Rail Baltica jeszcze nie zbudowana, a już zwiększa się przewóz towarów przez polsko - litewskie przejmie kolejowe w Trakiszkach.
Na razie szlaki kolejowe na Litwie różnią się od polskich, gdyż większość przewozów odbywa się po torach na rozstawie wynoszącym 1520 mm. Rozstaw normalnotorowy (1435 mm) znajduje się jedynie na liczącym 120 kilometrów szlaku od przejścia granicznego Trakiszki-Mockava do Kowna, drugiego największego miasta u naszych północnych sąsiadów. Po zbudowaniu Rail Baltiki będzie można bez przeszkód wozić towary aż do Tallina w Estonii.
Lotos i LTG Cargo
Na mocy umowy o współpracy z LTG Cargo, spółka Lotos Kolej pod koniec maja br. po raz pierwszy wykonała transport do przejścia Trakiszki-Mockava na granicy polsko-litewskiej.
Przewóz lokomotywy M62K na Litwę był możliwy w ramach umowy polsko-litewskiej na przekazywanie przesyłek w ruchu międzynarodowym.
- Otwiera nam to drogę do przekazywania ładunków, przede wszystkim kontenerów w przewozach transgranicznych z i do Litwy, do granicy południowej lub zachodniej - mówi Anatol Kupryciuk, prezes Zarządu Lotos Kolej.
Lotos Kolej jest drugim największym kolejowym przewoźnikiem w Polsce pod względem pracy przewozowej oraz liderem na rynku przewozów towarów niebezpiecznych. Spółka eksploatuje około 130 lokomotyw i ponad 4 tys. wagonów, świadcząc usługi dla Grupy Kapitałowej Lotos oraz dla klientów zewnętrznych.
Spółka Lotos Kolej prowadzi działalność przewozową w Polsce, Niemczech i Czechach, współpracuje również z innymi przewoźnikami w relacjach transgranicznych, przekazując składy zagranicznym partnerom, również w ramach łańcucha intermodalnego. Umożliwia to rozwój przewozów na długich odcinkach, co jest atutem kolei jako gałęzi transportu mogącej w krótkim czasie dostarczyć do klienta docelowego duży wolumen towarów. Ograniczając emisję CO2 do atmosfery, wpływa to na redukcję śladu węglowego.
Orlen Lietuva i Koleje Litewskie
Z kolei litewska spółka wchodząca w skład Grupy Orlen przedłużyła porozumienie o współpracy z największą spółką kolejową w krajach bałtyckich. Umowa pozwoli nie tylko na utrzymanie dotychczasowego wolumenu przewożonych produktów do krajów bałtyckich, ale przyczyni się do znacznego zwiększenia transportu produktów do Polski.
Zarządzająca rafinerią w Możejkach Orlen Lietuva jest jednym z największych klientów Kolei Litewskich. W ciągu roku spółka przewozi około 9 milionów ton produktów wytworzonych przez Orlen Lietuva. Porozumienie zostało przedłużone do 2028 roku.
- Orlen Lietuva jest jednym z naszych najważniejszych klientów – powiedział Mantas Bartuszka - Dyrektor Generalny Kolei Litewskich. Bardzo cenimy partnerstwo strategiczne z Orlenem, a porozumienie jest rezultatem pracy naszych zespołów. Codziennie dążymy do zapewnienia usług przewozowych na najwyższym poziomie, między innymi dlatego po raz pierwszy otworzyliśmy trasę przewozową produktów ropopochodnych do Polski. Ukończyliśmy również odbudowę odcinka kolejowego z Możejek do Renge na Łotwie – dodał.
Pod koniec grudnia 2020 roku pierwszy transport produktów ropopochodnych z rafinerii w Możejkach na Litwie, rafinerii należącej do polskiego ORLENU, dotarł nową trasą do odbiorców na Ukrainie. Pociąg towarowy jechał na trasie Możejki -Trakiszki - Medyka. Wcześniej woził produkty z Możejek na Ukrainę przez Białoruś. Przewoźnikiem jest PKP Cargo.
