Inspektor skarbówki – ma więcej uprawnień niż myślisz?

Kontrola skarbówki w firmie? Każdy przedsiębiorca musi być na nią gotowy – fiskus sprawdza w ten sposób czy w firmie realizowane są obowiązki podatkowe. Po otrzymaniu zawiadomienia o kontroli nawet najbardziej uczciwi szefowie dostają gęsiej skórki. Zanim inspektor przekroczy próg Twojej firmy, zobacz jakie ma uprawnienia. A jest ich całkiem sporo – także jeśli chodzi o ... środki przymusu bezpośredniego!

W świetle obowiązującego prawa kontrola skarbowa musi być poprzedzona zawiadomieniem, które powinno wpłynąć do firmy od 7 do 30 dni przed początkiem działań kontrolnych. To czas potrzebny przedsiębiorcy na przygotowania – wskazówki zawiera samo zawiadomienie od fiskusa na którym określa się zakres oraz typ podatków, które mają zostać poddane kontroli. Szef firmy ma zatem czas na przygotowanie dokumentów i dokonanie np. korekt faktur. O zbliżające się kontroli należy powiadomić pracowników, zwłaszcza tych z działu księgowości.

Ile uprawnień tyle strachu?

Gdy zbliża się godzina „zero” i Inspektor skarbówki wchodzi do firmy nie ma żartów.  – Szczegółowe uprawnienia zarówno inspektorów kontroli skarbowej jak i przedsiębiorców definiuje ustawa o kontroli skarbowej – mówi mecenas Helena Fic z Fic, Syryca Kancelarii Radców Prawnych Sp. P.

– Należy zauważyć, że uprawnienia inspektorów mają różnorodny charakter, począwszy od prawa do legitymowania osób, poprzez przeszukiwanie pomieszczeń, a na użyciu środków przymusu bezpośredniego skończywszy. Oczywiście, każda aktywność inspektora musi być uzasadniona i mieścić się w granicach prawa – dodaje mec. H. Fic.

„Klasyczne” uprawnienia przedstawicieli fiskusa dotyczą głównie przeglądania dokumentów i próśb o ewentualne wyjaśnienia. Nie można jednak zapominać o bardziej złożonych upoważnieniach.  Inspektorzy mogą na przykład zatrzymywać pojazdy w celu kontroli towarów, bądź poddać weryfikacji dokumenty przewozowe, posiadają też uprawnienia pozwalające na pobranie próbek towarów czy nawet próbek paliwa

Nie tak szybko z obezwładnieniem

Sporo kontrowersji w środowisku przedsiębiorców budzą uprawnienia z zakresu środku przymusu bezpośredniego. Należy tu zaznaczyć, że art. 11 b. punkt pierwszy ustawy o kontroli skarbowej, zobowiązuje inspektorów  do poszanowania godności człowieka oraz respektowania praw i wolności obywatelskich. Dlatego też użycie środków przymusu możliwe jest tylko i wyłącznie wówczas, gdy zajdą określone okoliczności. Dla przykładu: zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki pozostające w dyspozycji organów kontroli skarbowej są bezcelowe lub okazały się nieskuteczne. Prawo do użycia przymusu daje inspektorom i pracownikom skarbówki ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej z 2013 r. W świetle tego aktu prawnego, środkami przymusu bezpośredniego w jest m.in. siła fizyczna (w tym obezwładnianie), kajdanki, czy miotacze gazu. Uwaga! Pracownicy skarbówki mogą stosować środki przymusu bezpośredniego jedynie w zakresie niezbędnym do osiągnięcia podporządkowania się poleceniom lub do skutecznego odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na inspektora, pracownika lub inną osobę, a także mienie i obiekty administracji skarbowej. Co więcej, prawo dopuszcza stosowanie  tylko takich środków przymusu, jakie odpowiadają potrzebom wynikającym z  sytuacji, i tylko pod warunkiem, że w inny  sposób nie można skutecznie oraz bezpiecznie wykonać czynności służbowych.