Podczas gdy ze względu na pandemię globalne forum dotyczące korytarza kolejowego zostało przeniesione na październik, to spółka Rail Baltica, realizująca inwestycję w krajach bałtyckich, zorganizowała wydarzenie online, aby podzielić się obecnym stanem i planami na 2020 r.
Forum online Rail Baltica zgromadziło 1000 widzów z 39 krajów, w tym dostawców, specjalistów z branży i inne zainteresowane strony. Podczas transmisji na żywo przedstawiciele RB Rail AS przedstawili główne nadchodzące przetargi, harmonogram projektu i kierunek strategiczny w zakresie zamówień budowlanych, a także długoterminowe działania rozwojowe.
W internetowym forum wzięli też udział: komisarz UE ds. Transportu Adina Vălean i ministrowie transportu państw bałtyckich - Taavi Aas, minister gospodarki i infrastruktury Republiki Estońskiej, Tālis Linkaits, minister transportu Republiki Łotewskiej oraz Jaroslav Narkevič, minister transportu i komunikacji Republiki Litewskiej. Ministrowie podkreślili rolę projektu w ożywieniu gospodarczym po Covid-19 i wyrazili silne zaangażowanie w terminową realizację projektu.
W ramach projektu Rail Baltica powstanie 870-kilometrowa europejska linia kolejowa szybkich pociągów pasażerskich i towarowych, łącząca Helsinki, Tallinn, Parnawę, Rygę, Poniewież, Kowno, Wilno i Warszawę.
Adina Vălean, komisarz UE ds. Transportu, podkreśliła, że szybki postęp w obecnej fazie projektowania i szybkie zwiększenie działalności budowlanej są niezbędne do osiągnięcia ambitnego celu, jakim jest otwarcie działalności Rail Baltica w 2026 r. Zwróciła również uwagę, że „budżet UE powinien być głównym narzędziem na poziomie europejskim, aby ożywić nasze gospodarki i doprowadzić nas do ożywienia w kierunku bardziej ekologicznej, bardziej odpornej i cyfrowej Europy. Projekty takie, jak Rail Baltica przyczynią się do wszystkich tych wymiarów. Inwestycje w zrównoważoną infrastrukturę transportową będą ważniejsze niż kiedykolwiek w ożywieniu gospodarki i zwiększeniu odporności naszego kontynentu, zgodnie z europejskim zielonym ładem ”.
24 tysiące nowych miejsc pracy
Do 2026 r. łączne inwestycje Rail Baltica w krajach bałtyckich osiągną 5,8 mld EUR, przy czym do 85 proc. wyniesie dofinansowanie przez Unię Europejską. Wartość inwestycji na Litwie wyniesie 2,5 mld euro.
Zapewni to znaczącą poprawę dla lokalnego budownictwa, inżynierii i innych branż usługowych. W szczytowym okresie prac budowlanych w latach 2022-2025 Rail Baltica stworzy około 13 000 nowych miejsc pracy w branży budowlanej, a łącznie 24000, licząc pośrednie i miejsca pracy w powiązanych branżach, takich jak pozyskiwanie materiałów i produkcja komponentów, logistyka, hotelarstwo i gastronomia, profesjonalne usługi i wiele innych.
To bardzo wiele, biorąc pod uwagę, że trzy kraje: Estonia, Łotwa, Litwa liczą łącznie zaledwie kilka milionów mieszkańców.
W samym 2020 r. we wszystkich trzech krajach bałtyckich zostanie przeznaczone na różne działania projektowe prawie 200 mln EUR z funduszy UE. Do tej pory projekt zabezpieczył 941 mln EUR finansowania z instrumentu „Łącząc Europę” i współfinansowania krajowego, Złożono ponadto wniosek o dofinansowanie na kolejne 781 mln EUR do zainwestowania do końca 2023 r.
RB Rail AS zawarła wysoce konkurencyjne i korzystne ekonomicznie zamówienie na szczegółowy projekt techniczny na 643 km linii, wybierając z 39 propozycji złożonych przez 16 międzynarodowych i lokalnych uczestników przetargu. Co ważniejsze, projekty dostarczone podczas procesu udzielania zamówień mieściły się w ramach zaplanowanego budżetu.
Przebieg prac:
Na Litwie
Litewski minister łączności Jarosław Narkiewicz podkreślił, że Litwa szybko wykonuje prace, dotyczące budowy linii kolejowej z Kowna w kierunku granicy z Łotwą i jest gotowa zrealizować projekt „Rail Baltica” do 2026 r.
-Spółka akcyjna „Lietuvos geležinkelių infrastruktura”, realizująca projekt na Litwie, rozpoczęła konsultacje rynkowe w sprawie przetargu na zakup prac budowlanych „Rail Baltica” za kwotę 470 mln euro, który ma być ogłoszony już wkrótce. Zapraszamy litewskich, łotewskich, estońskich i innych dostawców do aktywnego uczestnictwa i skorzystania z tej możliwości” – powiedział cytowany w komunikacie minister łączności.
