Na Biskupiej Łące w Sejnach odbyło się uroczyste otwarcie wystawy "Podziemie łączy / Pogrindis jungia", która opowiada o trudnej polsko-litewskiej przeszłości.
Ekspozycja powstała na bazie albumu pod tym samym tytułem, który w 2021 r. wydała Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Zarówno album jak i wystawa są pierwszymi opowieściami graficznymi przedstawiającymi w obu językach historię polskiego i litewskiego podziemia, uwzględniając wątki współpracy Polaków i Litwinów w okresie II wojny światowej oraz po niej.
Wystawa przedstawia, w formie popularnej, zgodnie z wiedzą historyczną, najważniejsze zagadnienia, postacie, wydarzenia, akcje, formacje związane z polskim i litewskim ruchem niepodległościowym w okresie II wojny światowej i powojennej okupacji sowieckiej. Przedstawia je w formie równoległej chronologicznie. Jest to pierwsze tak fachowo i jednocześnie przystępnie przygotowane opracowanie nt. tej części najnowszej historii Polski i Litwy.
W 1993 roku w środku Wilna - w Tuskulanach odnaleziono masowe groby, które skrywały szczątki i Polaków, i Litwinów. Dwa narody, które walczyły o swoją niepodległość z tym samym wrogiem – ze Związkiem Sowieckim - mówi podczas uroczystości dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku dr Marek Jedynak.
Autorami są historycy Ilona Ewa Lewandowska i Tomasz Bożerocki, zaś szatę graficzną stworzył znany, polski ilustrator Tomasz Bereźnicki.
Droga litewskich partyzantów z Litwy na Zachód zawsze wiodła przez Polskę. Bez mieszkańców tych terenów litewscy partyzanci nie dotarliby na Zachód. Nie mogliby być szkoleni, nie mogliby przekazywać informacji - opowiadała autorka Ilona Lewandowska.
Tego samego dnia autorka wystawy Ilona Ewa Lewandowska poprowadziła również warsztaty dla nauczycieli z Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach.
Wystawa i album powstały jako zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja publiczna 2021”, zrealizowane przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego.
Wystawę można oglądać na tzw. "Biskupiej Łące" w Sejnach (wjazd od ul. Parkowej).
Źródło IPN Odział w Białymstoku
Fot: Natalia Krzywicka IPN