzka, na miarę człowieka. Gdzie w ciągu wieków współżyły ze sobą różne języki i różne religie. Mam na myśli Litwę, ziemię mitów i poezji. I chociaż moja rodzina już od XVI wieku posługiwała się językiem polskim, tak jak wiele rodzin w Finlandii szwedzkim, a w Irlandii angielskim, wskutek czego jestem polskim, nie litewskim, poetą, krajobrazy i być może duchy Litwy nigdy mnie nie opuściły”.
- Twórczość Czesława Miłosza przypomina nam, że warto pamiętać o naszych korzeniach, skąd się wywodzimy i jaki wpływ ma to na nasze życie – podkreśliła.
Dziękując nauczycielom, przyznała, że wychowanie uczniów w szacunku do tradycji i kultury obydwu krajów nie jest łatwe. – Życzę Państwu, by nigdy nie utracili Państwo satysfakcji z wykonywania tego zawodu. A sukcesy uczniów były motywacją do dalszej pracy – dodała.
Na ręce dyrektor szkoły Pierwsza Dama wręczyła flagę Rzeczypospolitej Polskiej, jako symbol wdzięczności państwa polskiego za działania na rzecz rozwoju polskiego edukacji na Litwie.
Polacy na Litwie
Według danych Litewskiego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2011 r. w mieszkało 200 317 osób pochodzenia polskiego, a w 2021 roku 186 421 Polaków, czyli 6,52% ludności tego kraju.
Największy udział ludności narodowości polskiej zamieszkuje gminy Soleczniki (76,3%), Wilno (46,8%), Troki (27,5%) i rejon święciański (24,3%).
W tym czasie znacznie zmniejszyła się również liczba ludności Litwy. Obecnie liczy niespełna 3 mln osób, a było 3,6 mln.
Według litewskiej Narodowej Agencji Edukacji na Litwie działają 64 szkoły z polskim językiem wykładowym. Szkół kończących się maturą jest 35.
W polskich szkołach na Litwie nowy rok szkolny 2024/2025 rozpoczęło ponad 11 tysięcy uczniów, w tym ponad tysiąc pierwszoklasistów. Z kolei edukację po wakacjach wznowiło około ośmiuset uczniów klas maturalnych.
Do jednych z największych wyzwań dzisiejszej oświaty na Litwie należy brak nauczycieli. Polskie szkoły również zmagają sie z tym problemem.
WYG
Źródła i fot: Kancelaria Prezydenta RP. (Fot: Łukasz Biastkiewicz – KPRP)
Prezydencka Grupa Komunikacyjna RL; TVP Wilno; Kresy.pl
