Rail Baltica. Stacje regionalne będą motorami wzrostu gospodarczego

Międzynarodowe konsorcjum kierowane przez Ramboll, globalną firmę zajmującą się architekturą, inżynierią i konsultingiem, sfinalizowało niedawno w imieniu wspólnego przedsięwzięcia Rail Baltica dwa badania.

Przedstawiło też zalecenia dotyczące maksymalizacji korzyści społeczno-ekonomicznych z rozwoju i eksploatacji międzynarodowego Rail Baltica, w tym dworców oraz pociągów regionalnych.

Wyniki tych badań zostaną włączone do dalszego rozwoju globalnego projektu Rail Baltica i zapewnią podstawę do dalszej współpracy z organizacjami realizującymi projekt globalny, gminami, stowarzyszeniami biznesowymi, dostawcami usług transportowych, organizacjami pozarządowymi i innymi odpowiednimi partnerami.

Multimodalne węzły transportowe

Badanie dotyczące maksymalizacji szerszych korzyści społeczno-ekonomicznych lub wartości dodanej brutto (GVA) dla międzynarodowych stacji pasażerskich Rail Baltica, przeprowadzone przez konsorcjum kierowane przez Ramboll, w tym Gottlieb Paludan Architects, Architects Soini & Horto, RealDeal, przyniosło szereg rekomendacji, począwszy od zastosowania w perspektywie krótkoterminowej, jak również w szerszej perspektywie długoterminowej planowania i ciągłego rozwoju, w jaki sposób rozwijać wszystkie 7 międzynarodowych stacji Rail Baltica – Tallin Ülemiste, Pärnu, Ryga Central Hub, Ryga International Airport, Panevėžys, Kowno i Wilno – aby zagwarantować im rolę multimodalnych węzłów transportowych i ważnych motorów rozwoju gospodarczego ich najbliższego środowiska miejskiego i poza nim.

- Rail Baltica to wyjątkowy projekt infrastruktury kolejowej i ważne jest, aby czerpać z międzynarodowych i sprawdzonych doświadczeń, aby zapewnić pełne wykorzystanie potencjału infrastruktury i korytarza gospodarczego Rail Baltica” – powiedział dr Stefano Manzo, Ekonomista Transportu w RB Rail AS.- Wyniki tych badań zostaną wykorzystane jako solidna podstawa do kontynuowania dialogu z odpowiednimi partnerami projektu, decydentami w celu dalszego zwiększenia koncentracji infrastruktury i usług Rail Baltica na przyszłych użytkownikach końcowych, ludziach i przedsiębiorstwach.

Każda planowana lokalizacja dla różnych przystanków regionalnych Rail Baltica jest inna pod względem liczby ludności, działalności gospodarczej, potencjalnego rozwoju itp. ścisła współpraca z gminami i społecznościami lokalnymi podczas fazy planowania i projektowania stacji regionalnych, a także ciągła rozwój ma znaczenie dla sukcesu - podkreśla dr Stefano Manzo.

Są przykłady do naśladowania

Ogólnie rzecz biorąc, istnieje kilka międzynarodowych przykładów potencjału kolejowych stacji pasażerskich w zakresie stymulowania rozwoju gospodarczego. Na przykład w Wielkiej Brytanii przebudowa przestrzeni publicznej na stacji Manchester Piccadilly wiązała się z podniesieniem wartości gruntów o 33%, utworzeniem około 3 000 miejsc pracy w obszarze bezpośrednio wokół dworca kolejowego oraz utworzeniem 2 000 m2 powierzchnie handlowe w okolicy dworca.

Podobnie, program Sheffield Station Gateway wygenerował inwestycje w wysokości 74 mln funtów w rejon stacji, co z kolei doprowadziło do wzrostu wartości GVA w mieście Sheffield o 3,4 mln funtów rocznie. Ponadto dowody empiryczne ze Szwecji wykazują wzrost o 20% lub więcej w populacji, zatrudnieniu i zróżnicowaniu gospodarczym w promieniu 3 km od nowo wybudowanych dworców kolejowych w obszarach miejskich, podmiejskich i bardziej odległych, podczas gdy w Hiszpanii zaobserwowano silna reakcja na połączenie HSR w obszarach biznesowych usług, turystyki i działalności opartej na wiedzy.

Międzynarodowe dworce kolejowe – multimodalne węzły transportowe i miejsca spotkań dla osób i firm

Kluczowymi wnioskami z badania są rekomendacje, jak rozwijać stacje, jako miejsca spotkań ludzi i biznesu, w tym projektowanie z myślą o wygodzie i atrakcyjności dla wszystkich typów użytkowników, a więc poza historyczną funkcją stacji jako zaplecze operacyjne transportu. Oznacza to świadczenie usług, które uczynią je bardziej atrakcyjnymi dla ludzi, a nie tylko dla podróżnych: przykładami mogą być powierzchnie handlowe, szeroki wybór napojów, ewentualnie opcje rozrywki i tak dalej.

Badanie analizuje potencjalne synergie i konieczność integracji z otaczającym krajobrazem miejskim poprzez nowoczesne planowanie stacji, które zagwarantuje powszechną dostępność i rozwój biznesu i społeczeństwa, w perspektywie rozwoju zorientowanego na tranzyt, tj. zwartej, przystosowanej dla pieszych, zorientowanej na pieszych, mieszanej korzystać ze społeczności skupionych wokół wysokiej jakości systemów kolejowych.

