W niedzielę, 2 maja z wizytą w Wilnie przebywał premier RP Mateusz Morawiecki. Rozmawiano o sprawach gospodarczych, międzynarodowych, mniejszościach narodowych. Był też wątek Litewskiego Centrum Edukacji i Kultury w Suwałkach.
Jedną z części wizyty było podpisanie aktu erekcyjnego o rozbudowie Domu Kultury Polskiej w Wilnie. W uroczystości wzięła udział również premier Litwy Ingrida Šimonytė.
Akt Erekcyjny podpisali również m.in. wicemer Wilna Edita Tamošiūnaitė, szef Kancelarii Premiera RP Michał Dworczyk oraz Pełnomocnik Rządu RP do Spraw Polonii i Polaków za Granicą Jan Dziedziczak.
We wrześniu 2020 r. podpisany został list intencyjny w sprawie rozbudowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie i powstania w nim zaplecza dla działalności telewizyjnej „TVP Wilno”. Ukończenie rozbudowy planowane jest w 2022 r. Studio telewizyjne ma rozpocząć swoją działalność w 2023 r.
- Jesteście aktywnymi obywatelami Litwy. Litwa jest domem nas wszystkich: Litwinów, Polaków i innych żyjących tu narodów, których wspólnie bronimy, tworzymy i pielęgnujemy. Kreatywność, kultura i projekty artystyczne zbliżają społeczności i pomagają im lepiej się poznać i spojrzeć na siebie z zewnątrz. W każdym domu są też spory, ale jestem dzisiaj tu, aby ponownie zaprosić Państwa do otwartej rozmowy na wszystkie tematy. Nie wątpię, że współpracując w dobrej wierze i ufając sobie nawzajem, będziemy w stanie dokonać niezbędnych zmian” - powiedziała Pani Premier Litwy Ingrida Šimonytė podczas uroczystości ceremonii podpisania aktu erekcyjnego dotyczącego rozbudowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie.
- W Wileńskim Domu Kultury i Twórczości Polskiej - mówiła premier Republiki Litewskiej -od dwóch dekad działa ponad 30 litewskich organizacji polskich. Nie ulega wątpliwości, że po odbudowie będzie mogło tu działać więcej. W ubiegłym roku mieszkający w Suwałkach Litwini położyli też podwaliny pod stworzenie prawdziwego centrum kulturalnego. Doceniamy uwagę i wsparcie władz polskich dla tego projektu. Twórczość, kultura i projekty artystyczne zbliżają społeczności i pomagają lepiej poznać się nawzajem, jak również ocenić siebie ze strony. W każdym domu bywają spory, ale dzisiaj chcę zaprosić do otwartej dyskusji. Nie wątpię, że właściwa współpraca i wzajemne zaufanie pomoże osiągnąć realne zmiany. Symboliczne, że akurat teraz w Muzeum MO trwa wystawa „Trudny wiek. Szapocznikow-Wajda-Wróblewski” („Sunkus amžius. Szapocznikow–Wajda– Wróblewski“) - przypomniała premier Litwy.
Wiele miłych słów z ust premierów obu krajów
Premier Litwy Ingrida Šimonytė zwróciła ponadto uwagę, że „(…) „Litwa i Polska odniosły na przestrzeni wieków wiele wspólnych zwycięstw. Czasami, niestety, też musiały ponieść bolesne porażki. Dowiedzieliśmy się, że będąc razem, jesteśmy silniejsi. Cieszę się, że mój kolega, premier Polski Mateusz Morawiecki, złożył w tym roku swoją pierwszą wizytę wysokiego szczebla na Litwie. Bardzo dziękujemy za osobisty wkład w rozwój stosunków dwustronnych.
Dziś uzgodniliśmy, że będziemy nadal aktywnie działać, aby wspierać doskonałe stosunki między naszymi krajami i wzmacniać partnerstwo strategiczne. Jest to szczególnie interesujące dla Polaków mieszkających na Litwie i Litwinów mieszkających w Polsce - mówiła premier RL
Natomiast premier Polski Mateusz Morawiecki powiedział, że (…) dzisiejszy dzień jest wspaniałą okazją do celebrowania polsko-litewskich stosunków i wspólnej historii. To wielki dzień w naszej historii, który tak dobitnie przypomina o naszych wspaniałych osiągnięciach. Bolesnym momentem jest to, co może nas spotkać, jeżeli popełniamy błędy. Jest dla mnie ogromną radością, że państwo litewskie oraz polskie i nasze dwa narody, zwłaszcza w ostatnich latach, tak dobrze rozumieją nie tylko język przeszłości, ale również przyszłości. Połączyły nas jak osiągnięcia w dziedzinie politycznej, jak też dyplomatycznej, ale w szczególności w dziedzinie kultury, literatury, czy sztuki. Rozumiemy również wyzwania teraźniejszości i przyszłości. Szukamy tego wspólnego mianownika, wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Coraz lepiej nam się to udaje. Bardzo dawno nie było w naszej wspólnej historii tak znakomitego okresu, w jakim się znajdujemy- mówił premier Polski.
