Wyjazd do sanatorium z ZUS pozwala poprawić stan zdrowia chorych na niedyspozycje, które są najczęstszą przyczyną niezdolności do pracy. Zalicza się do nich m.in. schorzenia psychosomatyczne. Tylko w 2023 roku z takiej rehabilitacji w ośrodku skorzystało ponad 1,4 tys. osób.
Coraz większa część naszego społeczeństwa choruje na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Do tej grupy chorobowej zalicza się między innymi zaburzenia nerwicowe, lękowe, reakcje na ciężki stres i wiele innych. W 2023 roku wśród jednostek chorobowych będących główną przyczyną wystawiania zaświadczeń lekarskich o niezdolności do pracy z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w województwie kujawsko-pomorskim były reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, epizod depresyjny oraz inne zaburzenia lękowe. W ubiegłym roku z powodu reakcji na ciężki stres wystawiono 8 tys. zwolnień lekarskich (blisko 146 tys. dni absencji chorobowej), z powodu epizodu depresyjnego – niemal 18,5 tys. (397,2 tys. dni absencji chorobowej), a z powodu zaburzeń lękowych 4,2 tys. (79,4 tys. dni absencji chorobowej).
Prewencja rentowa ma zapobiegać pogarszaniu się stanu zdrowia. Ważne jest, aby jak najwcześniej zacząć leczenie lub rehabilitację i nie dopuścić do nieodwracalnych uszczerbków na zdrowiu. Dlatego osoby z zaburzeniami nastrojowymi, behawioralnymi i lękowymi wynikającymi z przewlekłego stresu i napięcia mogą skorzystać z rehabilitacji leczniczej w zakresie psychosomatyki. Przeciwskazaniem do takiej rehabilitacji są:
- zaburzenia psychiczne ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym,
- uzależnienia od alkoholu i leków,
- głębsze zaburzenia osobowości (osobowość paranoiczna, dysocjacyjna),
- zaburzenia psychotyczne,
- stany, w których występują myśli lub tendencje samobójcze,
- znaczny stopień niepełnosprawności intelektualnej.
Rehabilitacja lecznicza w zakresie schorzenia psychosomatycznego, na którą kieruje ZUS, trwa 24 dni. Prowadzona jest w systemie stacjonarnym, czyli całodobowy pobyt w ośrodku rehabilitacyjnym w takich miejscowościach jak: Gołdap, Wieniec-Zdrój, czy Wysowa Zdrój.
Aby skorzystać z rehabilitacji finansowanej przez ZUS musi istnieć szansa na odzyskanie sprawności i powrót do pracy po rehabilitacji. Warunkiem jest także, by osoba ubiegająca się o skierowanie była ubezpieczona w ZUS-ie lub pobierała zasiłek chorobowy czy świadczenie rehabilitacyjne po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo pobierała rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy.
Orzeczenie i skierowanie
Podstawą skierowania do ośrodka rehabilitacyjnego jest uzyskanie orzeczenia o potrzebie rehabilitacji leczniczej – wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Lekarz orzecznik może wydać orzeczenie m.in. na wniosek lekarza prowadzącego leczenie. Każdy lekarz prowadzący leczenie może wystawić wniosek PR-4, a osoba, której ten wniosek dotyczy, składa go w dowolnej jednostce ZUS-u wraz z dokumentacją medyczną. Wniosek o rehabilitację leczniczą może również sporządzić lekarz w trakcie wystawiania zwolnienia elektronicznego (e-ZLA) na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Wówczas takiego formularza nie trzeba zanosić osobiście. Lekarz prześle go w formie elektronicznej bezpośrednio do ZUS-u. Lekarz orzecznik ZUS może podjąć decyzję o potrzebie rehabilitacji także podczas kontroli zwolnienia lekarskiego albo w czasie orzekania w sprawach dotyczących świadczenia rehabilitacyjnego lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Pokrycie kosztów
Osoba skierowana do sanatorium z ZUS-u nie musi martwić się o finanse związane z wyjazdem. To Zakład pokrywa koszty leczenia, zakwaterowania i wyżywienia w ośrodku. Zwraca też koszty dojazdu z miejsca zamieszkania do ośrodka rehabilitacyjnego i z powrotem (najtańszym środkiem komunikacji publicznej).
Katarzyna Krupicka
regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego
