Ustawa Aktywny rodzic, która wchodzi w życie 1 października 2024 r., uchyla w tym dniu rodzinny kapitał opiekuńczy oraz przepisy odnoszące się do ustalania prawa do dofinansowania żłobka. Nie oznacza to jednak, że świadczenia już przyznane zostaną wstrzymane. Rodzic zachowuje prawo do tych świadczeń.
- Rodzice i opiekunowie, którzy nabyli prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego, albo osoby, którym zostało przyznane dofinansowanie żłobkowe, zachowują uprawnienia do tych świadczeń. Warunkiem jest jednak niezłożenie wniosku o świadczenia z programu Aktywny rodzic. Oznacza to, że uchylenie ustawy o RKO oraz przepisów w zakresie ustalania prawa do dofinansowania żłobkowego nie pozbawia uprawnionych wypłaty tych świadczeń, których prawo ustalono na okres przypadający już po 1 października 2024 r.- informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego.
Osoby, które mają przyznane dofinansowanie żłobkowe, zachowują prawa nabyte. Jednak w przypadku tego świadczenia warto po 30 września 2024 r. złożyć wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku. Dzięki temu kwota dofinansowania do żłobka wzrośnie. Zamiast 400 zł świadczenie to będzie wynosić do 1500 zł, a na dziecko mające stosowne orzeczenie do 1900 zł, nie więcej niż faktyczna opłata za pobyt dziecka w instytucji opieki (do tej kwoty nie wlicza się opłaty za wyżywienie). W takiej sytuacji ZUS uchyli prawo do dofinansowania żłobkowego i przyzna prawo od 1 października 2024 r. do świadczenia aktywnie w żłobku.
Rodzice, którzy mają przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, mogą w zależności od tego, w jaki sposób sprawowana jest opieka nad dzieckiem oraz swojej sytuacji zawodowej ubiegać się o nowe świadczenia. Po 30 września 2024 r. mogą złożyć wniosek o aktywnie w domu, który zastąpi RKO i będzie wypłacane w miesięcznej kwocie 500 zł. Nie muszą jednak tego robić. - Pracujący rodzice spełniający warunki aktywności zawodowej, których dziecko nie uczęszcza do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego ani nie jest pod opieką dziennego opiekuna, mogą zamienić 1000 zł na 1500 zł. W ich sytuacji należy wystąpić z wnioskiem o świadczenie aktywnie w pracy. Zaś osobom, których dzieci korzystają z opieki w żłobku, klubie dziecięcym i dziennego opiekuna przysługuje aktywnie w żłobku – wyjaśnia rzeczniczka.
Może też zdarzyć się, że rodzicom nie będzie przysługiwać żadne z trzech świadczeń. Jeśli matka sama opiekuje się dzieckiem i nie pracuje, a do 30 września 2024 r. pobierała rodzinny kapitał opiekuńczy w wysokości 1000 zł miesięcznie i łączna kwota 12 tys. zł została już wypłacona, to w październiku 2024 r. mimo tego, że dziecko ma dopiero 2 lata, nie uzyska prawa do świadczenia z nowego programu Aktywny rodzic. Natomiast nie ma przeszkód, by w przypadku oddania dziecka pod opiekę żłobka czy klubu dziecięcego lub spełnienia warunków w zakresie aktywności zawodowej od 1 października 2024 r. skorzystała z prawa do aktywni rodzice w pracy albo aktywnie w żłobku. Świadczenia aktywni rodzice w pracy można pobierać do 35. miesiąca życia dziecka, zaś aktywnie w żłobku przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata, a w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 4 lata.
Katarzyna Krupicka
regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego
