Polska zawiesiła współpracę transgraniczną z Rosją i Białorusią. Euro dla Polski i Ukrainy?

W wyniku sankcji nałożonych przez Unię Europejską na Rosję i Białoruś z powodu inwazji na Ukrainę, Polska zamknęła współpracę transgraniczną z tymi państwami.

W odpowiedzi na inwazję wojsk rosyjskich, wspomaganych przez Białoruś, na Ukrainę, Komisja Europejska zawiesiła współpracę transgraniczną z Rosją i Białorusią.

- Nasze prace w kontekście nowej edycji programów współpracy transgranicznej na granicach zewnętrznych UE koncentrujemy na Ukrainie. Nie widzę możliwości kontynuowania współpracy z Rosją i Białorusią – poinformował w środę, 9 marca minister Funduszy i Polityki Regionalnej Grzegorz Puda.

Oznacza to zawieszenie przez Polskę płatności dla rosyjskich i białoruskich partnerów w ramach programów Polska - Rosja i Polska - Białoruś - Ukraina. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej pełni funkcję Instytucji Zarządzającej dla obu programów.

- Oczekiwaliśmy tej decyzji i w pełni ją popieramy. Potępiamy brutalną agresję na suwerenne państwo i ludność cywilną i jednoczymy się z całym narodem Ukrainy – powiedział minister funduszy i polityki rozwoju Grzegorz Puda.

Zawieszenie współpracy obejmuje w sumie dziewięć programów Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa na lata 2014-2020 z udziałem Rosji i Białorusi oraz program współpracy transnarodowej Interreg Region Morza Bałtyckiego – również wdrażany z udziałem Polski.

Decyzja oznacza jednocześnie zamknięcie współpracy z obydwoma krajami w programach w ramach nowego okresu programowania 2021-2027.

- Polska ponosi obecnie największy ciężar pomocy uchodźcom z Ukrainy. Zawnioskowaliśmy do Komisji Europejskiej o zgodę na wykorzystanie zablokowanych funduszy na potrzeby pomocowe. Naszym priorytetem jest również ochrona interesów polskich beneficjentów, którzy przed rozpoczęciem wojny realizowali projekty transgraniczne z partnerami z Rosji i Białorusi. Szukamy z Komisją Europejską rozwiązań, które pozwolą dokończyć wcześniej zaplanowane działania po polskiej stronie, bez udziału podmiotów z Rosji i Białorusi - dodał Minister.

Interreg Polska - Rosja na lata 2021 - 2027. Planowany wkład UE do budżetu Programu:

Całkowity planowany wkład UE do budżetu Programu wynosił 87,3 mln euro. Alokacja pochodzi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (43,2 mln euro) oraz Instrumentu Sąsiedztwa, Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej 44,1 mln euro.

Obszar wsparcia Programu:

po polskiej stronie granicy: podregiony trójmiejski, gdański, słupski, chojnicki, starogardzki (województwo pomorskie); podregiony elbląski, olsztyński i ełcki (województwo warmińsko-mazurskie); podregiony: suwalski i białostocki (województwo podlaskie).

po rosyjskiej stronie granicy: obwód kaliningradzki

Pierwszy nabór wniosków na dofinansowanie projektów w ramach Programu Współpracy Interreg Polska - Rosja miał nastąpić w pierwszym kwartale 2022 roku.

Interreg Polska - Białoruś - Ukraina. Budżet programu na lata 2021 - 2027 planowano na 178 mln euro.

Obszar programu

Do tej pory, zgodnie z decyzją podjętą przez przedstawicieli trzech krajów obszar Programu obejmował:

- Polska: podregiony białostocki, łomżyński, suwalski, ostrołęcki, siedlecki, bialski, lubelski,

puławski, chełmsko-zamojski, przemyski, rzeszowski, tarnobrzeski i krośnieński;

- Białoruś: obwody grodzieński, brzeski, homelski i miński (wraz z miastem Mińsk);

- Ukraina: obwody wołyński, lwowski, zakarpacki, rówieński, tarnopolski i iwanofrankiwski.

