Wojewoda podlaski wydał rozporządzenie w sprawie zapobiegania wystąpieniu wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) na terenie województwa podlaskiego.
Zakazuje się czasowego organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów z udziałem ptaków na obszarze województwa podlaskiego.
W tym roku obserwujemy bardzo niekorzystną sytuację epizootyczną w zakresie grypy ptaków w całej Europie. Szczególnie dotyczy to Francji, gdzie do 7 kwietnia br. stwierdzono 428 ognisk choroby oraz Niemiec ze stwierdzonymi 164 ogniskami wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI).
W Polsce także utrzymuje się wysoki poziom zagrożenia związanego z możliwością wystąpienia ognisk tej choroby w gospodarstwach utrzymujących drób. Od początku 2021 r. w Polsce wykryto już około 150 ognisk tzw. ptasiej grypy, w wyniku tej choroby wybito już kilka milionów ptaków, a eksport tego sektora zamiera. Tylko w powiecie żuromińskim, gdzie hoduje się około 100 mln ptaków, uśmiercono ok. 4 mln kur.
W województwie podlaskim od 01.01.2020 roku do 19.04.2021 roku nie odnotowano przypadków wysoce zjadliwej grypy ptaków w stadach hodowlanych. Jedynie 22.02.2021 r. i 4.03.2021 r. odnotowano w powiecie augustowskim przypadki grypy ptaków H5N8u u łabędzi. Przygotowano stosowne komunikaty i rozporządzenia Powiatowego Lekarza Weterynarii.
W powiecie ełckim potwierdzono przed kilkoma dniami pierwsze w tym roku ognisko ptasiej grypy. Choroba pojawiła się w gminie Stare Juchy. Wirus został odkryty w wśród padłego drobiu w gospodarstwie w Orzechowie. Powiatowy lekarz weterynarii wprowadził już odpowiednie procedury.
W promieniu 3 kilometrów od ogniska choroby utworzono strefę zapowietrzoną, która oprócz Orzechowa objęła również Dobrą Wolę i Szczecinowo oraz część gminy Wydminy graniczącą z gminą Stare Juchy. Teren został już odpowiednio oznakowany, a w miejscach wyznaczonych przez służby weterynaryjne pojawiły się maty dezynfekujące
Mając na względzie ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się wirusa wysoce zjadliwej grypy ptaków, o znalezieniu padłych dzikich ptaków należy niezwłocznie informować służby centrów zarządzania kryzysowego i powiatowych lekarzy weterynarii. Grypa ptaków powoduje ogromne straty w produkcji drobiu w Polsce.
Przyczyną choroby jest między innymi ogromna liczba dzikich ptaków z wirusem grypy i duże zagęszczenie na danym terenie Polski gospodarstw hodowlanych. Choroba ta przynosi ogromne straty ekonomiczne zarówno samym rolnikom, jak i budżetowi państwa. Na szczęście nie jest ona groźna dla ludzi, zarówno hodowców, jak i konsumentów, choć może być przenoszona przez człowieka.
Zasady ochrony drobiu przed grypą ptaków
Grypa ptaków (AI - Avian influenza), dawniej pomór drobiu (FP - Fowl plaque), należy do chorób zwierząt listy OIE jako niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa drobiu, która może powodować śmiertelność do 100%.
Na zakażenie wirusami grypy ptaków podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób), jak i dzikich wolno żyjących, jednak stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany:
- kury i indyki - duża wrażliwość na zakażenie, występowanie klinicznej postaci choroby;
- kaczki i gęsi - wrażliwość na zakażenie wszystkimi szczepami wirusa AI, ale tylko niektóre bardzo zjadliwe wirusy wywołują kliniczną postać choroby. Drób wodny uważa się za potencjalny rezerwuar i źródło wirusa dla drobiu;
- perliczki, przepiórki, bażanty i kuropatwy - wrażliwość podobna jak u kur i indyków;
- strusie - u strusi występują objawy oddechowe i nerwowe, biegunka, osłabienie i upadki 20-30%. Emu jest mniej wrażliwe, nie występują objawy kliniczne ani upadki;
- ptaki trzymane w klatkach, włączając papugowate i śpiewające - wirusy AI izolowane na całym świecie od dzikich i egzotycznych ptaków nie były dotąd stwierdzane u ptaków trzymanych w klatkach.
Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni, zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna (smażenie, gotowanie).
Zakażenie następuje głównie drogą oddechową i pokarmową. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie wirusa może następować również poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, nawóz, ściółkę, sprzęt i środki transportu. Bardzo ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy ptaków odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie, sprzęt i produkty może przyczynić się do rozprzestrzeniania choroby.
