Rolnictwo. Unijna zgoda na mniej ugorów i zmianowania upraw

Każde gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 10 hektarów gruntów ornych ma obowiązek utrzymywania 5 proc. obszaru użytków proekologicznych. Można było z tego obowiązku wywiązać się także przez ugorowanie ziemi.

Za grunty ugorowane uznaje się ziemie, na których przez okres roku lub dwóch nie jest prowadzona produkcja rolna.

Wojna na Ukrainie wpłynęła na decyzję Komisji Europejskiej, która zdecydowała, że w przyszłej Wspólnej Polityce Rolnej lata 2023 – 2027 nie znajdzie się pewnie zapis o konieczności ugorowania ziemi.

Wielu rolników skrytykowało nowy pomysł Komisji Europejskiej wprowadzenia obowiązku ugorowania najpierw 10%, a potem 4% gruntów rolnych. Okazuje się, że przymus ten zostanie zniesiony. Może będzie obłożone jakimiś programami dotyczącymi wymogów środowiskowych, na przykład uprawą roślin wysokobiałkowych czy traw albo

Na razie jest pewne, że , przymus ten zostanie zniesiony przynajmniej na rok.

Zasady stosowania odstępstw dotyczących produkcji na ugorach i zmianowania upraw w 2023 roku

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina, że ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w obliczu wojny w Ukrainie przepisy unijne umożliwiły państwom członkowskim skorzystanie z tymczasowego odstępstwa od stosowania norm, czyli dotyczących nakazu zmianowania upraw i zakazu produkcji na ugorach.

Należy zaznaczyć, że jest to odstępstwo czasowe – dotyczy tylko wniosków składanych w 2023 roku – wyjaśnia resort rolnictwa.

Co oznacza i co obejmuje odstępstwo od normy

W 2023 r. norma GAEC 7 dotycząca zmianowania upraw nie będzie stosowana, w związku z czym rolnicy (również ci posiadający gospodarstwo rolne powyżej 10 ha gruntów ornych) nie będą musieli realizować praktyk służących zmianowaniu oraz dywersyfikacji upraw na gruntach ornych.

W ramach normy GAEC 8 – w części dotyczącej przeznaczenia minimalnego udziału gruntów ornych na obszary nieprodukcyjne – możliwe będzie prowadzenie produkcji na gruntach ugorowanych, z wyjątkiem uprawy: kukurydzy, soi (przeznaczanych w większości na pasze) i zagajników o krótkiej rotacji (uprawianych na cele energetyczne).

Należy zaznaczyć, że odstępstwo to odnosi się tylko do części tej normy, tj. obowiązku – dla rolników posiadających gospodarstwa o powierzchni powyżej 10 ha gruntów rolnych – do zagwarantowania:

- minimalnego udziału co najmniej 4 proc. gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane lub

- minimalnego udziału co najmniej 7 proc. gruntów ornych na poziomie gospodarstwa przeznaczonych na obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane oraz międzyplony lub uprawy wiążące azot, uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin, z czego 3 proc. stanowią obszary i elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane.

Czego nie obejmuje odstępstwo?

Norma GAEC 8 zobowiązuje wszystkich rolników, w odniesieniu do wszystkich posiadanych użytków rolnych (te obowiązki nie są objęte odstępstwem) do:

- zachowania elementów krajobrazu (obowiązek zachowania drzew – pomników przyrody, oczek wodnych o powierzchni do 100 m2, rowów do 2 m szerokości);

- przestrzegania zakazu przycinania żywopłotów i drzew podczas okresu lęgowego ptaków oraz okresu wychowu młodych (nie dotyczy drzew owocowych, wierzb i zagajników o krótkiej rotacji).

Czym jest warunkowość?

Warunkowość to połączenie obecnych wymogów zazielenienia i zasady wzajemnej zgodności, w tym norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC).

Rolnicy wnioskujący od roku 2023 o przyznanie płatności bezpośrednich, jak również niektórych płatności II filara WPR objętych Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, będą zobowiązani do przestrzegania wymogów warunkowości, oczywiście tych nieobjętych odstępstwami.

Żródło: MRiRW