Samo postanowienie „schudnę” nie wystarczy, bo jest zbyt abstrakcyjne. Trzeba precyzyjnie sformułować cel, opracować plan, wyznaczyć zadania na każdy dzień i strategię na wypadek sytuacji kryzysowej. Karolina Zarychta, psycholog zdrowia SWPS Wrocław mówi, jak skutecznie zaplanować i zrealizować zmianę nawyków zdrowotnych.
Po pierwsze trzeba skonkretyzować swój cel. Pomocną przy realizacji tego zamierzenia może być koncepcja S.M.A.R.T., zgodnie z którą cel powinien być: szczegółowo określony, mierzalny, ambitny, realny do zrealizowania i terminowy, czyli określony czasowo. Dzięki tej metodzie nasze postanowienie „Schudnę” stanie się konkretnym celem: „Schudnę 5 kg w ciągu 3 miesięcy, dzięki zmianie diety i aktywności fizycznej”. Tym sposobem wiemy, jaką drogę mamy do pokonania i ile czasu zajmie nam osiągnięcie celu.
Po drugie należy zrobić szczegółowy plan działania. Jeżeli chcemy zacząć codziennie spacerować, zadajmy sobie pytanie, kiedy i jak długo mamy zamiar to robić. Czy jesteśmy w stanie wygospodarować pół godziny o 17:00 w środy, piątki i niedziele? Wprowadzając zdrowszy styl odżywiania się, warto ustalić godziny posiłków i ilość spożywanych pokarmów lub kalorii (jeżeli jesteśmy na diecie redukcyjnej).
Po trzecie warto znaleźć wsparcie. Chodzi o miejsca, rzeczy i osoby, które mogą być pomocne w realizacji celu. Jeżeli chcemy zacząć biegać, zastanówmy się czy skorzystać z pomocy trenera, a może raźniej będzie ćwiczyć z przyjacielem, który ma podobny cel? Wybierzmy formę treningu, która najbardziej nam odpowiada i sprawdźmy, czy dysponujemy odpowiednim sprzętem i dobranym do danej dyscypliny strojem sportowym.
Co robić, kiedy przyjdzie kryzys? Istotną kwestią jest określenie ewentualnych przeszkód, które mogą stanąć nam na drodze i zastanowienie się, jak im przeciwdziałać. Jeżeli martwimy się, że nie wystarczy nam czasu na przyrządzanie zdrowych posiłków w ciągu dnia, to warto pomyśleć o przygotowywania ich z wyprzedzeniem. Jeśli co tydzień gościmy u bliskiej osoby, która przygotowuje wysokokaloryczne posiłki, korzystnie będzie uprzedzić, że jesteśmy na diecie. Pomocne w utrzymaniu motywacji może być również zadanie sobie pytania „Po czym poznam, że mój plan został zrealizowany?” i wyobrażenie sobie siebie po osiągnięciu celu.
Jak kontrolować sięganie po niezdrowe przekąski w trakcie diety? Zmianie nawyków żywieniowych sprzyja stosowanie strategii samoregulacji. To działanie polegające na: unikaniu pokus i ich kontroli, rozpraszaniu uwagi, ustalaniu zasad i rozważaniu decyzji. Przykładem stosowania unikania jest na przykład omijanie działu z niezdrową żywnością w sklepie czy wybór innej drogi powrotu z pracy, na taką gdzie nie będziemy przechodzili koło swojej ulubionej cukierni. Strategia ta jest szczególnie skuteczna, kiedy jesteśmy zmęczeni lub głodni, w związku z czym brakuje nam zasobów poznawczych, by zastosować inne metody.
Warto nauczyć się kontrolowania pokus, ponieważ ich unikanie nie zawsze jest możliwe. Jedną z metod jest chowanie lub wręcz usuwanie z domu niezdrowych przekąsek i zastąpienie ich zdrową żywnością. Dzięki kontroli pokus możliwe jest zmodyfikowanie naszego otoczenia tak, aby sprzyjało realizacji planu zmiany. Kiedy mamy ochotę zjeść coś niezdrowego warto wtedy zająć się czymś przyjemnym, niezwiązanym z jedzeniem. Takie rozpraszanie uwagi zwiększa prawdopodobieństwo, że uda nam się wytrwać w postanowieniu lub na przykład nie podjadać przed posiłkiem.
Co zrobić, kiedy zdecydujemy się ulec pokusie? Zastosujmy metodę ustalania zasad, która pomoże ograniczyć ilość spożywanych niezdrowych przekąsek, ale też określić alternatywy. Postanówmy: „Dzisiaj zjem w przerwie jabłko zamiast batonika”. Rozważanie decyzji jest strategią, dzięki której koncentrujemy się na naszych rzeczywistych potrzebach. Przed sięgnięciem po słodycze, słodki gazowany napój itp. warto zastanowić się nad tym czego chcemy tak naprawdę – czy ulec pokusie czy wytrwać w ustalonym planie. Łączenie strategii samoregulacji może pomóc w skutecznym realizowaniu celów związanych ze zmianą nawyków żywieniowych.
Karolina Zarychta – psycholog zdrowia SWPS Wrocław
Wszystkie osoby, które walczą z kilogramami, zapraszamy do udziału w naszym konkursie!
Do wygrania trening indywidualny w siłowni HEROS, przy ul. Staszica w Suwałkach, o wartości 45 złotych.
Więcej informacji w zakładce KONKURS DNIA.