Ponadto badanie analizuje znaczenie rozwoju międzynarodowych kolejowych stacji pasażerskich Rail Baltiki jako nowoczesnych węzłów transportu miejskiego, aby móc zagwarantować wydajną i bezproblemową integrację różnych usług mobilności, łącząc kolej z transportem publicznym i transportem prywatnym, w tym niezmotoryzowanymi środkami transportu oraz współdzielone i na żądanie usługi mobilności.

Skutecznie rozwinięte regionalne usługi pasażerskie mogą przyczynić się do pobudzenia rozwoju regionalnego

Badanie wpływu regionalnego zawiera przegląd społeczno-gospodarczych możliwości regionalnych związanych z wdrażaniem nowych lub ulepszonych regionalnych usług kolejowych w perspektywie rozwoju korytarza Rail Baltica.

W tym kontekście badanie podkreśla kluczową rolę, jaką przystanki regionalne Rail Baltiki będą odgrywać jako katalizatory dla potencjalnej relokacji ludności i przedsiębiorstw poprzez świadczenie usług kluczowych dla obszarów pozamiejskich poza mobilnością. Takie usługi obejmują zarówno stacje dostarczania paczek w handlu elektronicznym, jak i te wymagane przez nowoczesne i wydajne węzły multimodalne dla lokalnej i regionalnej mobilności, a także kilka usług charakterystycznych dla różnych cech lokalizacji przystanków regionalnych Rail Baltiki, takich jak usługi turystyczne lub funkcjonalne. dla mieszkańców obszarów podmiejskich, takich jak zakupy czy spędzanie wolnego czasu. 

Badanie podkreśla również, w jaki sposób efektywnie rozwinięte regionalne kolejowe usługi pasażerskie mogą przyczynić się do zwiększenia spójności regionalnej, badając możliwości wynikające z lepszej łączności i cyfryzacji oraz zwiększonego poziomu dostępności obszarów peryferyjnych i wiejskich. Należy również zapewnić integrację regionalnych usług kolejowych z szerszym regionalnym systemem mobilności i siecią produkcyjną, w tym integrację i rozwój regionalnych i lokalnych usług logistycznych, aby w pełni wykorzystać nowo rozwijaną regionalną infrastrukturę kolejową i usługi.

Postęp w realizacji międzynarodowych i regionalnych stacji Rail Baltica

W Estonii

Obecnie ukończone są projekty generalne terminalu pasażerskiego Ülemiste i infrastruktury, a przetarg na budowę ogłoszony wraz z przyznaniem kontraktu zaplanowano na październik 2022 r., a zakończenie budowy na jesień 2027 r. Natomiast dla terminalu pasażerskiego Pärnu zakończono projekt, rozpoczęcie przetargu budowlanego zaplanowano na 2023 r., a rozpoczęcie budowy na 2024 r. Ukończenie terminalu zaplanowano na 2027 r., co jest jednocześnie terminem zakończenia budowy odcinka tej głównej trasy. W przypadku przystanków regionalnych w Estonii projekty rozwiązań będą opracowywane równolegle z projektem trasy głównej i z uwzględnieniem ostatecznych rozwiązań projektowych dla trasy głównej.

Na Łotwie

Trwają prace budowlane na dwóch większych obiektach projektu Rail Baltica – głównym dworcu w Rydze i międzynarodowym porcie lotniczym w Rydze. Kwota wykonanych prac budowlanych w 2021 r. przekroczyła 55 mln euro, a na obu odcinkach projektu zakupiono większość gruntów. Natomiast wielkość robót budowlanych wykonanych w węźle centralnym w 2021 r. sięgnęła 50,8 mln euro. W tym roku trwają prace budowlane na terenie Dworca Centralnego Rail Baltica Ryga, w tym od strony południowej budynku dworca.

W 2021 r. rozpoczęto budowę międzynarodowego portu lotniczego w Rydze, a w tym roku rozbudowę o budowę nowej drogi dojazdowej do/z drogi lotniskowej, rozbudowę parkingu oraz budowane są wszystkie media. Rozpocznie się budowa pali pod wiadukt i rozpoczną się pierwsze prace na budynku stacji,

Jeśli chodzi o realizację dworca regionalnego, trwa procedura negocjacyjna, która wyłoni spółkę, która zapewni zaprojektowanie 17 regionalnych punktów mobilności Rail Baltica na Łotwie oraz będzie sprawować nadzór autorski, w tym wykona wszystkie niezbędne przygotowania do projektu.

Na Litwie

Zwycięzca konkursu architektonicznego Vilnius Connect zostanie ogłoszony w najbliższych miesiącach, po których następują prace projektowe. Porozumienie w sprawie przygotowania specjalnego planu dla węzła Poniewieżys planowane jest na czerwiec 2022 r. Po przygotowaniu specjalnego planu zostanie podjęta decyzja o lokalizacji międzynarodowej stacji Poniewieżys i przewiduje się przygotowanie planu w dwa nadchodzące lata. Ogłoszenie zamówienia na projekt dworca pasażerskiego w Kownie planowane jest na sierpień/wrzesień 2022 r.

WYG

Źródło i fot: Rail Baltica