Ukazała się Księga 300-lecia Suwałk. Do poczytania i refleksji nie tylko na jubileusz [zdjęcia]

Nie jest to nudna monografia, a popełniony przez 20 autorów, w tym niżej podpisanego, bogato ilustrowany zbiór esejów, szkiców i felietonów, w bardzo dużej części poświęcony współczesnym Suwałkom.

Rzucony przed trzema laty pomysł i pieniądze pochodzą od władz samorządowych, reprezentowanych przez prezydenta Czesława Renkiewicza, który dał też słowo wstępne, a za konkrety zabrało się Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych "Nad Czarną Hańczą", które ma w dorobku kilka ciekawych wydawnictw.

Koordynacją, nadzorowaną przez Bibliotekę Publiczną, zajął się prezes Stowarzyszenia Henryk Kudela, redaktorem naczelnym został prof. senior Uniwersytetu w Białymstoku, historyk Adam Czesław Dobroński, dzięki któremu w piątkowej uroczystej promocji Księgi w sali Suwalskiego Ośrodka Kultury gościła prof. Małgorzata Gersdordf, do niedawna I prezes Sądu Najwyższego.

Do współpracy wciągnięto Muzeum Okręgowe i Archiwum Państwowe, o pomoc w gromadzeniu archiwaliów, w tym rodzinnych zdjęć i dokumentów, poproszono wszystkich chętnych ich posiadaczy, do pracy zabrali się autorzy i tak w ponad półtora roku powstała niemal 500-stronicowa publikacja, wydana z okazji 300-lecia nadania Suwałkom praw miejskich magdeburskich.

Do metryk nikomu nie zamierzamy zaglądać, ale wielu autorów tekstów "na własne oczy" widziało około 20 proc. z tych 300 lat, przeżyło piątą część dziejów miasta. Dużo w księdze jest własnego, subiektywnego spojrzenia, ale na tym polega jej urok.

Najgłębszą i głęboką historię miasta opisali Jerzy Brzozowski, Andrzej Matusiewicz, Krzysztof Skłodowski, Tadeusz Radziwonowicz, Sławomir Filipowicz i Bartłomiej Rychlewski. Życie Suwałk po II wojnie światowej i w Polsce powiatowej pokazał Maciej Ambrosiewicz, w czasach wojewódzkich i współczesnych Stanisław Kurak i Jan Bacewicz, a w "karnawale Solidarności" i stanie wojennym Marcin Zwolski.

Sto lat suwalskiej oświaty przedstawił Grzegorz Serafin. Suwałki w literaturze zauważyła Marianna Rant-Tanajewska, w reportażu Agnieszka Szyszko, a najbardziej znanych suwalczan przypomniały Magdalena Wołowska - Rusińska i Eliza Ptaszyńska.

Piękno natury i potencjał przyrodniczy scharakteryzował Jarosław Borejszo, a społeczno-ekonomiczny - Artur Płoński. Najważniejsze wydarzenia i postaci ze świata sportu w ostatnim niemal półwieczu przywołał niżej podpisany, a o tym, że Suwałki są bardzo kulturalne przypomniała Ewa Beata Sidorek.

Na marginesach Księgi mnóstwo bardziej i mniej znanych postaci, ciekawostek, anegdot i zdjęć, autorstwa kilkudziesięciu fotografików.

Podczas piątkowej promocji Adam Czesław Dobroński powtarzał, że nie wypada streszczać Księgi, ale trzeba zachęcać do jej przeczytania, i to z przyjemnością. Niniejszym to czynimy. Zachęcamy do przeczytania.

Jak informuje ratusz, Księga 300-lecia Suwałk będzie elementem promocyjnym miasta. Stowarzyszenie "Nad Czarną Hańczą” oferować będzie możliwość zakupu wydawnictwa.

Wojciech Drażba

Fot. Miłosz Kozakiewicz