Ponad 500 mln euro dla Polski, w tym na Rail Baltikę. Opóźnienia na odcinku Ełk - Trakiszki

Ogłoszono wyniki trzeciego naboru wniosków z unijnego Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) w sektorze transportu. Budżet konkursu wynosił 7 mld euro. Polscy beneficjenci otrzymają dofinansowanie dla 11 projektów na łączną kwotę 506,24 mln euro (219,99 mln euro w puli kohezyjnej i 286,25 mln euro w puli ogólnej).

Uwzględniając wyniki tego naboru Polska wykorzystała już całą kopertę narodową przypisaną do naszego kraju - ponad 2 mld euro - informuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Największy nabór wniosków

134 wybrane projekty zostały wybrane spośród 408 wniosków złożonych w ramach tego naboru wniosków

W ramach programu transportowego CEF na lata 2021–2027 przeznaczono już łącznie kwotę 25,8 mld euro na współfinansowanie projektów TEN-T w państwach członkowskich.

-To największy nabór wniosków w ramach obecnego programu transportowego CEF -  powiedział Wopke Hoekstra, komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu.- Wybrane projekty pomogą przekształcić europejską sieć transportową, czyniąc czystsze środki transportu bardziej wydajnymi i atrakcyjnymi dla pasażerów i towarów, a jednocześnie zwiększając bezpieczeństwo w całej sieci TEN-T. Jestem szczególnie zadowolony, że sfinansowano kilka projektów wspierających szlaki solidarności UE-Ukraina. Te nowe korytarze mają kluczowe znaczenie dla integracji Ukrainy i Mołdawii z UE – dodaje komisarz.

Najwięcej na projekty kolejowe

Projekt kolei dużych prędkości Porto – Lizbona i Rail Baltica przodują w  najnowszych dotacji w ramach instrumentu „Łącząc Europę”.

Około 83% finansowania zostanie przeznaczone na projekty związane z celami klimatycznymi UE, głównie poprzez poprawę i modernizację kolei, śródlądowych dróg wodnych i szlaków morskich w sieci TEN-T.

Projekty kolejowe mają otrzymać 80% z 7 mld euro dofinansowania z instrumentu „Łącząc Europę” ogłoszonego przez Komisję Europejską 17 lipca. Objęte projekty obejmują Rail Baltica, korytarze tunelu Lyon-Turyn i Brenner, liczne wdrożenia ERTMS oraz prace nad lepszą integracją kolei ukraińskich z siecią UE.

Wśród największych pojedynczych alokacji znajduje się dotacja o wartości 813 mln euro na wsparcie wczesnego rozwoju linii dużych prędkości Porto – Lizbona, która jest realizowana jako projekt PPP.

Ponad 1 mld euro dla państwa bałtyckich

Promotor projektu Rail Baltica w krajach bałtyckich otrzymuje około 1,1 mld euro w dwóch transzach (Rozwój linii kolejowej o standardowym rozstawie szyn 1435 mm w Estonii, Łotwie i Litwie (część IX C).

Przypomnijmy, że podczas pobytu 22 lipca br prezydenta Litwy w Kalwarii, rozmawiano także o budowie rail Balticy.

-Zaprezentowaliśmy Prezydentowi gwałtowny wzrost tempa budowy Rail Baltica. W porównaniu z pierwszym wolumen pracy w drugim kwartale roku wzrósł 2,4-krotnie. Mając zapewnione finansowanie, musimy nadal pracować, aby środki UE były inwestowane, a jednocześnie w konkurencyjnym środowisku projektów rozwoju infrastruktury utrzymać europejską uwagę na Rail Baltica – powiedział  wówczas A. Jackus, szef Rail Baltica Lietuva .

W najbliższym czasie planowane jest podpisanie umowy projektowej na odcinek granicy kowieńsko-litewsko-polskiej. Odcinek będzie budowany od granicy z Polską w kierunku Kowna.

