W najbliższy weekend w ruinach Pałacu Paca w Dowspudzie odbędzie się VI Międzynarodowy Festiwal Ludowych Zespołów Tanecznych ŹRÓDLISKA.
- Zapraszamy wszystkich z rodzinami oraz znajomych zainteresowanymi tematyką tradycji, które w Polsce niemal odeszły już w przeszłość, choć w innych krajach europejskich- w Litwie czy Łotwie, stanowią fundament własnej tożsamości kulturowej, a nawet są świętami narodowymi - mówi regionalista Mirosław Nalaskowski, jeden z organizatorów Festiwalu.
Tegoroczna edycja będzie dotyczyć obrzędów czasu letniego: nocy świętojańskiej i obrzędów związanych ze zbiorem zboża chlebnego żyta - dożynek.
Przyjadą zespoły rekonstrukcyjne - kultywujące odwieczne obrzędy w wersji autentycznej.
Program Festiwalu:
7 sierpnia (czwartek) Dowspuda koło Raczek/ DOŻYNKI
- godz. 11.00 –15.00 żęcie żyta oraz obrzędy żniwne na polu wg dawnych tradycji różnych narodów w wykonaniu zespołów :
- „PRAVIENA” z Prawieniszek /Litwa; „GRODI” z Rygi /Łotwa; „ARTAVA” z Ogre/ Łotwa; „OYME” z północnej Rosji;
oraz zespoły z północno- wschodniej Polski:
- zespoły z powiatu Bielsk Podlaski: - „ŻEMERWA”
- , „PUDLASZANKI” (z gminy Narew) i „MALINKI” (z gminy Orla); „
- „POGRANICZE” z Szypiszk; „
- „GIMTINE” z Puńska
- godz. 16.00 - przyjęcie symbolicznych wieńców przez Dziedzica, zabawa dożynkowa przy portyku dawnego pałacu Paca w Dowspudzie.
8 sierpnia (piątek) Dowspuda / KUPALNOCKA
- godz. 10.00-13.00, sala w szkole w Dowspudzie -spotkanie konsultacyjne dla osób zainteresowanych dawną obrzędowością dożynkową i kupalną.
Komentarze do zarejestrowanego materiału poprowadzą znakomici eksperci:
- prof. dr hab. Ihor Władimirowicz Macijewski z Sankt Petersburga; etnomuzykolog, etnolog, kompozytor; Instytut Historii Sztuki Rosyjskiej Akademii Nauk;
-prof. dr hab. Galina Walentinowna Tawłaj –Macijewska, etnolog, etnomuzykolog; prezes Komisji Folklorystycznej Związku Kompozytorów Białorusi;
-dr hab. Dalia Urbanavičienė (etnomuzykolog i etnochoreolog); Katedra Etnomuzykologii Litewskiej Akademii Muzycznej w Wilnie;
- dr hab. Gustaw Juzala z Krakowa; etnomuzykolog i etnolog; Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Krakowie;
- dr Tomasz Nowak z Warszawy; etnomuzykolog i choreolog, adiunkt w Zakładzie Etnomuzykologii Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego
- godz. 20.00 odtwarzanie dawnych tradycji świętojańskich i kupalnych przez zespoły rekonstrukcyjne „LIKTUŽĖ” z Kowna / Litwa, „GRODI” z Rygi / Łotwa; „ARTAVA” z Ogre / Łotwa; „OYME” z Rosji /; „GIMTINE” z Puńska/ Polska nad brzegiem rzeki Rospuda (za ruinami pałacu Paca w Dowspudzie).
9 sierpnia (sobota) Suwałki / TAŃCE
godz. 12.40 - 15.00 muszla koncertowa w Parku Konstytucji 3 Maja
- prezentacje folklorystyczne zespołów przybyłych na Festiwal „Źródliska” podczas święta miasta – Dni Suwałk- Jarmarku Kamedulskiego.
