Rady wojewódzki Waldemar Kwaterki podczas piątkowej sesji Rady Gminy w Sejnach poinformował, że jest już pewne, iż odcinki dróg Poćkuny - Sejny oraz Sejny - Smolany - Szypliszki będą drogami dostosowanymi do mobilności wojskowej, czyli głównie do potrzeb NATO.
Prawie 1,7 mld euro na poprawę mobilności wojskowej
Na poprawę warunków mobilności wojskowej w Europie w ramach instrumentu „Łącząc Europę” w ramach wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021-2027r. w sumie dla krajów UE przeznaczono 1,69 miliarda euro. Ostatnie wydarzenia geopolityczne spowodowały, że najprawdopodobniej będą jeszcze większe fundusze na ten cel.
W maju br. Komisja Europejska ogłosiła drugie wezwanie do państw członkowskich UE do opracowania projektów mobilności wojskowej. Wnioski do naboru projektów należało złożyć do 29 września 2022 r. Budżet konkursu w tym wezwaniu wynosi 330 mln euro.
Wnioski aplikacyjne przed przekazaniem do KE musiały zostać zaakceptowane przez państwo członkowskie, tj. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR), a także przez Sztab Generalny Wojska Polskiego.
Dwie drogi NATO-wskie
Przypomnijmy, że dwa tygodnie temu podczas spotkania rządów Litwy i Polski, któremu przewodniczyli premierzy obu krajów, oba rządy również wyraziły chęć poprawy warunków mobilności wojskowej oraz dodatkowego rozwoju połączenia drogowego przez przejście graniczne Ogrodniki - Łoździeje. W praktyce oznacza to modernizację drogi Augustów- Ogrodniki do standardów NATO. Do takich samych standardów ma też być dostosowana infrastruktura drogowa po litewskiej stronie granicy.
Teraz sytuacja wygląda tak, że ma być droga dla potrzeb ciężkiego, w tym wojskowego, sprzętu zarówno od Augustowa do granicy z Litwą w Ogrodnikach, jak i z Ogrodnik, przez Sejny, Smolany, Szypliszki na Litwę via Balticą, jak i do graniczącej z Rosją Gołdapi.
Cała droga nr 651 liczy 81 kilometrów i przebiega na trasie Gołdap - Dubeninki - Żytkiejmy – Wiżajny- Rutka Tartak - Szypliszki - Smolany - Sejny.
Jak mówił podczas wcześniejszej sesji Rady gminy Sejny wicestarosta Antoni Baudzis, dostosowanie drogi Ogrodniki - Szypliszki do potrzeb ciężkiego sprzętu, to nieco dalsza pespektywa.
- Prace pewnie rozpoczną się po zakończeniu budowy Via Baltiki. Na razie priorytetem rządowym jest zmodernizowanie odcinka od Augustowa do Ogrodnik. Natomiast ta druga droga ma pełnić raczej rolę awaryjnej, na wypadek jakichś niekorzystnych zdarzeń na tej pierwszej – wyjaśniał wicestarosta
Obwodnica Sejn
W ramach tych przedsięwzięć obwodnicę ma zyskać w przyszłości miasto Sejny.
Obecnie rozważana jest koncepcja południowej obwodnicy Sejn w okolicach wsi Marynowo, Radziuszki, ale ciężki sprzęt zostałby skierowany w przyszłości nie na trasę Sejny – Suwałki, ale Sejny - Smolany - Szypliszki i dalej na Litwę oraz - w razie potrzeby - na Gołdap.
Opinia geotechniczna na temat gruntów, przez które mogłaby przebiegać obwodnica Sejn, zlecona specjalistom przez Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Białymstoku, jest już gotowa.
Już w 2020 roku burmistrz Sejn Arkadiusz Nowalski mówił, że budowę obwodnicy wymuszają nie tylko potrzeby tranzytowe, ale też strategiczne. Obecnie poruszająca się w stronę granicy kolumna wojskowa musiałaby przejechać wąskimi ulicami Sejn. W Sejnach nie ma nawet jednego mostu, który zapewniałby sprawną komunikację, w tym bardzo ważnym strategicznie regionie.
Bez ścieżek rowerowych?
Już w budżecie województw podlaskiego na 2020 rok uwzględniono pieniądze na przygotowanie do remontu trasy nr 653 na odcinku z Sejn do Poćkun oraz na badania geotechniczne podłoża gruntowego drogi wojewódzkiej Nr 651 na odc. Szypliszki - Sejny. Samorządowcy zabiegali o to, by powstała tam ścieżka rowerowa.
Pod koniec października 2020 roku, podczas sesji Rady Gminy w Puńsku, radni jednogłośnie przyjęli stanowisko w sprawie potrzeby budowy chodników i ścieżki rowerowej w pasie drogi wojewódzkiej nr 651 na odcinku Sejny - Szypliszki.
Wcześniej takie stanowisko przyjęli radni gminy Sejny. Samorządowcy apelowali do przygotowującego się do modernizacji drogi inwestora wojewódzkiego o wzięcie pod uwagę lokalnych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa.
O to zwracali się już do Urzędu Gminy w Puńsku m.in. mieszkańcy dużej osady Smolany. Ich prośba, z poparciem wójta, już trafiła do Zarządu Dróg Wojewódzkich.
Wójt Witold Liszkowski podczas obrad zwracał uwagę, że chodnik i ścieżka rowerowa wzdłuż tej drogi są konieczne ze względów bezpieczeństwa. W samych Smolanach znajduje się m.in. kościół, remiza strażacka, świetlica wiejska, sklep, w miejscowości odbywa się wiele imprez kulturalnych. Smolany są też licznie odwiedzane przez turystów. Poza tym, na terenie gminy, przy tej trasie, są jeziora (Boksze, Sejwy), gospodarstwa agroturystyczne. Zgodnie z panującą obecnie modą, wielu turystów porusza się rowerami. Stąd konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i dla gości, i dla mieszkańców.