Ważne jest, aby odpowiednio chronić drób przed zakażeniem - ma to znaczenie gospodarcze zarówno o charakterze lokalnym (konieczność likwidacji stad), jak i globalnym (zamykanie rynków zagranicznych dla polskiego drobiu i produktów drobiowych).
ZALECENIA DLA DROBNOTOWAROWYCH HODOWCÓW DROBIU - CHÓW PRZYZAGRODOWY
- karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
- przetrzymywanie drobiu na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktów z dzikim ptactwem;
- odizolowanie od innego drobiu, kaczek i gęsi;
- przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym -przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem;
- unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
- zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi, burmistrzowi, i innym organom władzy lokalnej zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu;
- po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem;
- używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
- osobom utrzymującym drób w chowie przyzagrodowym, aby nie były zatrudniane w przemysłowych fermach drobiu.
ZALECENIA DLA HODOWCÓW GOŁĘBI POCZTOWYCH
- karmienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich;
- przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem.
ZALECENIA DLA PRZEMYSŁOWYCH PRODUCENTÓW DROBIU
- przetrzymywanie ptaków w odosobnieniu (obowiązkowo w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków) lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem;
- karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
- zielonki stosowane w karmieniu drobiu wodnego (kaczki i gęsi), szczególnie w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków, nie mogą pochodzić z terenów wysokiego ryzyka zanieczyszczenia ich wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków, z okolic zbiorników wodnych, bagien, i innych miejsc stanowiących ostoję ptaków dzikich;
- szczelne przykrycie pojemników z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz budynków, a także unikanie pojenia ptaków i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
- ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób;
rozłożenie przed wejściami do budynków, gdzie utrzymywany jest drób mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym;
- wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdów na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowóz paszy, odbiór drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny;
- obowiązkową dezynfekcję pojazdów wjeżdżających;
- rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren gospodarstwa;
- używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
- wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektów, w których utrzymuje się drób;
brak kontaktu pracowników ferm drobiu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami.
DODATKOWE ZALECENIA GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII
- słomę, która będzie wykorzystywana w chowie ściółkowym należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa (przetrzymywać w zamkniętych pomieszczeniach, zadaszyć itp.);
- należy regularnie przeglądać wszelkie połączenia i rury (silosy paszowe) pod kątem obecności zanieczyszczeń np. odchodami dzikich ptaków;
- należy eliminować wszelkie możliwe do usunięcia nieszczelności budynków inwentarskich (umieścić siatki w oknach i otworach, zabezpieczyć kominy wentylacyjne);
- nie należy tworzyć sztucznych zbiorników wodnych na terenie gospodarstwa (np. oczka wodne), a istniejące należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa;
- nie należy dokarmiać dzikiego ptactwa na terenie gospodarstwa (usunąć karmniki);
- jeżeli na terenie gospodarstwa znajdują się drzewa owocowe należy jak najczęściej usuwać opadłe owoce.
Nieprzestrzeganie wymienionych wyżej zaleceń może powodować wzrost zagrożenia grypą ptaków.
Informacja o niepokojących objawach chorobowych lub padnięciach drobiu powinna być niezwłocznie przekazana do powiatowego lekarza weterynarii.
Apel ministra rolnictwa
Minister rolnictwa i rozwoju wsi Grzegorz Puda wystosował apel do rolników.
- Proszę i apeluję do wszystkich rolników i hodowców drobiu. Do każdego mieszkańca wsi, u którego na podwórku biega choćby najmniejsze stadko kur. Przestrzegajcie Państwo zasad bioasekuracji. Proszę utrzymujcie drób w sposób ograniczający jego kontakt z dzikimi ptakami. Stada wolno biegające trzeba koniecznie zamknąć w odpowiednim pomieszczeniu. Przechowujcie Państwo słomę pod przykryciem. Pamiętajcie, aby nie poić drobiu oraz ptaków utrzymywanych przez człowieka wodą ze zbiorników, do których mają dostęp ptaki dzikie. Nie zapominajcie Państwo także, aby wyłożyć maty dezynfekcyjne przed wejściami i wyjściami budynków inwentarskich, w których jest utrzymywany drób.
Pamiętajmy - sezon „grypowy” w tym roku, z uwagi na panujące warunki meteorologiczne, trwa zdecydowanie dłużej. Każde kolejne ognisko wysoce zjadliwej grypy ptaków generuje straty dla całego sektora drobiarskiego - głosi komunikat.
WYG
Źródła: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Główny Lekarz Weterynarii; Podlaski Urząd Wojewódzki
