Rak płuca jest przyczyną największej liczby zgonów wśród pacjentów onkologicznych
w krajach wysoko rozwiniętych.
Można wyróżnić 2 gÅ‚ówne typy raka pÅ‚uca:
- Drobnokomórkowy, który nie podlega leczeniu operacyjnemu. W jego terapii stosuje siÄ™ gÅ‚ównie chemioterapiÄ™ i radioterapiÄ™. Stanowi ok. 20% przypadków.
- Niedrobnokomórkowy, który w pierwszej kolejnoÅ›ci podlega leczeniu chirurgicznemu, polegajÄ…cemu na wyciÄ™ciu zmiany nowotworowej, a w przypadku choroby zaawansowanej radioterapii lub leczeniu systemowemu. Stanowi ok. 80% wszystkich przypadków.
Rak pÅ‚uca dość szybko daje przerzuty, które lokalizuje siÄ™ najczęściej:
- w koÅ›ciach, wÄ…trobie, mózgu, nadnerczach - w typie niedrobnokomórkowym
- w szpiku kostnym - w typie drobnokomórkowym
Epidemiologia raka płuca w Polsce (dane z KRN 2014)
- Zachorowania na raka płuc stanowiły ponad 14% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe
- Liczba nowych zachorowaÅ„ wÅ›ród mężczyzn wynosiÅ‚a 14680 a wÅ›ród kobiet 7320.
- Nowotwory pÅ‚uc sÄ… przyczynÄ… okoÅ‚o 31% zgonów wÅ›ród mężczyzn
i 15% wÅ›ród kobiet - NajwiÄ™cej zachorowaÅ„ dotyczy osób po 50 roku życia
- Co roku na raka pÅ‚uca umiera wiÄ™cej osób niż na raka piersi, prostaty
i jelita
Czynniki Ryzyka
Wciąż gÅ‚ównym sprawcÄ… zachorowaÅ„ na raka pÅ‚uc jest palenie tytoniu, które odpowiada za prawie 90% przypadków. W dalszej kolejnoÅ›ci za raka pÅ‚uc sÄ… odpowiedzialne: kontakt z kancerogennymi substancjami chemicznymi i pierwiastkami promieniotwórczymi, takimi jak azbest, chrom, arsen i krzemionka. Nie bez znaczenia jest także zanieczyszczenie Å›rodowiska i jakość wdychanego przez nas powietrza.
Pozostałymi czynnikami ryzyka zachorowania na raka płuca są m.in.: uwarunkowania genetyczne, wiek i wcześniej przebyte nowotwory.
Objawy
Najczęstszymi objawami raka płuca są:
- przewlekły kaszel i chrypka
- nawracajÄ…ce stany zapalne dolnych dróg oddechowych
- duszność
- ból w klatce piersiowej.
- krwioplucie
Innymi, charakterystycznymi objawami raka płuca mogą być:
- zespóÅ‚ żyÅ‚y gÅ‚ównej górnej
- zespóÅ‚ Hornera
- powiÄ™kszenie wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych
- zespoły paraneoplastyczne
- objawy neurologiczne
- zapalenie wielomięśniowe
Diagnostyka
Podstawowe metody diagnostyczne:
- badanie RTG klatki piersiowej
- tomografia komputerowa klatki piersiowej
- badanie MRI,
- badanie bronchoskopowe
- aspiracyjna biopsja cienko- lub gruboigłowa
W niektórych przypadkach celowe jest zastosowanie innych zaawansowanych technik diagnostycznych m.in.
- torakocenteza
- wideotorakoskopia
- pozytonowa tomografia emisyjna (PET i PET-CT)
Badanie patomorfologiczne
Ostateczne rozpoznanie wiÄ™kszoÅ›ci chorób nowotworowych jest możliwe dopiero po dokÅ‚adnym badaniu patomorfologicznym komórek (badanie cytologiczne) lub tkanek (badanie histopatologiczne) uzyskanych ze zmiany nowotworowej. WÅ‚aÅ›ciwe rozpoznanie typu nowotworu jest niezbÄ™dne aby zaplanować najbardziej optymalnÄ… terapiÄ™. DziÅ› leczenie onkologiczne staje siÄ™ coraz bardziej spersonalizowane – dostosowane optymalnie do typu nowotworu, stÄ…d niezbÄ™dne jest precyzyjne okreÅ›lenie typu nowotworu i rodzaju receptorów w nim wystÄ™pujÄ…cych, takich jak PD-1, EGFR czy ALK.
Leczenie raka płuca
Leczenie raka pÅ‚uca na dzieÅ„ dzisiejszy jest leczeniem coraz nowoczeÅ›niejszym i dajÄ…cym wiÄ™cej szans, zarówno na wyleczenie jak i na podniesienie poziomu życia w trakcie walki z chorobÄ….
W przypadku tego nowotworu stosuje siÄ™: leczenie chirurgiczne, chemioterapiÄ™, radioterapiÄ™, brachyterapiÄ™, terapie celowane oraz leczenie paliatywne. Wybór metody leczenia uzależniony jest od szeregu czynników, takich jak:
- prawidłowe rozpoznanie typu nowotworu
- stopień zaawansowania nowotworu
- wystÄ™powanie przerzutów,
- stopień sprawności
- w przypadku terapii celowanych – uwarunkowania genetyczne nowotworu tj obecność mutacji EGFR lub ALK
Medycyna wciąż przynosi nowe nadzieje i rozwiÄ…zania. WielkÄ… szansÄ… dla chorych z ekspresjÄ… receptorów PDL-1 w niedrobnokomórkowym, przerzutowym raku pÅ‚uca jest immunoterapia.