Molenna pw. św. Nikoły Cudotwórcy w Suwałkach. Remont jednego z najciekawszych zabytków

Molenna, czyli dom modlitewny miejscowej Staroobrzędowej Gminy Wyznaniowej, jest jednym z czterech świątyń tego obrządku w Polsce. Zabytkowy obiekt jest poddawany renowacji m.in. dzięki wsparciu finansowemu Samorządu Województwa Podlaskiego.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na odtworzenie ścian i sufitu w części świątyni zwanej klirus. To właśnie tam podczas nabożeństw przebywa chór, nastawnik (celebrant) i jego pomocnicy. W tej części są też umieszczone ikony.

Część remontu już została przeprowadzona, ale konieczne są dalsze prace, zwłaszcza wewnątrz cerkwi. Na całkowity remont niezwykłego zabytku potrzeba około 600 tys. zł. Gmina może liczyć na wsparcie samorządu województwa, zabiega też o środki z budżetu państwa.

- Z zewnątrz w zasadzie mamy już wszystko zrobione – też dzięki dotacjom m.in. od samorządu województwa, a teraz chcemy odtworzyć wnętrze. Długo to trwa, ale działamy w miarę posiadanych środków – mówi Piotr Bułanow, Przewodniczący Rady Staroobrzędowej Gminy w Suwałkach.

Wiele elementów kościoła pamięta czasy jej początków – choćby wspaniałe, utrzymane w dobrym stanie drzwi do wnętrza świątyni. Są cały czas zamykane na ten sam zamek, do którego stuletni klucz dzierży zakrystianin Wacław Sidorow.

Trwająca kilka lat budowa suwalskiej molenny zakończyła się – w dużej mierze dzięki datkom staroobrzędowców – w 1912 r. Pierwszym nastawnikiem nowej molenny był Jewtuchin Orłow.

Problemy zaczęły się po II wojnie światowej, kiedy to komunistyczne władze dążyły do przejęcia budynku oraz działki. Nie pozwalano na przeprowadzenie koniecznych remontów, a z czasem zakazano spotkań modlitewnych.

- Zniszczenia stanowiły zagrożenie dla wiernych i dlatego nie odbywały się tam służby. Modlono się w pobliskim domu parafialnym aż do 1980 r., kiedy to udało się zebrać fundusze na remont – wyjaśniał Piotr Bułanow.

To właśnie w 1980 r. molenna została wpisana do rejestru zabytków i objęta ochrona konserwatorską.

W Polsce istnieją tylko cztery molenny – suwalska jest z nich największa. W Podlaskiem staroobrzędowe świątynie znajdują się w Gabowych Grądach, największym skupisku wiernych tego obrządku i Wodziłkach. Molenna jest też w - leżącym w województwie warmińsko-mazurskim - Wojnowie.

***
Wschodni Kościół Staroobrzędowy to odłam Cerkwi Prawosławnej. Staroobrzędowcy nie uznali reformy liturgicznej patriarchy Nikona z lat 1652–1656, upodabniającej obrzędy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego do greckich. W ich ocenie wszelkie zmiany typowo ruskich tradycji liturgicznych były herezją i wyrzeczeniem się jedynej prawdziwej wiary.

W Polsce według danych z początku XXI w. we Wschodnim Kościele Staroobrzędowym zrzeszonych jest ok. 600-700 wiernych.

Wrota Podlasia