Na terenie powiatu suwalskiego trwa budowa gazociągu Polska-Litwa. Inwestycja ta ułatwi gazyfikację Suwalszczyzny, do tej pory pozbawionej takiej możliwości. Skorzystają na tym zarówno instytucje publiczne, prywatne firmy, jak i indywidualne gospodarstwa domowe. Tym samym gazociąg stanie się kolejnym impulsem do rozwoju gospodarczego tych terenów oraz częścią ogólnokrajowej strategii budowania niezależności energetycznej.
Polska część gazociągu Polska – Litwa o długości ok. 343 km została podzielona na dwa odcinki – północny i południowy. 185-kilometrowy odcinek północny jest zlokalizowany na terenie dwóch województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. Przebiega przez 5 powiatów, 16 gmin oraz łącznie przez 2 200 działek. Na terenie powiatu suwalskiego gazociąg zlokalizowany będzie w pięciu gminach: Raczki, Bakałarzewo, Suwałki, Jeleniewo i Szypliszki.
Inwestycja posiada wszystkie decyzje formalno-prawne, wraz z ostatecznymi decyzjami lokalizacyjnymi oraz pozwoleniami na budowę. Obecnie, po wyborze wykonawców prac budowlanych oraz nadzoru inwestorskiego, na północnym odcinku polsko-litewskiego interkonektora trwają prace archeologiczne, usuwana jest roślinność i zdejmowana jest warstwa humusu. Wykonawca rozwozi rury wzdłuż wytyczonej trasy gazociągu oraz prowadzi prace spawalnicze, a w wielu miejscach trwają już roboty ziemne i montaż gazociągu.
Inwestycja rodzi pytania mieszkańców, przez których działki będzie przebiegać sieć gazowa. Spółka GAZ-SYSTEM, która jest odpowiedzialna za realizację projektu, wyjaśnia kwestie najczęściej podnoszone przez właścicieli nieruchomości.
W oparciu o jakie przepisy prawne GAZ-SYSTEM realizuje inwestycję?
GAZ-SYSTEM działa w oparciu o zapisy tzw. „specustawy terminalowej”, tj. ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (Dz.U. z 2019 r. poz. 1554 ze zmianami). Specustawa zapewnia wykonawcy wejście na teren nieruchomości właścicieli prywatnych na podstawie decyzji lokalizacyjnej wydanej przez wojewodę.
Jakie utrudnienia wiążą się z realizacją inwestycji?
Proces budowy gazociągu wiąże się z pewnymi niedogodnościami dla mieszkańców. Kolejne etapy, takie jak: usuwanie warstwy roślinności oraz humusu, spawanie rur, wykonanie wykopów, a następnie układanie gazociągu odbywają się przy użyciu ciężkiego sprzętu. W niektórych miejscach, w trakcie prowadzonych prac, dojazd do nieruchomości może być przez pewien czas utrudniony. Teren budowy będzie odpowiednio oznakowany i zabezpieczony – osobom nieupoważnionym nie wolno tam wchodzić przez cały czas trwania inwestycji. W miejscach, gdzie potrzebny będzie przejazd lub przeprawa dla zwierząt, zapewnione zostaną bezpieczne przejścia przez teren budowy.
Po zakończeniu inwestycji, na inwestorze spoczywa obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, bądź wypłaty odszkodowania, jeśli ten proces jest niemożliwy.
GAZ-SYSTEM komunikuje się z lokalną społecznością na wiele sposobów, przekazując szczegółowe informacje o sposobie realizacji prac z wyprzedzeniem. Spółka dokłada wszelkich starań, by porozumieć się z mieszkańcami na trasie inwestycji i dopilnować, aby budowa przebiegała w sposób najmniej uciążliwy. Warto podkreślić, że pewne niedogodności będą występowały tylko czasowo, a ich zakres będzie wynikał z bieżącego frontu robót w danej gminie.
Jeśli właściciele działek mają dodatkowe pytania lub wątpliwości, będzie możliwość ich omówienia na spotkaniach, które organizuje GAZ-SYSTEM w poszczególnych gminach. Najbliższe z nich będą miały miejsce w Raczkach i Kalinowie.
Dlaczego protokoły wejścia w teren są tak istotne?
GAZ-SYSTEM jako odpowiedzialny inwestor rozmawia z właścicielami nieruchomości, które są położone na trasie gazociągu w sprawie podpisania tzw. protokołów wejścia. Zawierają one opis stanu zagospodarowania nieruchomości zajętych pod budowę gazociągu. Wskazuje się w nich m.in.: rodzaj upraw, drzewa i krzewy oraz inne elementy zagospodarowania działki. Po zakończeniu budowy protokoły te będą jedną z podstaw do opracowania operatu szacunkowego i wypłacenia odszkodowań, dlatego są tak istotne dla właścicieli.