Na Litwie trwają prace budowlane w węźle transportu kolejowego w Kownie i zostanie ogłoszony niebawem przetarg na budowę odcinka głównej linii z Kowna do granicy litewsko-łotewskiej. Ponadto trwają przygotowania na odcinku Wilno - Kowno, a wkrótce będą prowadzone prace modernizacyjne na odcinkach węzeł Kowno i Kowno - litewsko-polska granica państwowa.
Nowa linia kolejowa Rail Baltica Kowno-Wilno zapewni możliwość poruszania się pociągów z prędkością 249 kilometrów na godzinę. Zgodnie z umową, jej projekt ma powstać do końca 2021 roku. Jego realizacja ma się zakończyć w 2026 roku. W przyszłości na nowej linii Kowno Wilno w ciągu doby będzie kursowało dziesięć pociągów pasażerskich, a czas podróży potrwa zaledwie 38 minut. Co więcej, z Wilna do innych miast można będzie dotrzeć bardzo szybko: do Poniewieża - w 37 minut, Rygi - w niemal dwie godziny, Warszawy - trzy, a Tallinna trzy i pół."
Cała linia kolejowa ma być zelektryfikowana, nie będzie pociągów napędzanych olejem napędowym w mieście, a obszary mieszkalne zostaną odgrodzone od hałasu i drgań. Projekt obejmuje także budowę wiaduktów nad liniami kolejowymi oraz przebudowę poszczególnych dróg.
"Infrastruktura Kolei Litewskich", która jest realizatorem projektu Rail Baltica na terenie Litwy, zajmuje się także modernizacją terenu wokół dworca kolejowego w Wilnie. Sam budynek pozostanie, natomiast obok ma być zbudowane nowoczesne i wielofunkcyjne centrum mobilności, biznesu i rozrywki.
Podczas planowania linii kolejowej zostaną przygotowane rozwiązania dla rozwoju Wileńskiego Dworca Pasażerskiego, jego połączenia z Międzynarodowym Wileńskim Portem Lotniczym, Terminalem Intermodalnym w Wilnie oraz połączenie projektowanego portu Lotniczego koło Elektrėnai i istniejącego międzynarodowego lotniska w Kownie z projektem Rail Baltica. W planie opracowane zostaną również rozwiązania dotyczące budowy toru o szerokości 1435 mm przy międzynarodowym lotnisku w Kownie dla pociągów towarowych.
Aby zwiększyć atrakcyjność linii kolejowej Rail Baltica Kowno-Wilno dla pasażerów, dodatkowo planowane są regionalne stacje pasażerskie Lentvaris, Vievis i Kaišiadorys oraz ich połączenia z nimi.
Łotwa
Na Łotwie nacisk zostanie położony na rozpoczęcie prac budowlanych na dworcu głównym w Rydze i podpisanie umowy na odcinek z lotniska w Rydze do końca 2020 r. Rozpocznie się też projektowanie terminalu multimodalnego w Salaspils wraz z dodatkowymi ocenami oddziaływania na środowisko i koleją studyjną rozwój sieci w węźle w Rydze.
Na Łotwie podróżni będą mogli dotrzeć do międzynarodowego lotniska w Rydze z głównego dworca kolejowego w Rydze w ciągu około 10 minut, przy czym co najmniej jeden pociąg będzie kursował co 30 minut.
Spółka Rail Baltica RB Rail AS, w imieniu Ministerstwa Transportu Łotwy, zawarła już dwie umowy na usługi projektowania i nadzoru projektowego dla pozostałych już dwóch odcinków głównej linii kolejowej Rail Baltica na Łotwie. Obaj zwycięzcy zostali wybrani na podstawie oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, a proponowana cena mieści się w planowanym budżecie na te kluczowe działania.
Pierwszy odcinek od Wangażi do granicy łotewsko-estońskiej jest przypisany do konsorcjum firmowego INECO-ARDANUY. Kwota kontraktu wynosi 13 523 414,78 EUR.
Odcinek od Wangaži do granicy łotewsko-estońskiej jest najdłuższym odcinkiem projektowym na Łotwie - ma długość 94 km, a prace projektowe potrwają 30 miesięcy. Według wstępnego projektu opracowanego, obejmuje on następujące obiekty infrastruktury: 13 mostów, 36 wiaduktów drogowych, 3 wiadukty kolejowe, 119 przepustów i 3 przejścia dla zwierząt. Od Misy do granicy łotewsko-litewskiej ma długość 45 km, a prace projektowe potrwają 24 miesiące. Według wstępnego projektu - sekcja ta obejmuje 4 mosty, 16 wiaduktów drogowych, 4 wiadukty kolejowe, 54 przepusty i 1 przejście dla zwierząt.
