Od kilku lat o Żołnierzach Wyklętych, czyli partyzantach, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski, mówi się coraz więcej. Jeszcze kilka lat temu członkowie antykomunistycznego ruchu niepodległościowego byli pomijani, spowici zmową milczenia. Teraz historia stara się przywrócić im właściwe, zaszczytne miejsce.
W niedzielÄ™, 1 marca w caÅ‚ym kraju obchodzono Narodowy DzieÅ„ PamiÄ™ci Å»oÅ‚nierzy WyklÄ™tych. W SuwaÅ‚kach w Konkatedrze Åšw. Aleksandra odbyÅ‚a siÄ™ uroczysta Msza ÅšwiÄ™ta w intencji Ojczyzny i Polskiego PaÅ„stwa Podziemnego. Po niej zÅ‚ożono wieniec pod tablicÄ… upamiÄ™tniajÄ…cÄ… ofiary NKWD i UB, a nastÄ™pnie ulicami miasta przeszedÅ‚ pochód do pomnika 41. PuÅ‚ku Piechoty Armii Krajowej, gdzie zÅ‚ożono kwiaty i znicze oraz odbyÅ‚ siÄ™ Apel PolegÅ‚ych.
- Marsz ten upamiÄ™tnia naszych rodzimych, suwalskich bohaterów. Byli bardzo mÅ‚odzi, można powiedzieć - nasi rówieÅ›nicy, a walczyli o wolność swojÄ… i naszÄ… - mówi z zachwytem Piotr Rydzewski, harcerz ZHRu.
- Jednym z takich żoÅ‚nierzy byÅ‚ Marian Piekarski, pseudonim „RyÅ›”, który uwolniÅ‚ z suwalskiego wiÄ™zienia, szeÅ›ciu żoÅ‚nierzy Armii Krajowej, za co zostaÅ‚ zabity- przypomina.
W uroczystoÅ›ci wziÄ™li udziaÅ‚ żoÅ‚nierze, sÅ‚użby mundurowe, poczty sztandarowe szkóÅ‚ i instytucji, wÅ‚adze miasta. jak również mieszkaÅ„cy SuwaÅ‚k. Wieczorem „Wiernym, NiezÅ‚omnym, WyklÄ™tym” zaÅ›piewaÅ‚ Chór „Viva Musica”.
To jednak nie wszystkie dziaÅ‚ania, które miaÅ‚y rozpropagować pamięć o Å»oÅ‚nierzach WyklÄ™tych.
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Garnizon SuwaÅ‚ki zaprosiÅ‚a do udziaÅ‚u w Grze miejskiej, a w II LO już po raz piÄ…ty odbyÅ‚ siÄ™ turniej wiedzy o Å»oÅ‚nierzach WyklÄ™tych. Po wstÄ™pnych eliminacjach, w finale zmierzyli siÄ™ czÅ‚onkowie grup „Lalek”, „Burdyn” oraz uczniowie z ZespoÅ‚u SzkóÅ‚ Rolniczych w Sejnach i ZST w SuwaÅ‚kach. Rywalizowali w kilku konkurencjach. Musieli wykazać siÄ™ znajomoÅ›ciÄ… pieÅ›ni o Å»oÅ‚nierzach, sprawnoÅ›ciÄ… fizycznÄ… i musztrÄ….
- PomysÅ‚odawcami gry byli pięć lat temu uczniowie, skupieni w klubie historycznym „Zaza”. Jeszcze kilka lat temu o Å»oÅ‚nierzach WyklÄ™tych maÅ‚o kto wiedziaÅ‚, maÅ‚o kto mówiÅ‚ – mówi historyk JarosÅ‚aw SchabieÅ„ski. - Znamy dziesiÄ…tki miejsc ich pochówku. Nie znamy jeszcze setek lub tysiÄ™cy – dodaje.
Aleksandra Bieryło, (just)