PKN Orlen poinformował dzisiaj, że w związku z doniesieniami o planach zamknięcia granicy białoruskiej z Litwą dla transportu kolejowego, produkty z rafinerii w Możejkach będą wysyłane na Ukrainę alternatywną trasą.
- Jest to możliwe dzięki ciągłym inwestycjom PKN Orlen we wzmacnianie i dywersyfikację możliwości logistycznych, zwłaszcza poprzez zapewnienie stabilności dostaw do klientów. Taki jest właśnie cel zakupu 100 proc. udziałów Orlen Lietuva w litewskiej spółce Mockavos Terminalas. Obecna sytuacja na naszej wschodniej granicy pokazuje, że jeśli chodzi o decyzje biznesowe, należy również brać pod uwagę bezpieczeństwo całego obszaru. Dostawa paliwa na Ukrainę jest gwarantowana - zapewnił prezes Orlenu Daniel Obajtek.
Rafineria w Możejkach
Rafineria w Możejkach jest najważniejszym aktywem spółki Orlen Lietuva. Zakład ma moce produkcyjne przekraczające 10 mln ton na rok. Jest jedynym tego typu zakładem na rynku państw bałtyckich. Jest to największa firma na Litwie, która zatrudnia ok. 1,5 tys. pracowników.
W październiku 2021 roku wicepremier Jacek Sasin ogłosił w Możejkach nową inwestycję Orlenu, polegającą na pogłębionym przerobie ropy. Ma ona strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego całego regionu. Wartość przedsięwzięcia to ponad 600 mln euro, w kosztach partycypować będzie również rząd Litwy. To największa inwestycja w historii tego kraju.
- Dzięki realizacji projektu rafineria będzie bardziej efektywna. Z jednej baryłki ropy naftowej będzie można uzyskać więcej oleju napędowego i benzyny. Tym samym znacząco zwiększy się odporność spółki Orlen Lietuva na zmiany zachodzące w otoczeniu makroekonomicznym - powiedział wicepremier Jacek Sasin.
Możejki -Trakiszki – Suwałki - Medyka
Choć w komunikacie Orlenu nie podano trasy, to pewne, że będzie to ta, już wypróbowana ćwiczebnie, pod koniec grudnia 2020 roku.
Wówczas pierwszy transport produktów ropopochodnych z rafinerii w Możejkach na Litwie, dotarł nową trasą do odbiorców na Ukrainie. Pociąg towarowy jechał na trasie Możejki -Trakiszki - Medyka. Wcześniej woził produkty z Możejek na Ukrainę przez Białoruś. Przewoźnikiem było PKP Cargo.
Orlen od dawna planuje także znacznie zwiększyć transport kolejowy produktów Orlen Lietuva z Litwy do Polski (a więc przez stację Trakiszki i Suwałki). Przewóz na tej trasie wzrośnie o kilkaset tysięcy ton z obecnie dostarczanych ok. 600 tys. ton, a może i więcej.
Zakład w Możejkach należący do Orlen Lietuva jest jedyną rafinerią w krajach bałtyckich. Spółka pozostaje istotną częścią Grupy, zapewniając dostawy produktów ropopochodnych na rynki Litwy, Łotwy, Estonii, Ukrainy i Polski. To także największy na Litwie eksporter i podatnik, który odpowiada za 15 proc. wpływów do tamtejszego krajowego budżetu.
PKP Cargo wznowiło przewozy kolejowe przez przejście Trakiszki - Mockawa w 2016 roku.
Przydatna Mockava
Terminal Mockava został nabyty przez Orlen Lietuva od Peranto, estońskiej hurtowni ropy naftowej należącej do Tadasa Augustauskasa. Zdaniem Daniela Obajtka, prezesa zarządu PKN Orlen, przejęcie terminalu cargo na granicy litewsko-polskiej zapewni stabilne dostawy produktów naftowych do Polski. AK się, okazuje, teraz może być przydatny także dla dostaw na Ukrainę
Terminal Mockava na stacji kolejowej tuż przy polsko - litewskiej granicy, na pierwszym odcinku rail Balticy po stronie litewskiej, rozpoczął pracę 22 listopada 2017 roku.
Na początku terminal obsługiwał transporty z materiałami ropopochodnymi. Pozwalał na przeładunek miliona ton produktów ropopochodnych rocznie.
Niemal równo po trzech latach od rozpoczęcia działalności terminalu naftowego w Mockowie, niewielkiej miejscowości leżącej niedaleko granicy z Polską, 30 września 2020 roku uroczyście odnotowano zakończenie jego rozbudowy. Aby upamiętnić tę historyczną dla Mockawy datę, odsłonięto pamiątkowy kamień z napisem o zbudowaniu terminalu.