Organizator:
Suwalski Ośrodek Kultury
Współpraca:
Zespół Szkół im. Gen. Ludwika Michała Paca w Dowspudzie
Starostwo Powiatowe w Suwałkach
Stowarzyszenie Litewskiej Kultury Etnicznej w Puńsku
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego [logo]
Patronat medialny
Radio Białystok, TVP Białystok, Niebywałe Suwałki, tv24.pl
Zespoły uczestniczące w Festiwalu „Źródliska” 7-9 sierpnia 2014”
Litwa:
Zespół folklorystyczny „Liktužė” z Kowna:
Zespół specjalizujący się w etnograficznych rekonstrukcjach tradycyjnych obrzędów- zarówno dorocznych, jak i rodzinnych (m. in. tradycje Bożego Narodzenia, zapustów, wielkanocne, na św. Jerzego, Zielonymi Świątkami i in.). Litewskie tradycje świętojańskie ukazują od kilkunastu lat -zarówno na podstawie XIX- wiecznej dokumentacji, jak i własnych badań terenowych.
„Liktužė” jest zespołem rekonstruującym tradycje zachodniej Litwy: zarówno regionu Suduva (na terenie którego znajduje się Kowno), jak i szczególnego obszaru leżącego na obecnym pograniczu Litwy i guberni kaliningradzkiej Rosji)- tzw. „Małej Litwy”.
Zespół prezentował swoje programy w wielu krajach Europy.
Lider zespołu- Juratė Svidinskienė
Rekomendacja zespołu:
dr hab. Dalia Urbanavičienė (etnomuzykolog i etnochoreolog); Katedra Etnomuzykologii Litewskiej Akademii Muzycznej w Wilnie
Zespół „Praviena” z Pravieniškis (nieopodal skansenu w Rumsiskes), województwo kowieńskie
Zespół od lat współpracuje przy rekonstrukcjach tradycji obrzędowych z głównym skansenem Litwy w Rumšiškės koło Kowna, na którego terenie odtwarza tradycyjną obrzędowość doroczną.
Zespół wielokrotnie prezentował swoje programy na najważniejszych festiwalach tradycji etnograficznych Litwy, jak i w krajach sąsiednich. Zespół składa się z lokalnych mieszkańców wsi podkowieńskich; część spośród nich prowadzi nadal rodzinne gospodarstwa wiejskie.
Lider zespołu: Ernesta Lizickuvienė.
Rekomendacja zespołu:
dr hab. Dalia Urbanavičienė (etnomuzykolog i etnochoreolog); Katedra Etnomuzykologii Litewskiej Akademii Muzycznej w Wilnie
Łotwa:
Zespół „Grodi” z Rygi:
Zespół „Grodi” specjalizujący się w rekonstrukcji tradycji obrzędowych, istnieje od 30 lat. Występował w wielu krajach europejskich. Prezentuje tradycje dawnej Łotwy- w tym muzyczne (w dorobku ma wiele płyt). W składzie zespołu są m. in. takie dawne łotewskie instrumenty, jak dudy i kokle (instrument nieco podobny do cytry).
Jednym z ważnych rekonstrukcji są łotewskie obrzędy zimowe (w tym kolędowanie w archaicznych maskach).
Lider zespołu: Andris Kapusts, jest jednym z głównych organizatorów międzynarodowego festiwalu folklorystycznego „Baltica”. Od wielu lat pracuje w Łotewskim Narodowym Centrum Kultury (równocześnie jest prezesem łotewskiego towarzystwa folklorystycznego).
Rekomendacja zespołu:
prof. dr Valdis Muktupavels, Katedra Folklorystyki i Etnologii Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze
Zespół „Artava” z miasteczka Ogre (centralna Łotwa):
Lokalny zespół folklorystyczny, ukazujący tradycje łotewskiego regionu Łatgalia. Zespół od lat odtwarza tradycyjne obrzędy ludowe swojego regionu. Wielokrotnie ze swymi programami występował na terenie sąsiednich krajów, ukazując autentyczne tradycje swego regionu kulturowego,
Rekomendacja zespołu:
prof. dr Valdis Muktupavels, Katedra Folklorystyki i Etnologii Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze
Rosja
Zespół „OYME” (kultura Mordwińców- narodu liczącego ok. 1 mln ludzi; tradycje kulturowe nieco zbliżone do krajów bałtyjskich i Finlandii); z obszaru guberni moskiewskiej
Zespół „OYME” jest reprezentatywnym przedstawicielem tradycji Mordwińców. Od lat członkowie prowadzą badania dokumentujące tradycje muzyczne i obrzędowe swego narodu, które udokumentowane zostały na szeregu płyt CD oraz DVD. Zespół wielokrotnie występował na festiwalach tradycji etnograficznych wielu krajów europejskich prezentując rekonstrukcje własnych narodowych tradycji (muzycznych i tanecznych) w wersji sprzed wielu wieków (w tym przygotowany do prezentowania na „Źródliskach” wieloczęściowy obrzęd „Powitanie lata”).
