Choć prognozy demograficzne dla Polski wciąż nastrajają pesymistycznie, liczba urodzeń zaczęła rosnąć. Oznacza to, że więcej kobiet (i mężczyzn) korzysta ze swoich uprawnień rodzicielskich. Urlop macierzyński i ojcowski to jednak nie wszystko! Szczególne uprawnienia przysługują mamie też po powrocie do pracy. Sprawdź, czy wiesz czego oczekiwać od szefa!
Uprawnienia zwiÄ…zane z rodzicielstwem reguluje nie tylko Kodeks Pracy, ale też np. ustawa o Å›wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze Å›rodków publicznych. Na mocy przepisów tej ustawy, ciężarne kobiety, bez wzglÄ™du na to czy miaÅ‚y ubezpieczenie, czy nie mogÄ… liczyć na bezpÅ‚atnÄ… opiekÄ™ medycznÄ…. Taka opieka przysÅ‚uguje też każdemu dziecku aż do ukoÅ„czenia przez nie 18 roku życia. Ogólnie, w najlepszej sytuacji sÄ… matki pracujÄ…ce na etatach – co do zasady, ciężarnej zatrudnionej na podstawie umowy o pracÄ™ nie można zwolnić, ani w trakcie trwania ciąży ani na urlopie macierzyÅ„skim. Sam urlop macierzyÅ„ski zostaÅ‚ wydÅ‚użony i teraz trwać może nawet rok – w jego trakcie kobieta otrzymuje 80% pensji. Swój urlop mogÄ… wykorzystać też ojcowie. Uprawnienia mam nie koÅ„czÄ… siÄ™ jednak wraz z koÅ„cem „macierzyÅ„skiego”!
Delegacja? Nie musisz się godzić
– Pracodawca powinien pamiÄ™tać, że w Å›wietle obowiÄ…zujÄ…cych przepisów, osobom opiekujÄ…cym siÄ™ dzieckiem do ukoÅ„czenia przez nie 4 roku życia przysÅ‚ugujÄ… specjalne uprawnienia – mówi mec. Helena Fic z Fic, Syryca Kancelarii Radców Prawnych – Bez zgody takiego pracownika nie można zatrudnić go w godzinach nadliczbowych, ani w tzw. systemie przerywanego czasu pracy, czy w porze nocnej. Zgody pracownika wymaga także delegowanie poza miejsce pracy – dodaje mec. Fic. Rodzice mogÄ… skorzystać też, na wniosek, z bezpÅ‚atnego urlopu wychowawczego na okres maksymalnie 3 lat.
Karmienie piersiÄ… pod ochronÄ…
Co z mamami karmiÄ…cymi piersiÄ…? Prawo jest po ich stronie. ArtykuÅ‚ 187 kodeksu pracy nie pozostawia wÄ…tpliwoÅ›ci: pracownica karmiÄ…ca dziecko piersiÄ… ma prawo do dwóch póÅ‚godzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Jeżeli zatrudniona karmi piersiÄ… dwoje, bÄ…dź wiÄ™cej dzieci wówczas każda z przerw wynosi 45 minut. W praktyce wyglÄ…da to zwykle tak, że kobieta karmiÄ…ca (po uzgodnieniu sprawy z pracodawcÄ…) sumuje czas przerw na karmienie i po prostu wychodzi z pracy godzinÄ™ bÄ…dź 1,5 godziny wczeÅ›niej. WnioskujÄ…c o przyznanie przerwy na karmienie najlepiej okazać pracodawcy stosowne zaÅ›wiadczenie lekarskie. Warto dodać, że pracownicom pracujÄ…cym przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy nie przysÅ‚ugujÄ…. Kobiety pracujÄ…ce w wymiarze nieprzekraczajÄ…cym 6 godzin, mogÄ… liczyć na jednÄ… przerwÄ™.