Dziewięć zbiorników, ponad milion ton ładunku
Terminal Mockava oddał do użytku dwie dodatkowe kolejowe drogi dojazdowe w każdym standardzie rozstawu (rosyjskim i UE) oraz oddzielną kolejową rampę przeładunkową do przeładunku płynnych produktów chemicznych. Wszystko po to, aby zwiększyć zdolność terminalu do przyjmowania i parkowania wagonów przed i po operacjach terminalu. Obie drogi dojazdowe wyposażono w pomost wagowy, aby mieć precyzyjną i skuteczną kontrolę towarów przeładowywanych w Terminalu Mockava.
Oprócz tego w terminalu Mockava zbudowano dwa dodatkowe zbiorniki magazynowe o pojemności 3400 m3 każdy. Po zakończeniu projektu pojemność magazynowa terminalu Mockava osiągnęła 20 tys. m. sześc. i dysponuje łącznie 9 oddzielnymi zbiornikami na produkty naftowe.
Łączna pojemność zbiornikowa terminala to 19 tys. m3, natomiast zdolności przeładunkowe szacowane są na 1,2 mln ton paliw płynnych rocznie.
Rozpoczęty w 2017 roku terminal Mockava jest pierwszym i jedynym terminalem przeładunkowym towarów płynnych, który funkcjonuje na standardowej (rosyjskiej i unijnej) szynie kolejowej na granicy litewsko-polskiej. Zapewnia bezpośredni, skuteczny, bezpieczny i efektywny kosztowo sposób dostępu do systemu kolejowego UE ze wschodniego standardu kolejowego, będącego unikalnym przejściem granicznym państw członkowskich UE dla paliw płynnych i chemikaliów.
Produkty naftowe z Rosji i Białorusi do terminalu docierają koleją z rosyjskim rozstawem szyn i dalej do Europy mogą być transportowane zarówno koleją z europejskim rozstawem szyn, jak i cysternami samochodowymi.
Na razie szlaki kolejowe na Litwie różnią się od polskich, gdyż większość przewozów odbywa się po torach na rozstawie wynoszącym 1520 mm. Rozstaw normalnotorowy (1435 mm) znajduje się jedynie na liczącym 120 kilometrów szlaku od przejścia granicznego Trakiszki-Mockava do Kowna, drugiego największego miasta u naszych północnych sąsiadów. Po zbudowaniu rail Balticy będzie można bez przeszkód wozić towary aż do Tallina w Estonii.
Litewsko - białoruski spór
Spór Litwy z Białorusią o tranzyt towarów koleją zakończył się tym, że na Białorusi zapadła decyzja o zakazie przewozów kolejowych z terytorium Litwy dla grupy towarów - poinformował w środę rzecznik prasowy MSZ Białorusi Anatol Hłaz. To odpowiedź Mińska na wprowadzony przez Wilno zakaz tranzytu białoruskich nawozów potasowych. Po decyzji władz Białorusi, Litewskie Koleje rozważają możliwość transportowania tych ładunków przez Polskę.
Tranzyt białoruskiego potasu został przekierowany do portów rosyjskich po zawieszeniu dostaw przez Litwę do portu w Kłajpedzie. O tym oświadczył premier Białorusi Roman Golovchenko.
Tranzyt białoruskiego potasu został natomiast przekierowany do portów rosyjskich po zawieszeniu dostaw przez Litwę do portu w Kłajpedzie. O tym oświadczył premier Białorusi Roman Golovchenko.
Wyjaśnił, że strona litewska przestała przyjmować do wysyłki białoruskie pociągi przewożące potaż do portu w Kłajpedzie. Gołowczenko podkreślił, że w ten sposób Litwa naruszyła międzyrządową umowę o komunikacji kolejowej, a także warunki innych dokumentów.
Władze Wilna uznały kontrakt przewoźnika z białoruskim koncernem za „zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego”. Litewskie przedsiębiorstwo państwowe Koleje Litewskie (LZhD) 19 stycznia 2022r. oficjalnie poinformowało Belaruskali o rozwiązaniu umowy na tranzyt białoruskich nawozów przez Litwę do portu w Kłajpedzie. Było to pokłosie sankcji nałożonych przez USA na firmę Belaruskal.
12 stycznia rząd litewski wypowiedział umowę o tranzycie kolejowym białoruskich nawozów potasowych przez kraj. Jednocześnie w grudniu 2021 r. poinformowano, że litewskie Ministerstwo Transportu przygotowało ustawę zakazującą przewozu towarów z Białorusi przez terytorium kraju.
Były premier Litwy Saulius Skvernelis powiedział, że szkody dla litewskiej gospodarki spowodowane zerwaniem kontraktu między Kolejami Litewskimi a Belaruskali mogą wynieść od jednego do kilku miliardów euro.
WYG
Na fot: stacja Trakiszki, tory w Suwałkach