Członkowie zespołu są w znacznej mierze absolwentami kierunków muzycznych i folklorystycznych.
Lider zespołu: dr Larysa Zybkina- etnomuzykolog.
Rekomendacja zespołu:
prof. dr hab. Ihor Władimirowicz Macijewski z Sankt Petersburga;
etnomuzykolog, etnolog, kompozytor; Instytut Historii Sztuki Rosyjskiej Akademii Nauk
Polska
Zblokowane zespoły z powiatu Bielsk Podlaski: „Żemerwa” z Bielska Podlaskiego, „Pudlaszanki” (z gminy Narew), „Malinki” z Malinnik (z gminy Orla)
„Żemerwa” Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, Bielsk Podlaski
Studio folkloru podlaskich Białorusinów „Żemerwa” działa od 2003 r. pod kierunkiem Anny Fionik. Głównym celem działalności grupy jest wychowywanie młodszych pokoleń w duchu przywiązania do tradycji, poprzez naukę pieśni obrzędowych, muzyki instrumentalnej, tańców, udział w obrzędach, warsztatach i ekspedycjach etnograficznych. Studio „Żemerwa” od 2004 r. jest współtwórcą Podlasko-Poleskich Spotkań w Tradycji „Tam po majowuj rosi” i Podlasko-Poleskich Spotkań Żniwnych „Oleń po boru chodit”. „Żemerwa” wydała kilka płyt z zapisami pieśni we własnym wykonaniu oraz nagraniami ekspedycyjnymi. W 2014r zespół opublikował nagrodzony film DVD „Siewca” ukazujące dawne tradycje żniwne ze swych okolic.
Więcej o działalności źródłowej studia „Żemerwa” i Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach na: facebook. Studziwody.com
Lider zespołu: Doroteusz Fionik
"Pudlaszanki" wieś Horodzisko, gm. Narew
Grupa pod kierunkiem Anny Tesluk kultywuje tradycje śpiewaczo-obrzędowe Białorusinów, zamieszkujących okolice Puszczy Ladzkiej (teren parafii prawosławnej w Łosince). W repertuarze posiada m. in. pieśni wiosenne (ohulki, sadońki), sianokosne, żniwne, weselne, chrzcinne, zapustowe.
"Malinki" wieś Malinniki, gm. Orla
Grupa pod kierunkiem Wiery Niczyporuk kultywuje tradycje śpiewaczo-obrzędowe Białorusinów, zamieszkujących wieś Malinniki i okolice. Wykonuje pieśni cyklu rocznego i rodzinnego, a także odtwarza w terenie i na scenie obrzędy, m.in. „na Jurija” i żniwne. Staraniem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Orlańskiej wydano zbiór materiałów filmowych z obrzędami w wykonaniu „Malinek”.
Zespół "Pogranicze" z Szypliszk
Zespół istnieje od 33 lat; jest reprezentatywny dla kulturowych tradycji pogranicza polsko- litewskiego. Odtwarza i prezentuje wyłącznie tradycje muzyczne, taneczne i obrzędowe z własnych okolic. Wielokrotny laureat głównych ogólnopolskich festiwali folklorystycznych w Kazimierzu nad Wisłą i w Rzeszowie (konkurs tańca ludowego) – w tym tamtejszych nagród głównych: Grand Prix. Zespół jest zbiorowym laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga. Opublikował kilka płyt CD z własnym repertuarem oraz śpiewniki pieśni ludowych i religijnych z lokalnej tradycji.
Lider zespołu: Józef Murawski
Litewski zespół folklorystyczny "Gimtine" z Puńska, powiat Sejny
Zespół istnieje od 1998r, prezentuje lokalny litewski folklor śpiewaczy, taneczny oraz widowiska obrzędowe (w tym żniwne).
Laureat wielu litewskich festiwali tradycji etnograficznych, a także m. in. polskich- m. in. Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Wiejskich w Tarnogrodzie k. Zamościa za spektakl „Dożynki we dworze w Krasnogrudzie”.
Zespól nagrał szereg płyt dla litewskiego Radia i Telewizji.
Zespół działa pod opieką puńskiego Stowarzyszenia Litewskiej Kultury Etnicznej.
Lider zespołu: Angelė Babkauskienė.
