Rail Baltica na Litwie. Minister ponagla

Tempo budowy szybkiej kolei Rail Baltica nie jest zadowalające, obowiązkiem zarządzających jest kontrola ryzyka związanego z planowanymi inwestycjami i przyspieszenie prac - powiedział minister transportu Litwy Marius Skuodis.

Litewski minister transportu Marius Skuodis mówi, że kierownictwo Lietuvos Geležinkeliai AB (odpowiednik polskiego PKP) musi znaleźć rozwiązania, jak najszybciej wdrożyć projekt o szczególnym znaczeniu strategicznym – budowę kolei o europejskim rozstawie torów Rail Baltica. Ze względu na niewystarczające tempo prac i ryzyko niewykorzystania części środków Unii Europejskiej przeznaczonych na projekt do końca tego roku, minister polecił zarządowi Lietuvos Geležinkelių przedstawienie planu zarządzania ryzykiem.

Minister po dokonaniu oceny materiału przedstawionego przez menadżerów trzech bałtyckich spółek RB Rail koordynujących projekt Lietuvos Geležinkelių (Litewskie Koleje) na temat postępu w realizacji „Rail Baltica”, poinstruował zarząd „Lietuvos Geležinkelių”, aby do 1 lipca przedstawiono akcjonariuszowi plan, w jaki sposób przyspieszona zostanie realizacja projektu.

Opóźnienia

- Obecna sytuacja geopolityczna zachęca do szybkiej integracji z europejską siecią kolejową, zwiększając jakość i przepustowość infrastruktury, ale główne projekty kolejowe są dziś opóźnione, niektóre poważnie. Wzywam kierownictwo Lietuvos Geležinkelių do poważnego i odpowiedzialnego spojrzenia na sytuację i natychmiastowego przyspieszenia prac - mówi minister Skuodis.

Ryzyko niewykorzystania unijnych funduszy

Zarząd i menadżerowie spółki byli wielokrotnie ostrzegani o groźbie niewykorzystania części środków unijnych przeznaczonych na projekt. Konieczność przyspieszenia strategicznych projektów kolejowych w kraju tak, aby do końca 2024 roku nastąpiło zakończenie zasadniczych prac związanych z budową europejskiej linii kolejowej do Poniewieża - jasno stwierdzał list oczekiwań Ministerstwa Transportu skierowany do Lietuvos Geležinkeliu już w 2022 roku.

W związku z opóźnieniem w planowanej realizacji projektu Rail Baltica ministerstwo widzi ryzyko utraty przez litewskie koleje części środków unijnych przeznaczonych na ten projekt. W związku z opóźnieniami spółka powinna pokryć ewentualną utratę środków unijnych, z których większość przeznaczona jest na budowę mostu kolejowego przez Wilię – głosi komunikat litewskiego resortu transportu.

Pomimo opóźnień Litwa jest najbardziej zaawansowana spośród trzech państw bałtyckich w realizacji projektu Rail Baltica.

Na najbardziej zaawansowanym odcinku projektu od Kowna do granicy litewsko-łotewskiej już budowane jest podtorze kolejowe i obiekty inżynieryjne na prawie 30-kilometrowym odcinku od Kowna do granicy z Łotwą. W tym roku planowane jest podpisanie umów na nowe odcinki podtorza i wykonanie robót na odcinku o długości ok. 70 km, a także zamówienia publiczne na budowę 168 km torów.

Od Kowna (Jiesia) do granicy litewsko-polskiej

Na tym odcinku na razie trzy litewskie spółki realizują prace związane z zakupem gruntów na potrzeby publiczne na odcinku Rail Baltica od Kowna (Jiesia) do granicy litewsko-polskiej.

Długość głównej europejskiej linii kolejowej z połączeniami regionalnymi wynosi około 100 km. Na odcinku od Kowna (Jiesia) do powiatu Kazlų Rūda prace wykona firma Atamis (wartość kontraktu – 1,767 mln euro), na odcinku przebiegającym przez powiat mariampolski – Centrum Danych Rolniczych (3,557 mln euro). Kolejna umowa została podpisana z firmą Tyrens Lietuva (wartość umowy – 2,096 mln euro), która wykona prace w dzielnicach Kalwaria i Lazdija.

Szacuje się, że do budowy nowej linii kolejowej na linii granica Polski z Litwą – Kowno (Jiesia) konieczny będzie zakup około 2180 działek i około 156 obiektów, w tym 25 domów mieszkalnych.

W 2023 roku litewski rząd podjął decyzję o przyspieszeniu budowy Rail Baltica, w tym szczególnie w kierunku polskim. Oczekuje się, że techniczne projekty robocze będą gotowe na początku 2025 r.

Według Ministerstwa Transportu i Komunikacji Litwy połączenie kolejowe między Litwą a Polską ma zostać ukończone w 2028 roku.

Rail Baltica to największy projekt infrastruktury kolejowej w historii krajów bałtyckich, w ramach którego wybudowana zostanie zelektryfikowana dwutorowa kolej o europejskim standardzie, łącząca Warszawę, Kowno, Wilno, Poniewież, Rygę, Pern i Tallinn.

Całkowita długość linii kolejowej Rail Baltica w krajach bałtyckich wynosi 870 km: na Litwie – 392 km, na Łotwie – 265 km, w Estonii – 213 km.

Realizacja całego projektu Rail Baltica, łączącego kraje bałtyckie z Europą, ma się zakończyć w 2030 roku.

WYG

Źródło i fot: Ministerstwo Transportu RL