Rail Baltica. 350 mln euro dla państwa bałtyckich, a kiedy pieniądze dla Polski?

W miniony piątek wspólne przedsięwzięcie Rail Baltica państw bałtyckich RB Rail AS ogłosiło podpisanie dodatkowej transgranicznej umowy o dotację na finansowanie projektu Rail Baltica.

Całkowity budżet w ramach tej umowy wynosi 422,6 mln euro, z czego wkład CEF wyniesie 353,9 mln euro, czyli maksymalnie 85%, natomiast pozostałą część wkładu finansowego zapewnią rządy trzech krajów bałtyckich.

Umowa została podpisana pomiędzy Europejską Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA), Ministerstwem Gospodarki i Komunikacji Estonii, Ministerstwem Transportu Łotwy oraz Ministerstwem Transportu i Komunikacji Litwy oraz joint venture Rail Baltica RB Rail AS.

Jest to efekt decyzji z końca czerwca br. Europejskiej Ageni Wykonawczej ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Otrzymała ona w I naborze 399 wniosków na łączną kwotę 14 miliardów euro wnioskowanego współfinansowania.  W końcu czerwca wybrano do finansowania projekty o łącznej wartości 5,4 mld euro we wszystkich państwach członkowskich UE. Kwota przeznaczona na projekt Rail Baltica jest trzecią co do wielkości spośród wszystkich projektów.

Zapowiadane wówczas dotacje dla Polski to 1,27 mld euro na polskie projekty transportowe z CEF. Nie było, niestety, wśród nich polskiego odcinka Rail Baltiki.

Na co zostaną przeznaczone pieniądze w krajach bałtyckich

Zatwierdzone działania odzwierciedlają priorytetowe zadania, które mają się rozpocząć już w przyszłym roku, w tym:

• Pozostałe projekty głównej linii Rail Baltica na Litwie, w tym dla odcinka linii głównej „granica polsko-litewska z węzłem miejskim w Kownie”, węzeł miejski w Kownie, projekt linii głównej i połączeń regionalnych na odcinku między węzłem miejskim Kowno a węzłem miejskim Wilno oraz projekt urbanistyczny Wilna węzeł. Wspomagane finansowanie obejmuje również część odszkodowań za wywłaszczenie gruntów.

Umowa na zaprojektowanie i nadzór nad budową nowej 78-kilometrowej linii z Kowna (Jiesia) do granicy litewsko-polskiej ma zostać podpisana na początku 2023 roku.  Litewski odcinek Rail Baltiki powinien zostać zakończony do końca 2026 roku.

• Rozpoczęcie prac budowlanych na głównej linii Rail Baltica na priorytetowym odcinku na Łotwie w pobliżu granicy łotewsko-litewskiej oraz opracowanie szczegółowego projektu technicznego bazy budowlanej w zakładzie utrzymania infrastruktury Skulte, który znajduje się na północnym odcinku Łotwy w kierunku granicy łotewsko-estońskiej .

• Budowa podkonstrukcji i powiązanych elementów na głównej linii Rail Baltica w Estonii, w tym punkt operacyjny Ülemiste i prace projektowe dla środków łagodzących głuszca na odcinku od Pärnu do granicy estońsko-łotewskiej.

• Działania mające na celu zapewnienie transgranicznego wymiaru i interoperacyjności technicznej, w tym usługi oceny przez Jednostkę Notyfikowaną (NoBo) i Organ Oceniający (AsBo) dla prac projektowych i budowlanych, nadzór autorski projektu nad realizacją szczegółowego projektu technicznego w trakcie budowy, nadzór nad robotami budowlanymi przez Inżyniera-Rezydenta (FIDIC), a także przeanalizowanie odpowiednich modeli dla zamówień na budowę odcinka transgranicznego. Do sfinansowania rekomendowane jest również działanie poświęcone opracowaniu metodologii sprawdzania klimatu oraz dokumentowi sprawdzającemu, w tym procesowi weryfikacji.

Ponadto potwierdzone działania zapewnią dalszą kontynuację koordynacji Rail Baltica przez RB Rail AS, jako transgraniczny projekt globalny, zarówno pod względem rozwiązań technicznych, które umożliwiają interoperacyjność, podejścia do dostaw i jakość, w tym zapewnienie niezbędnego zrównoważonego i neutralnego dla klimatu transportu infrastruktury i spójne z celami Europejskiego Zielonego Ładu są spełnione.

- Jest to umowa o dotację z bardzo znaczącym budżetem i imponującym wsparciem instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) w wysokości prawie 360 ​​milionów euro, przyznanym za kluczowe prace i działania projektowe wzdłuż całej trasy Rail Baltica w trzech państwach bałtyckich. Pokazuje również ciągłe, silne wsparcie UE dla globalnego projektu Rail Baltica. To już ósma Akcja CEF wspierająca realizację Rail Baltica i pierwsza dotacja przyznana na ten ważny projekt w okresie finansowania 2021-2027. Życzę beneficjentom i koordynatorowi sprawnej realizacji i terminowego zakończenia działań w ramach niniejszej umowy o dotację – powiedział Morten Jensen , kierownik działu w CINEA.

- Dziś żyjemy w czasach zwiększonej niepewności gospodarczej wynikającej z kryzysu geopolitycznego, ciągłych wahań cen i niestabilnej dostępności materiałów budowlanych, a ważniejsze niż kiedykolwiek jest zapewnienie ścisłej współpracy transgranicznej między partnerami w trzech krajach bałtyckich w celu dostarczenia szybkiej kolei Rail Baltica i utrzymać swoją pozycję wśród priorytetowych projektów infrastruktury dużych prędkości w Unii Europejskiej. Rail Baltica nie jest już koniecznością, jest obowiązkiem, a przyznane dodatkowe finansowanie pozwoli nam na osiągnięcie krytycznych celów i dalsze postępy w budowie i dostawie Rail Baltica jako zjednoczonego projektu bałtyckiego – powiedział  Agnis Driksna, dyrektor generalny i prezes Zarząd w RB Rail AS.

Znaczna kwota tego finansowania rekomendowana dla globalnego projektu Rail Baltica zostanie dodana do już dostępnego finansowania z okresu finansowego 2014-2021, w którym na realizację Rail Balticy w państwach bałtyckich dostępnych jest już ponad 1,2 miliarda euro, z czego 85% pochodzi z instrument „Łącząc Europę” (CEF). 

WYG

Źródło i fot: Rail Baltica