Orlen planuje także znacznie zwiększyć transport kolejowy produktów Orlen Lietuva z Litwy do Polski ( a więc przez stację Trakiszki i Suwałki). Przewóz na tej trasie wzrośnie o kilkaset tysięcy ton z obecnie dostarczanych ok. 600 tys. ton, a może i więcej.
PKP Cargo wznowiło przewozy kolejowe przez przejście Trakiszki - Mockawa w 2016 roku.
Zakład w Możejkach należący do Orlen Lietuva jest jedyną rafinerią w krajach bałtyckich. Spółka pozostaje istotną częścią Grupy, zapewniając dostawy produktów ropopochodnych na rynki Litwy, Łotwy, Estonii, Ukrainy i Polski. To także największy na Litwie eksporter i podatnik, który odpowiada za 15% wpływów do tamtejszego krajowego budżetu.
Natomiast spółka transportowa LTG Cargo w okresie styczeń-kwiecień przewiozła we wszystkie kierunki prawie 15,7 mln ton ładunków.
Choć firma przewiozła w tym roku więcej nawozów i węgla, największy wpływ na ten wynik miał nadal znaczny spadek wysyłek produktów naftowych. Wolumen produktów naftowych zmniejszył się ze względu na niższy niż zwykle popyt wywołany pandemią COVID-19 oraz decyzję białoruskiego BNK o zaprzestaniu transportu produktów naftowych do portu w Kłajpedzie. Tym bardziej zwracana jest uwaga na przewóz towarów do Polski i dalej na Zachód.
-Ten rok to trudny rok – walka konkurencyjna przewoźników wciąż się nagrzewa, kontekst geopolityczny wpływa również na nasze działania. Jednak pomimo tych okoliczności nadal koncentrujemy się na rozwoju międzynarodowym, dywersyfikacji przepływów towarowych i rozwoju nowych usług, przyczyniających się do rozwoju Zielonej Giełdy UE. Przygotowujemy się do działalności w Polsce i w tym roku rozpoczniemy przewozy intermodalne, łączące Litwę z Europą Zachodnią, a także podpisaliśmy wstępne umowy z potencjalnymi klientami na Ukrainie na wynajem lokomotyw - komentuje Egidijus Lazauskas, prezes LTG Cargo.
Nadal rosną przewozy kontenerowe z Chin – w okresie styczeń-kwiecień przewieziono 33 tys. ton. TEU, to 2,4 razy więcej niż w tym samym czasie w ubiegłym roku. Część tych towarów trafia dalej przez Polskę na Zachód
Polsko - litewska grupa infrastrukturalna dla lepszych podróży koleją po Europie
Przypomnijmy, że w lutym br. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz LTG Infra, litewski zarządca infrastruktury kolejowej podpisali list intencyjny dotyczący powołania Polsko-Litewskiej Grupy Infrastrukturalnej. Obie spółki będą współpracować przy poprawie jakości połączeń kolejowych oraz realizacji projektów transgranicznych, w tym modernizacji trasy Rail Baltica.
Obszary współpracy
Na spotkaniu wytypowano i uzgodniono kilka głównych obszarów współpracy. Stała współpraca w zakresie Rail Baltica - koordynacja parametrów technicznych i rozwiązań organizacyjnych projektu Rail Baltica w Polsce i na Litwie. Zwiększenie atrakcyjności korytarza kolejowego poprzez zharmonizowanie systemów pobierania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej z BCP PLC. Wymiana odpowiednich doświadczeń LTG Infra w kwestiach zarządzania ruchem kolejowym oraz zagadnień związanych z wdrażaniem ERTMS i projektami elektryfikacji, a także tworzenie nowego modelu ruchu na Litwie oraz digitalizacja modeli utrzymania i zarządzania zasobami infrastruktury kolejowej.
Działalność nowopowstałej Grupy Infrastrukturalnej będzie obejmowała współpracę w projektach transgranicznych, w tym współpracę techniczną, wdrażanie rozwiązań technicznych i operacyjnych, współpracę i wymianę informacji w trakcie realizacji projektu Rail Baltica, wymianę doświadczeń, wiedzy i informacji pomiędzy podgrupami powołanymi w Grupie.
