„Nie ma szans na zwiększenie liczby powiatów, które obejmuje mały ruch graniczny z obwodem kaliningradzkim” – oświadczył w Gołdapi sekretarz stanu w MSW Piotr Stachańczyk.
W Gołdapi obradowała przed kilkoma dniami Polsko-Rosyjska Rada ds. Współpracy Regionów Rzeczypospolitej Polskiej z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Posiedzeniu przewodniczyli sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Piotr Stachańczyk i gubernator obwodu kaliningradzkiego Nikołaj Cukanow. Podpisano m.in. porozumienie w sprawie dalszej rozbudowy przejścia granicznego Grzechotki-Mamonowo i modernizacji przejść w Gołdapi oraz Bezledach. Na wszystkich przejściach granicznych powstaną zielone korytarze dla podróżujących niemających nic do oclenia.
Uznano za potrzebne prowadzenie dalszych prac dotyczących budowy i otwarcia przejść granicznych Michałkowo-Żeleznodorożnyj oraz Perły-Kryłowo oraz modernizacji kolejowego przejścia Głomno - Bagrationowsk. Polski rząd nie przewiduje natomiast rozszerzenia obszaru objętego bezwizowym ruchem granicznym z obwodem kaliningradzkim.
Jak już informowaliśmy, w br. z takim wnioskiem wystąpiły do rządu władze Ełku i Suwałk. 29 stycznia br., Rada Miasta, na wniosek prezydenta Ełku, Tomasza Andrukiewicza. wystąpiła do premiera o rozszerzenie strefy małego ruchu granicznego o miasto Ełk, powiat ełcki i południowe powiaty województwa warmińsko – mazurskiego. Zdaniem samorządu, powiat ełcki został pozbawiony szansy aktywnego kontynuowania działań z zakresu współpracy z instytucjami i przedsiębiorcami z obwodu kaliningradzkiego (m. in. miastem Oziersk, Gusiev), z którymi utrzymuje kontakty i realizuje wspólne przedsięwzięcia współfinansowane przez UE oraz pogłębiania więzi i kontaktów transgranicznych. Samorządowcy widzą szanse rozwoju Ełku i okolic we współpracy z obwodem. Porozumienie między Rosją i Polską o przygranicznym ruchu bezwizowym działa od czerwca 2012 roku. Obejmuje ono cały obwód kaliningradzki i przygraniczne rejony Polski, znajdujące się nie dalej niż 30 km od granicy. Ełk znajduje się w odległości 34 km. Władze miasta liczyły, że napływ Rosjan z sąsiedniego obwodu kaliningradzkiego da impuls do rozwoju przedsiębiorczości.
Z kolei pod koniec lutego br. Rada Powiatu Suwalskiego podjęła uchwałę o potrzebie włączenia powiatu suwalskiego i miasta Suwałki do strefy małego ruchu granicznego z obwodem kaliningradzkim. Zdaniem radych, ożywiłoby to ruch turystyczny, co dałoby dodatkowe źródło dochodu mieszkańcom powiatu. Wszak są tu piękne tereny rekreacyjne. Liczne gospodarstwa agroturystyczne, Centrum Sportów Zimowych w Szelmencie.
Wygląda na to, że z dobrodziejstwa umowy międzyrządowej umowy zawartej między III RP a Federacją Rosyjską nie będą mogli skorzystać mieszkańcy Suwalszczyzny, i nikt – do niedawna - o to nawet specjalnie się nie starał. Teraz – z powodów politycznych – jest już za późno. Rosjanie też nie mogą przyjechać bez wiz na Suwalszczyznę, I tak, np. mieszkańcy wsi Borowskie, graniczącej z Bakałarzewem, mogą jechać do obwodu bez wiz, ale już ludzie z gminy Bakałarzewo takich uprawnień nie mają, podobnie, jak Suwałk, czy Wiżajn, gmin graniczących z obwodem.
Rada Powiatu suwalskiego zwracała uwagę, że jej wniosek jest zgodny z unijnym prawem, które mówi, iż ”strefa przygraniczna”, to teren, który nie sięga dalej niż 30 kilometrów od granicy. W myśl powyższej definicji, co najmniej kilka gmin powiatu suwalskiego swoim położeniem geograficznym mieści się w strefie przygranicznej. A takie np. Bolcie leżą na samym trójstyku granic Polski, Litwy, Rosji. Przypomnijmy, że zgodnie z unijnym prawem tak strefa może być rozciągnięta do 50 km, dlatego też korzysta z niej duża część polskiego Pomorza, z Gdańskiem włącznie, ale mieszkańcy gminy Wiżajny, graniczącej z obwodem nie mogą bez wiz tam się, udawać, Rosjanie też nie mogą bezproblemowo do nas przyjeżdżać.
Niestety, czas polityczny nie jest dobry, by uzyskać zgodę na takie rozszerzenie obszaru objętego ruchem bezwizowym. Już po podjęciu uchwały przez Radę Powiatu, Bruksela zamroziła rozmowy z Rosją m.in. na temat wiz, a pewnie i stosunki dyplomatyczne UE – Rosja ulegną dalszemu pogorszeniu. A szkoda. Mimo unijnych funduszy, które pójdą na „ucywilizowanie” trójstyku granic w Bolciach k Wiżajn, nawet i tam nie będzie można postawić nogi na rosyjskiej ziemi.
Wszak aż trzy granice zbiegają się w Bolcach (Polski, Litwy i Rosji, a konkretnie obwodu kaliningradzkiego). Wytyczno ją aż w 1422 roku, gdy w Mielnie zawarto traktat między Królestwem Polski i Litwy, a państwem Krzyżackim. Jest to ponoć najtrwalsza granica w Europie.
Starostwo suwalskie, wraz z litewskimi samorządami, już w 2010 roku złożyło wniosek do komitetu sterującego polsko-litewsko-kaliningradzkiego programu współpracy przygranicznej o odpowiednie fundusze na małą infrastrukturę. Ustawiono m.in. obelisk, zaznaczający trójstyk. W bieżącym roku realizowany jest II etap zagospodarowania terenu za unijne pieniądze. Za ponad 750 tysięcy złotych starostwo powiatowe w Suwałkach zbuduje parking dla autokarów i samochodów, sanitariaty oraz ścieżkę poznawczą prowadząca do trójstyku granic. Będą też tablice informujące o atrakcjach na Suwalszczyźnie oraz w gminie Wisztyniec na Litwie. Przydałyby się informacje o terenach w obwodzie, ale po co, skoro nie wiadomo, kiedy i czy w ogóle będzie tu przejście graniczne.
Dla europejskiego turysty byłaby to nie lada okazja: zjeść śniadanie w zajeździe w Bolcach, obiad w litewskich Vartelai, a na kolację udać się do Prus Wschodnich, czyli inaczej na Małą Litwę, czyli do obwodu kaliningradzkiego np. do Gusiewa, czyli Gumbine. Ten kawałek Europy należał bowiem przez wieki do różnych państw i władców, ale granica w Bolcach jest najtrwalszą w Europie. Niestety, marzenie na razie, nie do spełnienia.
Jan Wyganowski
