Termin wykonania prac został ustalony na 30 listopada 2024 r., ale już zakończono remont konserwatorski zabytków w Nowej Pawłówce oraz w Przerośli. Dokonano też odbioru robót.
W czerwcu 2024 roku, w wyniku przeprowadzonego przetargu, wybrano na wykonawcę Zakład Ogólnobudowlany Henryka Gałażyna z Suwałk, który zaoferował najniższe ceny: za remont zabytkowego drewnianego Kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Nowej Pawłówce - 220 tys. zł brutto oraz za remont zabytkowego budynku dzwonnicy w Przerośli - 122,689 złotych.
Gmina otrzymała w 2023 roku dofinansowanie na ten cel z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków w wysokości 313 600,00 złotych.
Remont zabytkowego drewnianego Kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Nowej Pawłówce obejmował m.in. demontaż desek elewacyjnych, docieplenie ścian z zachowaniem ich grubości, montaż desek elewacyjnych, wymianę okapników i deski cokołów oraz wykonanie innych niezbędnych prac do prawidłowego wykonania zakresu zadania.
Remont zabytkowego budynku dzwonnicy w Przerośli
To zabytkowy budynek zlokalizowany na terenie parafii pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Przerośli.
Dzwonnica jest drewniana, dwukondygnacyjna wzniesiona w 1790 roku. To najstarsza budowla w całej gminie, własność parafii rzymskokatolickiej. Dzwonnica wymagała przeprowadzenia prac konserwatorsko-remontowych m. in. uzupełnienia ubytków gontu, remontu kopuły, uzupełnienia drewnianych elementów elewacji dzwonnicy, oczyszczenia i pomalowania dzwonnicy, remontu fundamentów oraz wykonania innych niezbędnych prac w celu przywrócenia jej świetności.
Rys historyczny
Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Przerośli założona została przed 1562 r. przez ks. Wojciecha Grabowskiego we wsi Przerośl – najstarsza parafia zachodniej części Suwalszczyzny erygowana 21 marca 1571r. przez króla Zygmunta Augusta.
Z parafii Przerośl wyłączono w 1710 r. Suwałki i okolice. W 1771 r. utworzono parafię Jeleniewo, w 1919 r. powstała parafia Smolniki, a w 1923r. powstała parafia Pawłówka.
Kompleks budynków parafialnych został wzniesiony przy ulicy Kościelnej. Już w 1570 r. pierwszy kościół zbudowano pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Dzięki staraniom starosty przeroślańskiego Jerzego Grodzieńskiego dnia 19 kwietnia 1618r. kościół został konsekrowany przez bpa wileńskiego Eustachego Wołłowicza.
Obok kościoła jest drewniana dzwonnica z 1790r. Teraz doczekała się remontu.
Pawłówka
Jednymi z najwcześniejszych dokumentów stwierdzających religijność we wsi Pawłówka, a także całej gminie Pawłówka są te powstałe po wizytacji kanonicznej w parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w sąsiedniej miejscowości Przerośl. W protokole z dnia 1-3 czerwca 1899 odczytujemy, że Pałówka leży w obrębie parafii Przerośl i jest oddalona około 12 kilometrów od Przerośli, co nie sprzyja praktykom religijnym.
W wyniku zainteresowania mieszkańców gminy planowaną parcelacją majątku ziemskiego w Pawłówce oraz możliwości utworzenia parafii rzymskokatolickiej podjęli pierwsze działania w tym kierunku.
Na początku czerwca 1921 roku miało miejsce spotkanie mieszkańców gminy Pawłówka, podczas którego podjęte zostały pierwsze decyzje.
jednogłośnie postanowiono w dniu dzisiejszym powziąć uchwałę o wydzieleniu z Folwarku Pawłówka przeznaczonego do parcelacji w 1922 roku na ten cel 15 morgów gruntu w samym centrum folwarku wraz z znajdującymi się wszystkimi zabudowaniami na cele kościoła i probostwa.
Do doprowadzenia do celu powołania nowej parafii i zbudowania kościoła powołany został komitet:
- Władysław Lelo z Łanowicz
- Edward Izdebski z folwarku Wesołówka
- Stanisław Szostakowski ze wsi Śmieciuchówka
- Franciszek Sienkiewicz ze wsi Morgi
Wraz z początkiem roku 1923 Biskup Łomżyński Romuald Jabłrzykowski przygotował dokumentację i erygował parafię w Pawłówce.
Mieszkańcy okolicznych wsi z racji minionego czasu, nie pamiętają okoliczności budowy kościoła. Wśród opowieści na ten temat, kilkukrotnie pojawia się wątek samodzielnego przewożenia elementów architektonicznych drewnianego kościoła z Teolina ( Grodzieńszczyzna). Według przekazu mieszkańcy Pawłówki i okolicznych wsi mieli wyprawić się do Teolina i własnym transportem przewieźć kościół.
W zachowanym protokole spisanym po wizytacji pastoralnej z dnia 9 maja 1924 roku podsumowującej istnienie kościoła parafialnego pod wezwaniem Świętej Trójcy w Pawłówce w części dotyczącej budynku kościoła czytamy (fragmenty łacińskie przetłumaczone kontekstowo przez autora): Budynek sakralny. Wzniesiony w 1923 roku. Wzniesiony ze środków parafialnych. Wzniesiony z drewna
W 1986 roku zespół parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy w Pawłówce został wpisany do spisu obiektów objętych opieką konserwatorską Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Suwałkach.
W sporządzonych Białych Kartach dotyczących ww. parafii znajdujemy opis stanu zachowania obiektów przynależnych do parafii w następujący sposób:
Kościół wzniesiono z drewna iglastego na wysokim kamiennym fundamencie. Konstrukcja ścian zewnętrznych i wewnętrznych szkieletowa szalowana. Wewnątrz obiektu nad stropami naw i między słupami umieszczono ciekawy system kratownic wzmacniających cała konstrukcję.
Kościół założono na planie prostokąta z niewielka dobudówką od strony południowej (druga zakrystia wraz z oddzielnym wejściem). Bryła kościoła nawiązuje do budowli bazylikalnych. Wynika to między innymi z wyżej usytuowanego dwuspadowego dachu nad nawa główną, wzbogaconą o dodatkowy rząd okien. Strop w nawie głównej z desek podbitych wzdłużnie do więźby. W nawach bocznych stropy płaskie, podsufitka podbita do belek stropowych. W zakrystii podsufitka ułożona we wzór rombu, w składzie wzdłużnie.
WYG
Źródło i fot: UG Przerośl; Diecezja Ełcka