Zwrócił ponadto uwagę, że TVP Wilno ma a służyć umacnianiu dobrych relacji polsko-litewskich. Dziękuję pani premier Ingridzie Šimonytė za to, że sprzyja budowaniu relacji polsko-litewskich. Mało jest aspektów życia, tak mocno łączących, jak wspólne przeżywanie kultury, literatury, sztuki. To one mają w sobie magnetyczną moc zbliżania narodów. Takim miejscem będzie Dom Kultury Polskiej w Wilnie - dodał Morawiecki.
Po uroczystym otwarciu odbyło się spotkanie premiera Mateusza Morawieckiego z Polakami - przedstawicielami partii politycznych i organizacji społecznych. Na spotkaniu omawiano sprawy oświaty polskiej na Litwie, mówiono o jakości nauczania w szkołach polskich na Litwie i o stanie projektu ustawy o mniejszościach narodowych.
Spotkanie dwustronne premierów
Premier M. Morawiecki po spotkaniu z premier Ingridą Šimonytė powiedział:- Bardzo dziękuję za zaproszenie w tym szczególnym dniu dla Polski i Litwy. Nie ma idealnego przepisu na relacje dwustronne, ale wiele wspólnych interesów je umacnia. Należy się z tego cieszyć.
Podczas spotkania premierów omówiono kwestie współpracy bilateralnej i partnerstwa strategicznego.
Premier Litwy podziękowała Morawieckiemu i członkom jego rządu za wkład w dynamiczne partnerstwo strategiczne krajów, wzmacniane przez ekonomiczne, infrastrukturalne projekty, które zapewniają konkretną wartość dodaną mieszkańcom obu krajów. Postanowiono, że jesienią odbędzie się w Warszawie wspólne spotkanie rządów Litwy i Polski i wyznaczy kierunki dalszej współpracy –głosi komunikat Kancelarii premiera RL.
Szefowie obu rządów zgodzili się, że obecne wyzwania geopolityczne wymagają jak najściślejszej współpracy między Litwą i Polską w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności.
Spotkanie dotyczyło też pandemii, która pozostaje głównym wyzwaniem dla obu krajów. Uzgodniono potrzebę przyspieszenia szczepień i skoordynowania działań międzypaństwowych w zakresie zarządzania pandemią w celu zapewnienia możliwości bezpiecznego podróżowania ludności obu krajów do Polski i na Litwę.
Premierzy Litwy i Polski rozmawiali także o wykorzystaniu unijnego Funduszu Odbudowy oraz o stosunkach z Ukrainą i Białorusią. Podobnie jak Polska, Litwa konsekwentnie potępiała represje reżimu Łukaszenki wobec pokojowo nastawionej ludności i polskiej mniejszości narodowej. Zwrócono uwagę na znaczenie zasadniczego i jasnego wspólnego głosu Litwy i Polski w utrzymaniu poparcia społeczności międzynarodowej dla Białorusi.
W zakresie współpracy gospodarczej zauważono, że coraz więcej małych i średnich firm litewskich i polskich odkrywa rynki obu krajów. Podkreślono, że polski biznes i inwestycje są mile widziane na Litwie.
Premierzy podkreślili także znaczenie społeczności etnicznych mieszkających na Litwie i w Polsce, aby czuły się u siebie i mogły zachować swoją tożsamość kulturową.
Kwiaty na Rossie
Premier RP Mateusz Morawiecki złożył kwiaty w kaplicy powstańców styczniowych i w Mauzoleum Matki i Serca Syna na Cmentarzu na Rossie. Premierowi towarzyszył Minister Obrony Republiki Litewskiej Arvydas Anušauskas.
WYG
Źródła i fot: Kancelaria Premiera RL; Ambasada RP w Wilnie
