Litgrid, litewski operator systemu przesyłowego energii elektrycznej na Litwie, z sukcesem zakończył polsko-litewski projekt połączenia elektroenergetycznego LitPol Link.
Jest to najważniejszy z czterech dotychczas zrealizowanych projektów synchronizacji, ponieważ zmodernizowane połączenie LitPol Link w pobliżu Olity ma teraz możliwość pracy w trybie synchronicznym z sieciami Europy kontynentalnej, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Sześć lat temu połączenie LitPol Link stało się bramą Litwy na Zachód w zakresie handlu, umożliwiając import i eksport energii elektrycznej z Litwy do Polski i odwrotnie. To łącze będzie teraz odgrywało jeszcze większą rolę: od 2025 roku. będzie to brama dla wszystkich trzech krajów bałtyckich do połączenia ich systemów elektroenergetycznych z ich europejskimi partnerami.
W najbliższych latach, do czasu budowy połączenia morskiego z Polską w Harmony Link, montażu kompensatorów synchronicznych i innych przygotowań do wewnętrznej sieci i zarządzania systemem, połączenie LitPol Link będzie działać w normalnym trybie, jak dotychczas. Obecnie jest jednak bardzo ważnym gwarantem bezpieczeństwa systemów elektroenergetycznych w krajach bałtyckich – mówi Rokas Masiulis, prezes Litgrid.
Rozbudowa rozdzielni w Olicie
Projekt rozbudowy połączenia LitPol Link obejmował przebudowę rozdzielni LitPol Link, podstacji transformatorowej Alytus oraz pobliskich napowietrznych linii przesyłowych 330 kV i 110 kV. Jednym z głównych elementów zmodernizowanej rozdzielni LitPol Link są trzy autotransformatory 410/345 / 10,5 kV, 600 MVA. To najpotężniejsze urządzenia tego typu w krajach bałtyckich. To one pozwolą na połączenie sieci elektroenergetycznych krajów bałtyckich i Europy kontynentalnej na jednej częstotliwości.
Całkowita wartość projektu rozbudowy LitPol Link to 22,5 mln euro. Projekt jest współfinansowany z unijnego instrumentu „Łącząc Europę”.
Połączenie LitPol Link o mocy 500 MW składa się obecnie z dwóch linii przesyłowych 400 kV Alytus – Elkas o długości 163 km oraz stacji przekształtnikowej w Alytus. Połączenie zostało uruchomione w 2015 roku. Po synchronizacji połączenie Harmony Link będzie miało moc o 700 MW.
Rozbudowa połączenia LitPol Link jest jednym z 15 projektów zatwierdzonych prze litewski rząd do programu synchronizacji o szczególnym znaczeniu państwowym, który obejmuje budowę nowego połączenia morskiego z Poland Harmony Link, montaż 3 kompensatorów synchronicznych, wzmocnienie sieci wewnętrznych i usprawnienie zarządzania systemem i IT.
Obecnie wdrożono już 4 projekty synchronizacji. Są to rozbudowa podstacji transformatorowej 330 kV Bitėnai, budowa linii 110 kV Pagėgiai-Bitėnai, przebudowa linii 330 kV Lietuvos Elektrinė-Wilno oraz rozbudowa LitPol Link. W sumie do końca tego roku zostanie ukończonych prawie 40% całej pracy wymaganej do synchronizacji.
Do tej pory Litwa, Łotwa i Estonia wraz z Rosją i Białorusią działają w systemie IPS/UPS, w którym częstotliwość energii elektrycznej jest centralnie regulowana w Rosji. Połączenie z sieciami Europy kontynentalnej oraz praca synchroniczna z Polską, Niemcami i innymi krajami Europy kontynentalnej zostaną zapewnione najpóźniej do 2025 roku.
Podwodny „most”
Nie będzie, jak wcześniej planowano, drugiego polsko - litewskiego napowietrznego „ mostu” energetycznego. Natomiast do końca 2025 r. Dorbiany na Litwie i Żarnowiec w Polsce powinny zostać połączone podwodnym kablem energetycznym Harmony Link o długości około 330 km. Większość kabla będzie biegła po dnie Morza Bałtyckiego. Plany przewidują, że po synchronizacji krajów bałtyckich z sieciami europejskimi wszystkie przepustowości zbudowanego w 2015 roku połączenia LitPol Link zostaną wykorzystane do świadczenia usług systemowych, a przez nowe połączenie będzie odbywał się obrót energią elektryczną.
- Synchronizacja krajów bałtyckich z sieciami Europy kontynentalnej to przede wszystkim projekt bezpieczeństwa narodowego, który pozwoli Litwie, Łotwie i Estonii samodzielnie zarządzać swoimi systemami elektroenergetycznymi, operując na tej samej częstotliwości z niezawodnymi partnerami. Przygotowania w czterech krajach są kontynuowane w szybkim tempie, ze skoncentrowanym podejściem do osiągnięcia synchronizacji do 2025 r. Jednak najważniejsze łącze mamy już - odnowione łącze LitPol Link. Oznacza to, że od teraz nikt nie może zostawić nam izolowanej wyspy energetycznej: w razie potrzeby wkrótce będziemy mieli możliwość połączenia się ze strefą synchroniczną Europy kontynentalnej – mówi minister energii Dainius Kreivys.
Litgrid wraz z polskim operatorem PSE planuje przetestować działanie synchroniczne za pośrednictwem łącza LitPol Link na wypadek, gdyby synchronizacja była konieczna wcześniej niż do 2025 roku z nieprzewidzianych przyczyn.
Oprócz prądu, jaki płynie mostem” do budżetów gmin, po których terenie został poprowadzony, wpływają podatki z tytułu tej inwestycji.
WYG
Źródło i fot: Ministerstwo Energetyki RL
