Ministrowie transportu krajów bałtyckich zgodzili się na szybszą realizację Rail Baltica. Pierwszy pociąg pasażerski Wilno - Ryga ruszy na początku na 2024 roku, jeszcze przed zakończeniem budowy tego odcinka Rail Baltiki.
Ministrowie transportu Litwy, Łotwy i Estonii, którzy spotkali się w piątek, 20 października w Rydze, omówili kwestie komunikacyjne istotne dla wszystkich trzech krajów. Najwięcej uwagi poświęcono realizacji projektu europejskiego korytarza kolejowego Rail Baltica oraz pociągu pasażerskiego relacji Wilno - Ryga i Tallinn. Oczekuje się, że pociąg pasażerski relacji Wilno – Ryga zacznie kursować na początku 2024 roku.
- Dzisiaj osiągnęliśmy najwyższy stopień przygotowania projektu Rail Baltica na Litwie na odcinku od Kowna do granicy z Łotwą. Trwa tu już budowa głównej linii kolejowej, która z miesiąca na miesiąc nabiera tempa. Rail Baltica to projekt priorytetowy, dlatego szczególnie ważne jest szybkie przejście z jednego etapu realizacji projektu do drugiego i jak najszybsze rozpoczęcie budowy głównej linii we wszystkich trzech krajach bałtyckich - powiedział Minister Transportu RL Marius Skuodis.
Uzupełnienie linii z Wilna do Warszawy i Krakowa
- Taki pociąg uzupełni linię z Wilna do Warszawy i Krakowa, która została otwarta w grudniu ubiegłego roku i cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Władze gmin północnej Litwy wykazują duże zainteresowanie i chęć, aby pociąg pasażerski z Wilna do Rygi kursował przez Szawle, równolegle toczą się dyskusje na temat wznowienia kursów pociągów do Dyneburga. Wierzę, że wspólnie z kolegami znajdziemy najlepsze rozwiązanie - powiedział M. Skuodis.
Ponad 30 tysięcy pasażerów na linii Kraków - Warszawa - Suwałki - Wilno
Dużym sukcesem zakończyło się uruchomienie pod koniec ubiegłego roku połączenia pociągów pasażerskich Wilno - Kowno - Warszawa - Kraków. Według danych spółki LTG Link łącznie w 2023 roku trasą tą przejechało ponad 31 tys. pasażerów.
Zdaniem Ministra Transportu Litwy, dążąc do jak najszybszego wybudowania odcinka z Kowna do Rygi, planuje się także, ale dopiero w 2028 roku, połączyć litewską część Rail Baltica z polskim odcinkiem i rozpocząć nią przewozy pasażerskie.
249 km na godzinę
Na terenie Litwy planowane są łącznie trzy międzynarodowe stacje pasażerskie Rail Baltica - w Wilnie, Kownie i Poniewieżu. Planuje się, że po wybudowaniu europejskiej kolei pociągi pasażerskie będą mogły jeździć z prędkością do 249 kilometrów na godzinę. Wtedy podróż pociągiem z Poniewieża do Kowna zajmie około 37 minut, do Rygi można dojechać w 55 minut.
Rail Baltica to największy projekt infrastruktury kolejowej tego stulecia w historii Państw Bałtyckich, w ramach którego wybudowana zostanie zelektryfikowana dwutorowa kolej o europejskim standardzie, łącząca Warszawę, Kowno, Wilno, Poniewież, Rygę, Pern i Tallinn.
Całkowita długość Rail Baltiki w krajach bałtyckich sięga 870 km: na Litwie – 392 km, na Łotwie – 265 km, w Estonii – 213 km.
Dodatkowe pieniądze na bałtycki 130-kilometrowy odcinek Rail Baltiki
Ministrowie zaznaczyli, że dalszy istotny impuls dla rozwoju projektu Rail Baltica w krajach bałtyckich nadszedł w 2023 roku, gdy otrzymano dodatkowo prawie 1 mld euro z Unii Europejskiej, z czego udział Litwy wynosi aż 394 mln euro. Jest to największe finansowanie, jakie kraje bałtyckie kiedykolwiek otrzymały z instrumentu Łącząc Europę (CEF).