- Koleje Polskie przygotowują się także do dostosowania parametrów swoich kolei, aby połączyć kraje na europejskim szlaku. Jest to znaczące osiągnięcie międzynarodowe– powiedział A. Jackus.

„Rail Baltica” to największy projekt infrastruktury kolejowej w historii krajów bałtyckich, w ramach którego wybudowana zostanie zelektryfikowana dwutorowa kolej o europejskim standardzie, łącząca Warszawę, Kowno, Wilno, Poniewież, Rygę, Pern i Tallinn . Całkowita długość linii kolejowej „Rail Baltica” w krajach bałtyckich sięga 870 km: na Litwie – 392 km, na Łotwie – 265 km, w Estonii – 213 km.

Dotacja na polski odcinek rail Balticy

W ramach puli ogólnej dofinansowanie otrzyma projekt „Prace na linii kolejowej E 75 (Rail Baltica), odcinek Białystok – Osowiec”- beneficjent: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Polskie Linie Kolejowe podają, że w IV kwartale 2024 zostanie ogłoszony przetarg na przebudowę odcinka Białystok – Osowiec oraz odcinka Osowiec – Ełk.

Po zakończeniu modernizacji odcinka Czyżew - Białystok rozpocznie się przebudowa najdłuższego z fragmentów – 100-kilometrowej trasy ze stolicy województwa podlaskiego do Ełku. Finalnym etapem budowy polskiej części międzynarodowej linii Rail Baltica będzie modernizacja odcinka Ełk – Trakiszki o długości 94 kilometrów. W dalszej perspektywie zbudowany zostanie tunel łączący Tallin z Helsinkami.

Mieszkańcy Ełku już korzystają z pierwszego bezkolizyjnego skrzyżowania zbudowanego w ramach modernizacji międzynarodowej linii kolejowej Rail Baltica. Pociągi bezpiecznie jeżdżą wiaduktem nad ul. Kolejową, a kierowcy wygodnie podróżują pod torami. Inwestycja PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. jest współfinansowana ze środków unijnego instrumentu CEF „Łącząc Europę”.

Przesuwanie terminów rozpoczęcia budowy odcinka Ełk- Trakiszki

Koniec prac nad trasą od Warszawy do Tallina zaplanowano na 2026 rok -informowano jeszcze przed kilkoma laty. Obecnie mówi się już, że najwcześniej w 2028 roku.

Jak pisał portal rynek kolejowy, opierając się na odpowiedź udzieloną posłowi Sebastianowi Łukaszewiczowi, dla znacznie opóźnionego odcinka Białystok - Ełk pozyskanie wszystkich decyzji administracyjnych planowane jest dopiero na ostatni kwartał 2024 roku. Jak informuje ministerstwo, planowane zakończenie prac budowlanych na stacji Ełk przypada we wrześniu 2024 roku. Tymczasem według kontraktu powinno to nastąpić już w październiku 2023 roku;

Dalsze prace na odcinku Białystok - Ełk planowane są w latach 2024 - 2028. Dla odcinka Ełk - Trakiszki (78 km odcinka głównego + 35 km odcinka uzupełniającego) trwają obecnie prace projektowe, zakończenie podpisanej pod koniec 2021 r. umowy na dokumentację projektową planowane jest w 2024 roku, a prace planowane są na lata 2025 - 2028.

Jest to więc kolejne opóźnienie - w 2019 roku zapowiadano oddanie linii w 2025 roku, a jeszcze półtora roku temu oficjalnie podawano jako termin 2027 rok.

Co gorsza, inwestycja nie ma finansowania - według Krajowego Programu Kolejowego do 2032 r. zadanie to jest na liście rezerwowej i będzie przygotowywane do zgłoszenia w ramach naborów do instrumentu CEF 2. Dopiero uzyskanie dofinansowania pozwoli na realizację inwestycji – informował rynek kolejowy.