Drugi odcinek linii od Misa do łotewsko-litewskiej granicy państwowej jest przyznawany innemu konsorcjum firmy IDOM, Consulting, Engineering, Architecture SAU. Kwota kontraktu wynosi 6 903 802,5 EUR.
- Z przyjemnością przedstawiamy kolejny dowód postępu we wdrażaniu projektu Rail Baltica. Po podpisaniu obu umów trwają prace projektowe dla całej linii Rail Baltica na Łotwie, a także w dwóch terminalach pasażerskich na Dworcu Głównym w Rydze i na lotnisku. Oznacza to, że we wszystkich trzech krajach bałtyckich projektuje się łącznie 643 km głównej linii Rail Baltica - mówi Agnis Driksna, prezes zarządu RB Rail AS.
- Cieszę się, że realizacja projektu Rail Baltica trwa w tym trudnym okresie. Ważne jest zwiększenie prędkości projektowej, aby jak najszybciej rozpocząć prace budowlane na Łotwie. Aktywna faza budowy Rail Baltica, która rozpocznie się jesienią 2020 roku na głównym dworcu kolejowym w Rydze, będzie jednym z czynników przyczyniających się do rozwoju gospodarczego Łotwy i pomoże wyjść z efektów Covid-19. Rozpoczęcie prac budowlanych na Łotwie stworzy nowe miejsca pracy i znacząco przyczyni się do rozwoju branż związanych z budownictwem - podkreśla z kolei Tālis Linkaits, minister transportu Republiki Łotewskiej. - Zachęcam wszystkie firmy do aktywnego śledzenia rozwoju Rail Baltica i uczestnictwa w przyszłych zamówieniach, ponieważ projekt postępuje niezależnie od sytuacji Covid-19 w Europie. Realizatorzy projektu pracują online, a prace przebiegają zgodnie z planem – dodaje minister.
85 proc. funduszy niezbędnych do tych prac projektowych Rail Baltica zapewnia Unia Europejska, a 15 proc. rząd Łotwy.
Estonia
W Estonii zawarto już kontrakty dotyczące przygotowania głównego projektu kolei i związanej z nią infrastruktury na wszystkich trzech odcinkach głównego korytarza. Rozpoczęło się także projektowanie najważniejszych obiektów.
Premier Estonii podkreśla, że w kraju należałoby zbudować więcej stacji kolejowych Rail Baltica.: -Jest ich za mało – stacje w Ülemiste, Rapli i Parnawie (Pärnu) nie wystarcza” – podkreślił Jüri Ratas.
W 2020 roku w Estonii kontynuowane jest opracowywanie projektu technicznego terminali pasażerskich Rail Baltic w Tallinie i Parnawie. Ogłoszony zostanie też przetarg na projektowanie terminali towarowych, taboru i depozytu serwisowego. Ponadto planowana jest budowa ponad 20 wiaduktów kolejowo-drogowych i przejść dla zwierząt. Będą gotowe do 2022 r.
W Estonii rozstrzygnięto już w listopadzie 2019 roku międzynarodowy konkurs na projekt węzła przesiadkowego Ülemiste, zlokalizowanego nieopodal lotniska w Tallinie. To stacja początkowa Rail Baltiki. Węzeł będzie integrować kolej, tramwaj i autobusy. W odległości ok. 600 m od linii kolejowej jest zlokalizowane lotnisko.
- Niebawem lotnisko i główna stacja Rail Baltiki będą znajdować się obok siebie. Już drugi rok z rzędu lotnisko w Tallinie obsłużyło ponad 3 mln pasażerów. To ma niebagatelny wpływ na gospodarkę i przekłada się na prawie 2,6% PKB. Wraz z Rail Balitką będziemy mogli pobudzać naszą gospodarkę w jeszcze większym stopniu - powiedział Riivo Tuvik, szef lotniska w Tallinie.
Na początku listopada 2019 roku rozpoczęła się też budowa wiaduktu Saustinõmme na rondzie w Tallinie. Wzdłuż toru Rail Balticy w stolicy można będzie też zbudować do 11 lokalnych stacji.
W Estonii, podobnie, jak i na odcinku od Raczek do Trakiszek, tory mają iść po nowym śladzie. Istniejący korytarz nie jest odpowiedni, ponieważ nowy musi mieć szybsze połączenie, co oznacza, że musi być prostszy. Istniejącą trasę można wykorzystać tylko na odcinku od dwóch do trzech kilometrów.
Estoński odcinek liczy 213 km. Rail Baltica przejdzie przez 864 jednostek katastralnych w Estonii, z czego 621 to jednostki katastralne należące do prywatnych właścicieli, a 74 to jednostki katastralne należące do władz lokalnych, które państwo musi nabyć w celu utworzenia Rail Balticy.
WYG
Źródła: spółka rail Balitca. Balic- course.com; ministerstwa transportu krajów bałtyckich
Fot: Ministerstwo Łączności TL, rail Baltica, Koleje Litewskie