Suwalszczyzna i Mazury

W ramach Programu Polska - Białoruś - Ukraina dofinansowano projekty z poprzedniego rozdania funduszy na łączną kwotę 128,5 mln euro. Większość z tej kwoty - ponad 80 proc. przeznaczono na realizację projektów regularnych.

Wiele zyskał m.in. Szpital Wojewódzki im. dr. Ludwika Rydygieraw Suwałkach, który wraz Grodzieńskim Obwodowym Szpitalem Klinicznym realizował kilka projektów. Całkowity koszt jednego z projektów wyniósł prawie 4 mln euro. Suwalski szpital został m.in. doposażony w nowoczesny sprzęt na potrzeby diagnostyki i leczenia w obszarze onkologii. Wdrażany był warty ponad 5,5 mln zł projekt "Modelowy program opieki zdrowotnej walki z osteoporozą w obszarze przygranicza polsko-białoruskiego”, którego celem była poprawa jakości opieki zdrowotnej w zakresie ortopedii i reumatologii, ze szczególnym uwzględnieniem osteoporozy. Zmodernizowany został oddział reumatologii. Na zwalczanie skutków pandemii suwalska placówka też pozyskała też środki z programów współpracy transgranicznej Interreg Polska - Litwa oraz Polska - Białoruś.

Warto wspomnieć, że z Programu Interreg Polska - Rosja partnerskie szpitale w Suwałkach i Czerniachowsku w ramach wspólnego projektu podjęły współpracę w formie wspólnych działań w zakresie wdrażania najodpowiedniejszych narzędzi i metod adaptacji mieszkańców pogranicza polsko-rosyjskiego do negatywnych skutków zmian klimatycznych (chorób i zagrożeń zdrowotnych). Całkowita wartość projektu wyniosła 2,191 mln euro, w tym dla szpitala w Suwałkach 1,2 mln euro, a wkład własny szpitala wyniósł tylko 123 tys. euro

Działania w ramach projektu obejmowały remont Oddziału Neurologii wraz z Pododdziałem Udaru Mózgu oraz zakup nowej aparatury medycznej dla Szpitala Wojewódzkiego w Suwałkach. Po stronie rosyjskiej beneficjent zakupił nowoczesny sprzęt medycznego i specjalnych urządzeń dla szpitala w Czerniachowsku.

Powiat sejneński zmodernizował z programu Polska - Białoruś drogi powiatowe na pograniczy polsko - litewsko - białoruskim. Był też wkład na modernizację drogi wojewódzkiej Lipszczany - granica państwa, gdzie planowano uruchomić polsko - białoruskie przejście graniczne. Modernizacja kilku odcinków dróg w obu regionach Podlaskie – Grodno) ułatwiono dostęp do Kanału Augustowskiego (projekt TransGoverNet).

Dzięki Programowi Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020, którego celem było wspieranie transgranicznej współpracy w sferze społecznej, środowiskowej, gospodarczej i instytucjonalnej, gminy Puńsk, Bakałarzewo i Filipów zmodernizowały ok.10 km dróg gminnych. Dofinansowanie wyniosło 90 proc. kosztów inwestycji. Partnerem był Okręg Swietłogorska.

W obwodzie kaliningradzkim realizowanych było 31 projektów w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja oraz 38 projektów w ramach Programu Rosja-Litwa. Budowano drogi, przebudowywano obiekty kulturalne, rozbudowywano obiekty turystyczne i itp.

Program Polska - Rosja z lat 2014 - 2020 dysponował 62,3 mln euro, w tym 41,65 mln euro ze środków Unii Europejskiej i 20,65 mln euro ze środków budżetu Federacji Rosyjskiej. Beneficjenci mogli uzyskać dofinansowanie w wysokości do 90 proc. wartości realizowanych inwestycji.

WYG