Jak poinformował na Twitterze prezes Orlenu Daniel Obajtek, oddział polskiego koncernu, Orlen Lietuva przejął kontrolę nad Mockavos Terminalas, operatorem jedynego kolejowego terminalu przeładunkowego przy granicy polsko-litewskiej.
- To wzmocnienie logistyki naszej litewskiej spółki i strategiczne zabezpieczenie transportu produktów z Możejek do Polski i na Ukrainę - napisał Obajtek.
Terminal Mockava został nabyty przez Orlen Lietuva od Peranto, estońskiej hurtowni ropy naftowej należącej do Tadasa Augustauskasa. Zdaniem Daniela Obajtka, prezesa zarządu PKN Orlen, przejęcie terminalu cargo na granicy litewsko-polskiej zapewni stabilne dostawy produktów naftowych do Polski.
- Przyniesie to korzyści nie tylko koncernowi, ale także gospodarce obu krajów - napisał Obajtek w oświadczeniu.
Michał Rudnicki, szef Orlen Lietuva mówi, że przejęcie kontroli nad terminalem pozwoli spółce zaoszczędzić pieniądze, zwiększyć elastyczność i niezależność operacyjną, a w dłuższej perspektywie planowana jest rozbudowa terminalu.
Przygotowania pod Rail Baltica
Terminal Mockava na stacji kolejowej tuż przy polsko - litewskiej granicy, na pierwszym odcinku Rail Baltiki po stronie litewskiej, rozpoczął pracę 22 listopada 2017 roku.
Co ciekawe, inwestycją nie zajmował się litewski rząd, a łoździejski samorząd. Litewski rząd tylko przekazał w gestii samorządu prawa do dysponowania i zagospodarowywania gruntu. Ogłoszono przetarg na budowę i zarządzaniem terminalu. Wygrał jeden z największych chemicznych koncernów na Litwie „Achemos grupė”, jednak nie przystąpił to budowy i odsprzedał w 2105 roku prawa dla fińskiej grupy Peranto OÜ. Gmina Łoździeje wydzierżawiła inwestorowi 40 hektarów ziemi na 99 lat,
W terminal estońska spółka Peranto OÜ zainwestowała początkowo około 6 mln euro. Głównym przedmiotem działalności spółki jest sprzedaż hurtowa paliw samochodowych.
Na początku terminal obsługiwał transporty z materiałami ropopochodnymi. Pozwalał na przeładunek miliona ton produktów ropopochodnych rocznie. W trzech magazynach mogą być przechowywane 3 tysiące ton oleju napędowego i 1 tys. ton. ton benzyny.
- Jest to pierwszy i jedyny na Litwie terminal przeładowywania płynnych produktów naftowych, w którym można zarówno odbierać, jak i wysyłać produkty koleją o różnej szerokości torów – zarówno z rosyjskim, jak i europejskim rozstawem szyn. Terminal w Mockawie jest także pierwszym obiektem, który dąży do wykorzystania potencjału trasy Rail Baltica oraz możliwości zwiększenia tranzytowych strumieni płynnych ładunków przez terytorium Litwy – zarówno między wschodem i zachodem, jak i między północą oraz południem - stwierdził wówczas dyrektor terminalu Tadas Augustauskas
Niemal równo po trzech latach od rozpoczęcia działalności terminalu naftowego w Mockowie, niewielkiej miejscowości leżącej niedaleko granicy z Polską, 30 września 2020 roku uroczyście odnotowano zakończenie jego rozbudowy. Aby upamiętnić tę historyczną dla Mockawy datę, odsłonięto pamiątkowy kamień z napisem o zbudowaniu terminalu.
- Ten dzień jest szczególnie ważny dla naszego rejonu, jak i Litwy, jako całości. Było ogromne oczekiwanie na rozwój terminalu Mockava. Chociaż pandemia Covid-19 nie sprzyjała w tym roku biznesowi, inwestorowi udało się pokonać wszystkie wyzwania. Dziś już możemy cieszyć się inwestycjami, tworzonymi miejscami pracy oraz udanym i dochodowym rozwojem biznesu. Życzę powodzenia i zapewniam o dalszej współpracy.
Rejon Łoździeje jest gotowy współpracować i szukać rozwiązań, które będą korzystne dla mieszkańców terenu i Waszego biznesu - powiedziała podczas uroczystości mer rejonu Ausma Miškinienė.
Dziewięć zbiorników, ponad milion ton ładunku
Terminal Mockava oddał do użytku dwa dodatkowe kolejowe szlaki dojazdowe w każdym standardzie rozstawu (rosyjskim i UE) oraz oddzielną kolejową rampę przeładunkową do przeładunku płynnych produktów chemicznych. Wszystko po to, aby zwiększyć zdolność terminalu do przyjmowania i parkowania wagonów przed i / lub po operacjach terminalu. Oba szlaki dojazdowe wyposażono w pomost wagowy, aby mieć precyzyjną i skuteczną kontrolę towarów przeładowywanych w Terminalu Mockava.