Rail Baltica

Rail Baltica stworzy funkcjonalny korytarz transportu kolejowego dużych prędkości, który promuje pełną integrację państw bałtyckich z Europą, zwiększa mobilność wojskową i wspiera długoterminowy regionalny wzrost gospodarczy. Ponadto włączenie Rail Baltica do tego korytarza transportowego będzie miało duże znaczenie dla odbudowy Ukrainy. Obecnie realizatorzy projektu Rail Baltica współpracują już z Ukrainą, dzieląc się wiedzą, dostarczając spostrzeżeń na temat rozwoju projektów infrastrukturalnych i ułatwiając wymianę praktycznych doświadczeń.

-Strategiczne znaczenie Rail Baltica rośnie nie tylko biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną w Europie, ale także rozbudowę zunifikowanych europejskich korytarzy sieci transportowej i przyszłe połączenia z Ukrainą. Projekt Rail Baltica będzie stanowić solidną podstawę do ustanowienia nowego korytarza ekonomicznego i bezpieczeństwa, a współpraca i wsparcie między realizatorami projektu Rail Baltica a Ukrainą są kluczowe dla naszego zbiorowego bezpieczeństwa – stwierdził w lipcu 2204r. Marko Kivila, CEO i prezes zarządu RB Rail AS.

Pozostałe dotacje dla polskich beneficjentów

W puli kohezyjnej dofinansowanie otrzymają następujące projekty:

Kolejowe:

„Uzupełnienie brakującego połączenia na CNC North Sea-Baltic: Opracowanie dokumentacji projektowej odcinka Sieradz Północny – Pleszew – Poznań”; beneficjent: Centralny Port Komunikacyjny Sp. z o.o.

„Prace na linii kolejowej nr 12 Skierniewice – Łuków (C-E20), odcinek Skierniewice – Pilawa – pozostałe prace”; beneficjent: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

„Budowa węzła kolejowego dla Portu Police wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną w ramach budowy linii kolejowej nr 437 do Morskiego Portu Police”; beneficjent: Zarząd Morskiego Portu Police Sp. z o.o.

Morski:

"Zapewnienie odbioru odpadów ze statków w porcie Świnoujście w celu spełnienia wymagań środowiskowych"; beneficjent: Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A.

W ramach puli ogólnej dofinansowanie otrzymają następujące projekty:

Kolejowy:

„Prace na linii kolejowej E 75 (Rail Baltica), odcinek Białystok – Osowiec” beneficjent: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. 

Drogowy:

"Budowa drogi ekspresowej S17 na odcinku Tomaszów Lubelski – Hrebenne jako sposób na usprawnienie ruchu na przejściu granicznym Polska-Ukraina”
beneficjent: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Z obszaru inteligentnych i interoperacyjnych rozwiązań dla transportu (projekty wielostronne z udziałem partnerów zagranicznych):

„inteGrated modeRnisation of the EuropEan Network for CNS”; polski beneficjent: Polska Agencja Żeglugi Powietrznej

„CP1 Deployment – Synchronised Modernisation of ATM (Part 2)”; polscy beneficjenci: Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, CAE Flight Services Poland

„Predictable, Environmentally friendly and Advanced Curved Operations with Climate as Keyword”; polscy beneficjenci: Port Lotniczy Wrocław SA, Port Lotniczy Gdańsk Sp. z.o.o

„Electronic Freight Transport Information 4 ALL”; polski beneficjent: Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji

„Removing interoperability barriers between entities in rail freight transport with a particular focus on intermodal transport”; polscy beneficjenci: Karpiel Sp. z o.o., Centrum Logistyczno Inwestycyjne Poznań Sp. z o.o. oraz Oltis Polska Sp. z o.o. (jako podmiot powiązany).

WYG

Źródła i fot: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej;  Rail Baltica; KE; PLK; Rynek Kolejowy; railgazette