Niestety ścieżek może nie być, bo wojsko ich nie buduje, mogą one być niebezpieczne dla ludzi podczas poruszania się pojazdów wojskowych. Wcześniej rady wojewódzki Waldemar Kwaterki, informował, że będę nadal zabiegał, aby przy pomocy samorządów taka ścieżka jednak powstała.
Modernizowany będzie też mazurski odcinek
Na razie trwa przebudowa od przejścia granicznego Gołdap - Gusiew do początku gołdapskiej obwodnicy. Roboty powinny zakończyć się w 2023 roku. Następnie ma być modernizowany odcinek drogi wojewódzkiej nr 651 Gołdap – Dubeninki. Koszt ok. 200 mln zł.
Droga: Gołdap - Dubeninki - Żytkiejmy - granica województwa warmińsko - mazurskiego już 2018 roku została podzielona na 3 odcinki: I. przez miasto Gołdap, II. od ronda na Suwalskiej do Dubeninek, III. od Dubeninek do granicy województwa; Modernizacja drogi przewiduje także wybudowanie obwodnicy Żytkiejm
Przypomnijmy, iż latem br. zmodernizowano dwa blisko półtorakilometrowe fragmenty drogi wojewódzkiej nr 651 łączące m.in. Rutkę Tartak i Wiżajny. Łączny koszt inwestycji to ponad 2,5 mln zł. Przedsięwzięcie zostało sfinansowane z budżetu województwa.
– Te remonty były oczekiwane od dawna i konieczne, tym bardziej, że droga przebiega obok wielu turystycznych atrakcji – mówił wówczas radny Paweł Wnukowski i zaznaczył, że szykują się kolejne prace drogowe na DW nr 651. – W następnym roku planujemy prace w gminie Rutka-Tartak w kierunku gminy Sejny – informował radny.
Po litewskiej stronie - lista priorytetów
Ministerstwa Obrony Narodowej i Łączności Republiki Litewskiej zgłoszą w ramach drugiego naboru na rozwój infrastruktury transportu cywilnego i wojskowego podwójnego zastosowania, który zostanie sfinansowany w ramach Europejskiego Instrumentu Infrastruktury Sieciowej (CEF), zgłosiły następujące potrzeby:
Główne wspólne projekty w najbliższym czasie to dalsze etapy przebudowy trasy Via Baltica z Mariampola do granicy z Polską, budowa południowo-wschodniej obwodnicy Jonavy oraz przebudowa mostów i wiaduktów na trasie Wilno - Kłajpeda.
Planowane jest również zainstalowanie systemów sygnalizacji i sterowania ruchem na ukończonym odcinku kolejowym Rail Baltica pomiędzy granicą Kowna a granicą litewsko-polską, rozbudowa terminalu intermodalnego Palemonas k. Kowna, rozbudowa platformy postojowej dla samolotów na lotnisku w Kownie i przystosowanie go do samolotów wojskowych.
- Musimy zapewnić aliantom normalne warunki mobilności, aby nie utknęli jak rosyjska kolumna pod Kijowem - podkreślił minister transportu.
Niektóre z projektów są już rozpoczęte realizować. Rozbudowa Via Baltiki, obwodnica Jonavy oraz przebudowa mostu Kleboniškis na drodze Wilno-Kowno- mają zostać ukończone do 2024 roku.
Drogi pogranicza polsko - litewskiego
Przypomnijmy, że w maju br. podczas spotkania z lokalnymi samorządowcami z rejonu olickiego i łoździejskiego oraz drogowcami minister transportu i łączności Marius Skuodis zwrócił uwagę, że drogi krajowe w tych rejonach są ważne także dla NATO i ruchu sojuszniczego w regionie bałtyckim. Stąd też odcinki dróg nr135 Łoźdieje - Akmeniai, nr 132 Alytus - Seirijai - Lazdijai oraz nr 128 Nowe Valkininkai - Daugai - Alytus - mogłyby zostać zrekonstruowane z pomocą funduszy mobilności wojskowej European Network Infrastructure Facility (CEF).
Remontowana ma być także droga rejonowa nr 2511 Lazdijai – Galiniai (kończy się na granicy z Polska koło gminy Puńsk). Według litewskiego ministerstwa, ta droga pozostaje priorytetem. Prace projektowe są już prowadzone w tym roku, a roboty budowlane rozpoczną się w 2023 roku. Mer rejonu łoździejskiego Miszkiene zaznacza, że w przypadku znacznego wzrostu przepływu samochodów ciężarowych na tej drodze, konieczne będzie równoległe poruszenie kwestii budowy obwodnicy Łoździej. W przeciwnym razie cały transport towarowy będzie przechodził przez miasto.
Zdaniem ministra, status infrastruktury mobilności wojskowej w sieci TEN-T może zostać nadany tym drogom w 2023 r., kiedy zostanie przyjęte i wejdzie w życie zaktualizowane rozporządzenie w sprawie rozwoju unijnej transeuropejskiej sieci transportowej.
WYG
1. Zmodernizowany odcinek drogi nr 651 w okolicach gmin Rutka- Tartak, Wiżajny
2. Odcinek drogi Sejny - Smolany - Szypliszki w okolicy Słobódki
3. Mapa. Droga Sejny - Smolany - Szypliszki - Gołdap
4. Drogi NATO Litwa