W przypadku nieobecności, czy braku możliwości kontaktu z właścicielem lub użytkownikiem nieruchomości, protokół zostanie spisany jednostronnie – tylko przez wykonawcę robót. W takiej sytuacji dokument zostanie przesłany do właściciela pocztą w oparciu o dane figurujące w ewidencji gruntów i budynków. Tak sporządzony protokół wojewoda uznaje również za właściwy w postępowaniu administracyjnym przy określaniu wartości odszkodowania.
Jak przebiega proces odszkodowawczy?
Kluczowym aspektem dla właścicieli nieruchomości i użytkowników wieczystych są rekompensaty z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości oraz za ewentualne szkody powstałe w wyniku inwestycji.
Jak przebiega proces odszkodowawczy?
• Wykonawca robót budowlanych, przed przystąpieniem do prac na danej nieruchomości, sporządza protokół wejściowy. Zawiera on informacje o znajdujących się na terenie działki uprawach, drzewach, krzewach oraz innych elementach zagospodarowania np. granicznikach, drenażach. Po zakończeniu budowy sporządzony zostanie tzw. protokół końcowy, określający stan nieruchomości po przeprowadzeniu wszystkich robót. Bardzo ważna jest obecność właściciela na działce przy spisywaniu obu protokołów. Pozwala to na dokładne opisanie tego, co rzeczywiście znajduje się na danej nieruchomości.
• GAZ-SYSTEM, po zakończeniu budowy, przekaże wojewodom: podlaskiemu i warmińsko-mazurskiemu protokoły z opisu nieruchomości wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania odszkodowawczego. Wysokość odszkodowania zostanie ustalona przez wojewodę na podstawie operatów szacunkowych, które są sporządzane przez niezależnych rzeczoznawców majątkowych.
• Po zakończeniu postępowania odszkodowawczego wojewoda wyda decyzję określającą wysokość odszkodowania. GAZ-SYSTEM będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości w terminie 14 dni od dnia, w którym ta decyzja stanie się ostateczna.
Co będzie obejmowało odszkodowanie?
• rekompensatę za szkody fizyczne, tj. m.in. za:
- utracone uprawy, brak możliwości prowadzenia upraw w pasie zajętym przez wykonawcę robót,
- obniżenie plonowania w kolejnych latach po zakończeniu inwestycji,
- zwrot płatności bezpośrednich lub płatności obszarowych realizowanych w ramach Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).
• rekompensatę za szkody prawne, tj. m.in. za:
– wartość ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości,
– zmniejszenie wartości nieruchomości w wyniku posadowienia gazociągu,
– ograniczenia powstałe w wyniku oznakowania gazociągu.
Kto jest uprawniony do otrzymania odszkodowania?
Wypłata odszkodowań obejmie właścicieli nieruchomości, użytkowników wieczystych lub osoby, którym przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości (np. służebność), przez które przebiegać będzie gazociąg oraz które znajdą się w jego pasie budowlano-montażowym.
Odszkodowania poza pasem montażowym gazociągu
Wojewoda określi odszkodowanie za szkody powstałe w pasie roboczym. Szkody, które powstaną na terenie nieruchomości poza pasem montażowym gazociągu, zobowiązany jest zrekompensować wykonawca robót budowlanych.
Co z dopłatami unijnymi do upraw?
Właściciel lub dzierżawca gruntu, który ubiega się lub już otrzymuje płatności bezpośrednie, płatności obszarowe w ramach PROW 2014-2020 powinien w ciągu 15 dni, licząc od dnia rozpoczęcia prac budowlanych, poinformować pisemnie kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) o tym fakcie.
W przypadku korzystania z pomocy na zalesianie w ramach PROW 2004-2006 lub PROW 2007-2013 lub realizacji zobowiązania zalesieniowego (do pielęgnacji i/lub utrzymania uprawy leśnej) ten fakt należy zgłosić w terminie 10 dni, licząc od dnia rozpoczęcia robót budowlanych.
Informacje dodatkowe
Inwestycję realizuje GAZ-SYSTEM Oddział w Rembelszczyźnie, ul. Jana Kazimierza 578, 05-126 Nieporęt. Osobą wskazaną do komunikacji projektu jest Pani Marta Marcinow, e-mail: polska-litwa@gaz-system.pl. Zapraszamy także do odwiedzenia stron internetowych: www.gazociagpolskalitwa.pl oraz www.gaz-system.pl.
