Podczas 55. Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, który odbył się 27-29 sierpnia, reprezentanci z Suwalszczyzny zajęli pierwsze i drugie miejsca.
W tegorocznym szczególnym festiwalu kazimierskim Suwalszczyzna reprezentowana była przez następujących solistów i zespoły:
- śpiewaków solistów:
- Ewę Kuprewicz z Żywej Wody (gm. Jeleniewo);
- Marcina Lićwinko z Rogożynka (gm. Lipsk nad Biebrzą);
- zespoły śpiewacze:
- „Nachodne” z Sejn (uczestniczący w festiwalowych przesłuchaniach konkursowych)
- „Pogranicze” z Szypliszk (zaproszony przez organizatorów festiwalu na zasadach gościnnych – m.in. z okazji 40- lecia istnienia zespoły)
w kategorii „Mistrz- Uczeń”:
- duet wokalny Damian i Magdalena Balcer (na fot.)
Jury złożone z najwybitniejszych polskich etnomuzykologów i gwaroznawców bardzo wysoko oceniło reprezentantów naszego regionu.
Kierując się doborem regionalnego repertuaru, cechami regionalnego stylu oraz poziomem artystycznym -postanowiło przyznać solistom śpiewakom z Suwalszczyzny:
- Ewie Kuprewicz z Żywej Wody (gm. Jeleniewo) oraz
- Marcinowi Lićwinko z Rogożynka (z gm. Lipsk nad Biebrzą)- dwie pierwsze nagrody w kategorii śpiewak- solista.
- Zespół „Nachodne” z Sejn został uhonorowany przez jurorów drugą nagrodą w kategorii zespołów śpiewaczych, zaś w konkursie „Mistrz i Uczeń” rodzeństwo Damian i Magdalena Balcer z Wiżajn- otrzymało również drugą nagrodę.
Warto też dodać, że zaproszony przez organizatorów tegorocznego festiwalu kazimierskiego w ramach występu pozakonkursowego zespół „Pogranicze” z Szypliszk (przed miesiącem „Pogranicze” obchodziło 40 -lecie swego istnienia) miał specjalną możliwość 30- minutowego występu przed kazimierską publicznością (konkursowi uczestnicy mają czas swej prezentacji regulaminowo ograniczony do 10 minut). „Pogranicze”- które podczas kilkudziesięcioletniej historii wielokrotnie zdobyło najwyższe (również kazimierskie) nagrody, z Grand Prix –„Basztą”- spotkało się z wielkim uznaniem ze strony kazimierskiej publiczności, a większość jurorów z wielką uwagą wysłuchało tego koncertu.
O kilkudziesięcioletnim dorobku szypliszkowskiego zespołu można poczytać na zespołowej stronie internetowej: www.pogranicze.szypliszki.eu
Wszyscy soliści i zespoły reprezentujące Suwalszczyznę zostały nagrane w kazimierskim studio Radiowego Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia; odbywała się także transmisja on- line z koncertów na kazimierskiej festiwalowej scenie.
Tegoroczny festiwal kazimierski był nietypowy nie tylko z powodów epidemicznych. Zarówno soliści, jak i zespoły folklorystyczne, ze względu na kolejne fale restrykcji antycovidowych- na wiele miesięcy zawiesiły swą działalność (zarówno próby, jak i występy). Typowania reprezentantów naszego regionu odbywało się zazwyczaj na wiele miesięcy przed kolejnym kazimierskim festiwalem- w roku bieżącym typowanie odbyło się zaledwie na 4 tygodnie przed kazimierskim festiwalem (podczas tegorocznego suwalskiego Jarmarku Folkloru w dn. 24 lipca br.).
Repertuar, który soliści i zespoły prezentowali podczas suwalskiego jarmarku folkloru, nie odzwierciedlał ich artystycznych i kulturowych możliwości. Wszak kazimierscy jurorzy od lat zaznaczają (również w 2021r). że pragną oceniać zespoły i solistów „Kierując się doborem regionalnego repertuaru, cechami regionalnego stylu oraz poziomem artystycznym”.
Podczas zaledwie 4 tygodni udało się podczas łącznie kilkunastu prób terenowych dobrać taki (odmienny) repertuar, dzięki któremu nasi reprezentanci osiągnęli wyżej wymienione indywidualne i zespołowe sukcesy.
Należy jeszcze dodać, że reprezentujący województwo warmińsko- mazurskie zespół „Na przyboś” z gminy Kowale Oleckie repertuarowo wywodzi się z terenu północno- zachodniej Suwalszczyzny. Nestor śpiewaków województwa suwalskiego, Józef Sinderewicz (1928-2020) urodził się i wychował we wsi Jodoziory w ówczesnej gminie Wiżajny. Po 1945 roku wraz z rodziną przeniósł się na nieodległe Mazury Wschodnie do wsi Monety, gdzie mieszkał przez całe późniejsze życie. W latach 1995 -2012 zdobył szereg nagród kazimierskich, łącznie z I nagrodą w kategorii solistów- śpiewaków. Jego repertuar zawierał wyłącznie pieśni z zachodniej Suwalszczyzny. W ostatnich latach swego życia cztery kobiety -w większości wywodzące się z najbliższej rodziny Józefa Sinderewicza: córka, dwie wnuczki i sąsiadka- nauczyły się kilkudziesięciu pieśni seniora Józefa. Na tegorocznym kazimierskim festiwalu zespół „Na przyboś” z Monet w gm. Kowale Oleckie debiutował, uzyskując wyróżnienie w kategorii zespołów śpiewaczych.
Warto jeszcze dodać, że w dorocznym wydawnictwie ukazującym najwybitniejszych ubiegłorocznych kazimierskich laureatów ukazały się dwa artykuły (autorstwa M. Nalaskowskiego) o ubiegłorocznych nagrodzonych reprezentantach Suwalszczyzny: Rodzinnego Zespołu Śpiewaczego z Rakowicz (gm. Lipsk nad Biebrzą) oraz zmarłej przed 3 miesiącami najwybitniejszej śpiewaczki Suwalszczyzny- Annie Andruszkiewicz z Wiżajn.
Anna Andruszkiewicz jeszcze przed rokiem zdobyła w Kazimierzu, po swym konkursowym występie w wieku 97 lat, honorową kazimierską Basztę, zaś dwa lata wcześniej otrzymała w warszawskim Zamku Królewskim najbardziej prestiżową nagrodę – Nagrodę Oskara Kolberga.
Mirosław Nalaskowski
Fot. Świetlica gminna w Wiżajnach
