W kolejnej perspektywie finansowej 2021-2027 Polska będzie korzystała z funduszy europejskich w ramach dziewięciu programów krajowych i 16 regionalnych.
- Postęp prac jest olbrzymi. Jesteśmy w wyjątkowym momencie - zapowiedział Waldemar Buda, Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej podczas spotkania na temat programów krajowych, jakie odbyło się 21 kwietnia podczas II Konwentu Marszałków RP.
- To bardzo ważny dla nas temat, 76 mld euro do rozdysponowania w ramach pomocy unijnej. Cieszę się, że możemy dziś o tym porozmawiać - powiedział Artur Kosicki, Marszałek Województwa Podlaskiego, który otworzył to spotkanie jako gospodarz Konwentu.
Przed nami duże wyzwanie
Pieniądze dostępne w ramach polityki spójności zostaną przeznaczone na realizację inwestycji w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację i sprawy społeczne.
Podobnie jak w latach 2014-2020, również w nowej rozpoczynającej się perspektywie na lata 2021-2027 około 60 proc. funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40 proc. otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw.
- Prace postępują. Przygotowujemy programy krajowe, regiony - programy regionalne. Większość jest już przynajmniej w zarysach znana. Niektóre programy krajowe już trafiły do konsultacji - stwierdził Waldemar Buda, Wiceminister Funduszy i Polityki Regionalnej. - Przed nami duże wyzwanie. Mamy co prawda już doświadczenia z lat ubiegłych, ale przed nami nowe wymagania i potrzeby, z którymi musimy się mierzyć.
Nieformalne konsultacje z Komisją
Jak poinformował wiceminister, rozpoczęły się już nieformalne konsultacje z Komisją Europejską (KE) na temat projektu Umowy Partnerstwa. To dokument, który precyzuje, w co Polska zainwestuje fundusze europejskie na lata 2021-2027. Chodzi tu o 76 miliardów euro z unijnej polityki spójności (72,2 miliarda euro) i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (3,8 miliarda euro). Projekt przygotowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
Od 18 stycznia do 22 lutego trwały konsultacje tego projektu w formule online. Wpłynęło ponad 500 uwag, które teraz są analizowane w ministerstwie. W trzecim kwartale br. projektem zajmie się Rada Ministrów i zostanie on formalnie przekazany do KE. Nie później niż 3 miesiące po tym, do KE zostaną przekazane programy krajowe i regionalne.
Dziewięć programów krajowych
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR) przedstawiło podczas spotkania nazwy, budżety i zakres programów, które będą funkcjonowały w kolejnej perspektywie. Będzie to dziewięć programów krajowych:
- Fundusze Europejskie (FE) dla Nowoczesnej Gospodarki - budżet 8 mld euro, zakres: wsparcie przedsiębiorstw, ekosystemów innowacji;
- FE na rzecz Infrastruktury, Klimatu, Środowiska - budżet 25 mld euro, zakres m.in.: ochrona środowiska, przystosowanie do zmian klimatycznych, efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii, transport niskoemisyjny, infrastruktura ochrony zdrowia, ochrona dziedzictwa kulturowego;
- FE na Rozwój Cyfrowy - budżet 2 mld euro, zakres m.in.: wsparcie transformacji cyfrowej kraju, e-usługi, krajowy system cyberbezpieczeństwa;
- FE dla Polski Wschodniej - budżet 2,5 mld euro, zakres: przedsiębiorczość, infrastruktura elektroenergetyczna, adaptacja do zmian klimatu, infrastruktura drogowa, kolejowa, uzdrowiska, kultura, ponadregionalne produkty turystyczne;
- FE dla Rozwoju Społecznego - budżet 4,3 mld euro, zakres: wzmacnianie systemu ochrony zdrowia, rozwoju edukacji, kształcenie kadr, równe szanse dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, poprawa dostępu do usług publicznych;
- Pomoc Techniczna dla FE - budżet 550 mln euro, zakres: system realizacji polityki spójności;
- Program w Obszarze Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury;
- Program w zakresie pomocy żywieniowej;
- Program w zakresie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji - budżet 4,4 mld euro, zakres: uniezależnienie gospodarek w 6 województwach od przemysłu wydobywczego węgla kamiennego i brunatnego.
Budzą się apetyty regionów
Informacja MFiPR spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony marszałków.
- Chciałbym, aby w kolejnych miesiącach również odbyły się takie spotkania na temat stanu prac nad programami - zaapelował Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego i prezes Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej. - Jesteśmy w kluczowym momencie. Nam wszystkim zależy, aby programy ruszyły jak najszybciej w przyszłym roku.
- To ważny moment, patrząc na wielki strumień środków, który do nas płynie. Budzą się apetyty regionów - zauważył Waldemar Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego. - Cieszę się, że system wdrażania jest na tym samym poziomie decentralizacji i regiony będą miały wpływ na wydawanie tych pieniędzy.
Ministerstwo poinformowało również, że trwają intensywne prace nad Krajowym Planem Odbudowy (KPO), który pozwoli sięgnąć po środki z Funduszu Odbudowy, w ramach którego będziemy mieli do dyspozycji około 57 mld euro (w tym około 23 mld euro środków bezzwrotnych oraz 34 mld euro w formie pożyczek). W przyszłym tygodniu projekt KPO rozpatrzy Rada Ministrów.
Wrota Podlasia
Fot. Piotr Babulewicz