Płynnie przez Trakiszki
Kluczowe są kwestie związane z prowadzoną modernizacją Rail Baltica. Podczas spotkania przedstawiciele obu spółek omówili m.in. kwestie w zakresie ujednolicenia wymagań technicznych dla systemów na Rail Baltica na terytorium Polski i Litwy. Dla zapewnienia sprawnej i bezpieczniej jazdy, systemy kolejowe po stronie polskiej i litewskiej muszą być ze sobą kompatybilne. Dzięki współpracy zarządców linii, przejazdy pociągów przez granicę polsko-litewską będą się odbywać w sposób płynny i niezakłócony. Przejście graniczne w Trakiszkach jest jedynym kolejowym przejściem granicznym na granicy polsko-litewskiej, a zatem jedynym łączącym sieć kolejową Litwy i pozostałą części Unii Europejskiej.
Przewieźć 50 mln towaru
Już we wrześniu 2018 polskie i litewskie koleje podpisały list intencyjny, który precyzuje, iż strony będą rozwijać m.in. transgraniczny przepływ towarów między terminalami obu spółek oraz zwiększać ich zdolności przeładunkowe. PKP Cargo i Litewskie Koleje będą również promować transportowanie towarów koleją, a zwłaszcza przewozy intermodalne. Działania opisane w liście mają spowodować, że do 2030 roku przynajmniej 30 proc. ładunków, które teraz wożone są między Polską a Litwą ciężarówkami, zostanie przejęta przez kolej, a do 2050 r. ten wskaźnik ma wzrosnąć do 50 proc. Obecnie granicę litewską przekracza rocznie 2,5 mln ciężarówek. Z ponad 50 mln ton towarów, które w ciągu roku przekraczają polsko - litewskie przejście graniczne, trafia tam za pośrednictwem transportu samochodowego, na kolej przypada zaledwie 1 proc. towarów, co pokazuje skalę możliwego rozwoju.
Oczekuje się natomiast, że 80 proc. pociągów towarowych w Rail Baltica będzie pociągami intermodalnymi, co umożliwi operatorom logistycznym przeniesienie ładunku z dróg na kolej, poprzez umieszczenie kontenerów i ciężarówek w wagonach.
W Kownie znajduje się duży terminal intermodalny. Kowieński terminal intermodalny został zbudowany przy magistrali wschód-zachód z Wilna, którą kursują pociągi intermodalne z Chin w kierunku portów w Królewcu i Kłajpedzie lub ku granicy z Polską. To jedna z odnóg Nowego Jedwabnego Szlaku.
Węzeł kolejowy w Kownie składa się z czterech odcinków: Kowno-Palemonas, Jiesia-Kowno, Jiesia-Rokai i Rokai-Palemonas.
Wiosną 2019 roku rozpoczęły się prace modernizacyjne węzła kolejowego w Kownie, dostosowujące go do potrzeb „Rail Baltica”.Przebudowę odcinka Jiesia-Kowno zakończono w sierpniu 2015 roku, a Jiesia-Rokai w październiku 2018 roku. Prace na odcinku Rokai - Palemonas będą trwać w br.
Na odcinku kolejowym „Rail Baltica” Kowno-Palemonas zostały zakończone główne prace projektowe – po ułożeniu ostatnich szyn o standardzie europejskim, intermodalny terminal przeładunkowy w Kownie jest bezpośrednio połączony z europejską siecią kolejową – poinformowało Ministerstwo Łączności.
Rail Baltica
W ramach projektu „Rail Baltica” powstanie 870-kilometrowa europejska linia kolejowa szybkich pociągów pasażerskich i towarowych, łącząca Helsinki, Tallinn, Parnawę, Rygę, Poniewież, Kowno, Wilno i Warszawę
Znaczenie Rail Baltiki dla gospodarek krajów bałtyckich ma być niebagatelne. Sektor transportowy już teraz odpowiada za 12% PKB Litwy.
WYG
Źródła i fot: LOTOS; Litewskie Koleje; PKP PLK
