We wtorek z okazji Dnia Państwa (koronacji pierwszego i jedynego króla Litwy Mendoga) oraz Dnia Hymnu Narodowego Litwy, prezydent Gitanas Nausėda wręczył litewskie odznaczenia państwowe - osobom kultury, naukowcom, działaczom publicznym, przyjaciołom Litwy za granicą.
Odznaczenia przyznano także pracownikom służby zdrowia „za poświęcenie, silne poczucie obowiązku i wyjątkową odwagę okazywaną w ratowaniu życia COVID-19 w niezwykle trudnych okolicznościach”.Krzyże za ratowanie umierających pośmiertnie przyznano dziewięciu litewskim pracownikom medycznym.
W gronie kilkudziesięciu odznaczonych znaleźli się także Polacy z Litwy oraz zagranicy.
Krzyż Kawalerski Orderu „Za zasługi dla Litwy” otrzymała Małgorzata Sporek-Czyżewska, współzałożycielka Ośrodka „Pogranicze-Sztuk, Kultur, Narodów” w Sejnach, dyrektor tego ośrodka i Centrum Dialogu Międzynarodowego oraz Wydawnictwa „Pogranicze”.
Krzyżem Oficerskim Orderu „Za zasługi dla Litwy” zostali odznaczeni Krzysztof Jan Pastor – dyrektor Polskiego Baletu Narodowego, były wieloletni dyrektor artystyczny trupy baletowej Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu; Bogdan Witold Szlachta - Kierownik Katedry Filozofii Politycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, Założyciel Ośrodka Litwinistyki na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Krakowskiego; Marian Turski - Przewodniczący Rady POLIN przy Muzeum Historii Żydów Polskich, aktywny propagator kultury, dziedzictwa i historii Zagłady Żydów polskich i litewskich,
Prezydent Gitanas Nausėda podkreślił, że 6 lipca jest okazją do ponownego odkrycia i docenienia głębi tradycji historycznej, odnowienia przywiązania do państwa litewskiego. - 768 lat temu wybraliśmy Zachód i nadal podążamy ścieżką wyznaczoną przez naszego pierwszego i jedynego króla Mendoga. Wybieranie jasnych wytycznych dotyczących wartości, twarda pozycja na Zachodzie i aktywność w regionie – to wszystko pozostaje wyjątkową tradycją litewskiego przywództwa. Tylko dzięki jasnemu zrozumieniu naszej misji historycznej możemy żyć jako obywatele Litwy – twórcy nowoczesnego państwa europejskiego - podkreślił prezydent.
Przewodnicząca Sejmu Viktorija Čmilytė-Nielsen powiedziała, że to właśnie Mendog zrobił pierwszy krok w kierunku międzynarodowego uznania państwa litewskiego w Europie.
- Ta uroczystość podkreśla wagę więzi, przypomina nam, że nie jesteśmy sami. Nie jesteśmy tacy sami, ale zjednoczeni. Zawsze jesteśmy z naszymi bliskimi i przyjaciółmi, przodkami, sojusznikami i partnerami. Tylko taka wspólna obecność we współczesnym świecie pozwala nam przetrwać, iść do przodu, doskonalić się - dodała przewodnicząca litewskiego parlamentu.
Król Mendog
Co roku, 6 lipca, Litwini zarówno w kraju, jak i za jego granicami hucznie świętują 6 lipca - Dzień Koronacji Mendoga, nazywany również Dniem Państwa. W 1251 Mendog przyjął chrzest i otrzymał od papieża Innocentego IV zgodę na koronację. Prawdopodobnie miała ona miejsce 6 lipca 1253 r. W ten sposób uchronił ziemie litewskie przed krzyżacką zagładą.
To właśnie koronacja króla Mendoga w 1253 roku jest uznawana za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Litwy.
Koronacja utworzyła podwaliny państwa europejskiego i dała Litwie respekt w Europie, a przede wszystkim zakończyła proces jednoczenia kraju. Pomimo wielu prób koronowania następców, Mendog Wielki zapisał się na kartach historii jako jedyny król Litwy.
Koronacja Mendoga do dziś jednak wzbudza wiele kontrowersji wśród historyków, ponieważ nie zachowały się żadne źródła pisane, potwierdzające fakt uroczystej koronacji. W archiwach udało się odnaleźć zaledwie bulllę papieską, zezwalającą na koronację. Historycy również nie są pewni co do daty i miejsca koronacji ( Przyjmuje się, że prawdopodobnie było to Wilno, Nowogródek lub Onikszty).
To względnie nowe litewskie święto państwowe (ustanowione w 1990 r.), obchodzone na Litwie, jak i poza granicami państwa, w miejscach zamieszkania Litwinów. Na Litwie 6 lipca jest dniem wolnym od pracy.
Uroczystości z tej okazji odbywają się zarówno na Litwie, jak i za granicą, w miejscach zamieszkania Litwinów.
Obchody w Polsce
W Polsce śpiewano Hymn Narodowy w Ambasadzie Republiki Litewskiej w Warszawie, Klubie „Vieniebe” w Suwałkach, w Domu Litewskim w Sejnach, gdzie obył się także koncert oraz w Puńsku przy Domu Kultury Litewskiej. Następnie przedszkolaki zaprezentowały sztukę teatralną pt. „Sen Gedymina”.
WYG
Fot:
Uroczystość wręczania odznaczeń Wilnie- fot: Prezydencka Grupa ds. Komunikacji
Uroczystość w Klubie „Vieniebe” w Suwałkach. Fot. facebook- Suduvieciai