Oprócz tego w terminalu Mockava zbudowano 2 dodatkowe zbiorniki magazynowe o pojemności 3400 m3 każdy. Po zakończeniu projektu pojemność magazynowa terminalu Mockava osiągnęła 20 tys. m. sześc. i dysponuje łącznie 9 oddzielnymi zbiornikami na produkty naftowe.
Łączna pojemność zbiornikowa terminala to 19 tys. m3, natomiast zdolności przeładunkowe szacowane są na 1,2 mln ton paliw płynnych rocznie.
Rozpoczęty w 2017 roku terminal Mockava jest pierwszym i jedynym terminalem przeładunkowym towarów płynnych, który funkcjonuje na standardowej (rosyjskiej i unijnej) szynie kolejowej na granicy litewsko-polskiej. Zapewnia bezpośredni, skuteczny, bezpieczny i efektywny kosztowo sposób dostępu do systemu kolejowego UE ze wschodniego standardu kolejowego, będącego unikalnym przejściem granicznym państw członkowskich UE dla paliw płynnych i chemikaliów.
Produkty naftowe z Rosji i Białorusi do terminalu docierają koleją z rosyjskim rozstawem szyn i dalej do Europy mogą być transportowane zarówno koleją z europejskim rozstawem szyn, jak i cysternami samochodowymi.
Na razie szlaki kolejowe na Litwie różnią się od polskich, gdyż większość przewozów odbywa się po torach na rozstawie wynoszącym 1520 mm. Rozstaw normalnotorowy (1435 mm) znajduje się jedynie na liczącym 120 kilometrów szlaku od przejścia granicznego Trakiszki-Mockava do Kowna, drugiego największego miasta u naszych północnych sąsiadów. Po zbudowaniu Rail Baltiki będzie można bez przeszkód wozić towary aż do Tallina w Estonii.
Mockawa nie do poznania
W Mockawie - za sprawą realizacji projektu Rail Baltica - zmieniło się prawie wszystko. Zamiast stacji pamiętającej czasy radzieckie jest teraz nowoczesny obiekt z gruntownie zmienionym układem torowym i nową sygnalizacją. Zmodernizowano także terminal przeładunkowy na południowym skraju stacji. Zastosowane tu zostały przez wynajętą firmę CargoBeamer najnowocześniejsze technologie, pozwalające na automatyczne przeniesienie ładunku (samochodu z towarem) z szosy na specjalny wagon. Inwestycję współfinansował program „Marco Polo”, który zakończył już swoją działalność. Ani Podlasie, ani Mazury „nie załapały się” do tego programu.
W przygranicznych Szestokach (Šeštokai), na nowym placu, są także nowe składy kontenerowe, pozwalające na przeładunek miliona ton towaru rocznie. Duże kolejowe centrum logistycznego pod potrzeby Rail Baltiki powstaje w Kownie.
Coraz więcej przewozów towarów
Od lipca 2020 roku na linii kolejowej Rail Baltica uruchomiane są regularne przewozy naczep TIR-ów pociągami między Niemcami a Litwą przez Polskę. LTG Cargo, polska spółka PKP Cargo oraz niemiecki operator przewozów intermodalnych CargoBeamer zrealizowali w maju 2020 oku roku pierwszy eksperymentalny przewóz naczep.
Z kolei Orlen planuje znacznie zwiększyć transport kolejowy produktów Orlen Lietuva z Litwy do Polski ( a więc przez stację Trakiszki i Suwałki). Przewóz na tej trasie wzrośnie o kilkaset tysięcy ton z obecnie dostarczanych ok. 600 tys. ton, a może i więcej.
PKP Cargo wznowiło przewozy kolejowe przez przejście Trakiszki - Mockawa w 2016 roku.
- Przygotowujemy się do działalności w Polsce i w tym roku rozpoczniemy przewozy intermodalne, łączące Litwę z Europą Zachodnią, a także podpisaliśmy wstępne umowy z potencjalnymi klientami na Ukrainie na wynajem lokomotyw -mówi Egidijus Lazauskas, prezes LTG Cargo.
- Specjaliści ds. logistyki z całej Europy mówią o tym, że kombinowany transport towarów jest jednym z najbardziej obiecujących obszarów logistyki. Oznacza to, że ładunki dalekobieżne w naczepach ciężarowych zostaną przewiezione koleją. Będzie to nie tylko opłacalne finansowo, ale także zmniejszy zanieczyszczenie powietrza, a na autostradach znajdą się mniejsze ładunki - tłumaczy A. Urbonas z Litewskich Kolei.
Nadal rosną przewozy kontenerowe z Chin – w okresie styczeń-kwiecień przewieziono o 2,4 razy więcej towaru niż w tym samym czasie w ubiegłym roku. Część tych towarów trafia dalej przez Polskę na Zachód.
WYG
Na fot. Terminal w Mockawie. Fot.Samorzad Łoździej