W minioną środę, 18 października wspólna spółka państw bałtyckich RB Rail AS ogłosiła, że podpisała dodatkową transgraniczną umowę o dotację na finansowanie z Europejskiego Instrumentu Sieci Infrastruktury (EITP) na kwotę 928 mln euro wsparcia z CETP. Te zakrojone na szeroką skalę inwestycje wraz ze wspólnym finansowaniem krajowym trzech krajów bałtyckich przekroczą 1,1 miliarda euro.
Korzystając z nowo podpisanych umów finansowych i wcześniejszych zaproszeń do składania wniosków, globalny projekt Rail Baltica zabezpieczył finansowanie działań budowlanych, które obejmą budowę pierwszych około 130 km torów w krajach bałtyckich.
Umowę podpisały Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Ochrony Środowiska (CINEA), Ministerstwa Klimatu Litwy oraz Łotwy i RB Rail AS.
- Przyznanie imponującego grantu CETP w wysokości prawie 930 milionów euro niewątpliwie daje dalszy impuls do wdrożenia projektu Rail Baltica. Globalny projekt wchodzi obecnie w główną fazę budowy we wszystkich trzech krajach bałtyckich, dlatego mamy nadzieję, że beneficjenci zrealizują w terminie także ten ważny europejski projekt - mówi Morten Jensen, dyrektor CINEA.
Na co pójdą pieniądze
W Estonii umowa finansowania wesprze budowę podkładów kolejowych, obiektów inżynieryjnych, dróg dojazdowych i węzłów drogowych na kilku odcinkach Estonii, m.in. od Loone do Alu, na granicy hrabstwa Harju/Rapla do Loone, Parila, Węzły drogowe Juula, Alu itp. Planowane działania obejmują także budowę toru kolejowego, obiektów inżynieryjnych i dróg dojazdowych na odcinku Ülemiste – Soodevahe, usługi utrzymania obiektu, a także pozyskanie gruntów i procedury związane z budową głównej linii kolejowej w Estonii.
Na Łotwie środki zostaną wykorzystane na kontynuację prac budowlanych na głównych odcinkach projektu Rail Baltica na obu stacjach międzynarodowych. Obejmuje to budowę wiaduktów i platform dojazdowych na dworcu centralnym w Rydze, przeniesienie istniejących torów o rozstawie 1520 mm na południową stronę nowo wybudowanej stacji, budowę wiaduktu kolejowego na terminalu Międzynarodowego Portu Lotniczego w Rydze oraz podniesienie peronów stacji. Ponadto finansowanie przeznaczone jest na zakup i zaprojektowanie nieruchomości, utworzenie bazy budowlanej w Lecavie, budowę i utrzymanie głównej linii kolejowej poza Rygą.
Pieniądze otrzymane przez Litwę zostaną przeznaczone na budowę linii kolejowej oraz jej obiektów od granicy z Łotwą do Kowna: nasypów i obiektów inżynieryjnych, budowy dojazdowych dróg serwisowych na odcinkach Kowno – Sveicarija i Šėta – Ramygala, prace przygotowawcze, utrzymanie budowy, ocena ryzyka i bezpieczeństwa projektu, ocena zgodności projektu oraz inne działania związane z budową kolei.
Dodatkowe środki zostaną przeznaczone także na działania związane z wykupem gruntów na dwóch odcinkach: węźle kolejowym w Kownie oraz na odcinku Kowno - granica z Polską.
Do istniejących już ponad 1,6 miliarda euro dodana została zatem duża kwota finansowania globalnego projektu Rai Baltica. Wraz z nowo zatwierdzonym dodatkowym finansowaniem na projekt Rail Baltica w państwach bałtyckich przeznaczono już około 2,7 miliarda euro środków z CETP i funduszy krajowych.
WYG
Źródła: Ministerstwo Komunikacji Litwy; RB Rail
Zdjęcia: Gatis Orlickis
