Szesnastka to główny szlak komunikacyjny Warmii i Mazur w układzie równoleżnikowym. Ma znaczenie międzynarodowe, krajowe i regionalne.
Jest to główna regionalna droga ze wschodu na zachód, łącząca najważniejsze ośrodki regionalne (Ełk, Mrągowo, Olsztyn, Iława, Ostróda) z trasami układu południkowego. W przyszłości S16, wraz z układem dróg S10, S5, S7, S51 i S61 stworzy w północnej Polsce nowy korytarz transportowy na linii wschód - zachód. Docelowo droga ekspresowa S16 połączy drogę ekspresową S19 w Białymstoku z S61 w Ełku i dalej drogą S51 w Olsztynie. Trasa zepnie dwa ważne korytarze transportowe via Baltica i via Carpatia. Przebiegać będzie przez województwo warmińsko-mazurskie i podlaskie.
W ostatnich latach zmodernizowany został odcinek od Olsztyna do Borek Wielkich koło Mrągowa. Od lat też trwają liczne zabiegi o przebudowę odcinka Mrągowo- Orzysz- Ełk. Było już kilkadziesiąt wariantów jego przebiegu. Żaden nie zadawał wszystkich. Ostatnio debatowano głównie nad trzema wariantami.
W środę, 9 września 2020 roku, odbyło się posiedzenie Komisji Oceny Przedsięwzięć Inwestycyjnych (KOPI), które oceniło wykonaną do tej pory dokumentacje projektową dla budowy drogi ekspresowej S16 na odcinku Mrągowo - Orzysz - Ełk. Komisja postanowiła rekomendować do realizacji wariant B. Wariant ten będzie wskazany jako preferowany do realizacji we wniosku o wydanie decyzji środowiskowej. Planowany termin złożenia wniosku to październik tego roku.
Koszty całkowite realizacji inwestycji w wariancie B oszacowano na kwotę ponad 3,7 mld zł.
Którędy przebiegnie droga?
Biorąc pod uwagę wyniki analizy wielokryterialnej uwzględniającej techniczne, ekonomiczne środowiskowe i społeczne uwarunkowania budowy drogi, GDDKiA, jako preferowany do realizacji wskazał wariant B (na ilustracji w kolorze czarnym).
Droga w rekomendowanym wariancie przebiega na trasie Mrągowo - Kosewo - Baranowo (od strony południowej) - Mikołajki - Woźnice - Drozdowo - Orzysz (od strony północnej) - Strzelniki - Klusy - Chrzanowo - Ełk.
Dostęp do drogi będzie możliwy poprzez węzły znajdujące się w następujących lokalizacjach: Baranowo, Mikołajki, Woźnice, Drozdowo, Orzysz (DK63), Strzelniki, Klusy oraz Chrzanowo. Jest to trasa o długości 77,47 km. Zaprojektowano na niej 13 typów obiektów inżynierskich, w tym przejścia dla średnich i dużych zwierząt. Łączna ich liczba to 79 obiektów. Wśród nich znajduje się sześć mostów, z których najdłuższe (480 m) znajdują się nad jeziorami Tałty i Orzysz. Dodatkowo zaprojektowano przepusty dla małych zwierząt i przepusty dla płazów. Na trasie znajdą się również dwa miejsca obsługi podróżnych (MOP).
Czym kierowano się przy ocenie wariantów?
Zgodnie z raportem oceny oddziaływania na środowisko opracowanym w ramach Studium techniczno-ekonomiczno-GDDKiA środowiskowego (STEŚ-R) zarówno wariant B (Mrągowo - Kosewo - Baranowo (od strony południowej) - Mikołajki - Woźnice - Drozdowo - Orzysz (od strony północnej) - Strzelniki - Klusy - Chrzanowo - Ełk), jak i wariant C (Mrągowo - Użranki - Mrówki (most) - Ławki - Woźnice - Drozdowo - Orzysz (od strony północnej) - Strzelniki - Klusy - Chrzanowo - Ełk) mogą być realizowane. Natomiast wariant A (Mrągowo - Kosewo - Baranowo (od strony północnej) - Mikołajki - Woźnice - Drozdowo - Orzysz (od strony północnej) - Strzelniki - Klusy - Chrzanowo - Ełk) jest nieakceptowalny z przyrodniczego punktu widzenia, ponieważ w tym wariancie miałaby miejsce największa ingerencja inwestycji w przyrodę ożywioną. Wariant B uzyskał najkorzystniejsze wyniki w kryterium „środowisko przyrodnicze i społeczne” oraz w kryterium funkcjonalnym obejmującym swym zakresem długość trasy, dostępność transportową oraz wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego.
Wariant C wypadł najlepiej według kryteriów technicznego i ekonomicznego. Z przeprowadzonych analiz wynika, że podjęcie inwestycji, jaką jest budowa drogi ekspresowej S16 na odcinku Mrągowo - Orzysz - Ełk, jest znacznie bardziej korzystne niż pozostawienie drogi krajowej nr 16 w stanie istniejącym.
Udział społeczeństwa w przygotowaniu inwestycji
Jak wynika z przeprowadzonych spotkań informacyjnych Mragowo-Orzysz-Elk) i licznej korespondencji mieszkańców, planowana budowa drogi ekspresowej S16 budzi duże kontrowersje i silne emocje wśród mieszkańców regionu oraz samorządów gmin i miast Mrągowo, Mikołajki, Ryn i Orzysz. Planowana inwestycja budzi również emocje wśród mieszkańców innych rejonów kraju.
Powstały zorganizowane grupy przeciwników budowy S16 w poszczególnych wariantach. Jak informuje GDDKiA, wsparcie dla budowy drogi wyraziły samorządy województwa warmińsko-mazurskiego, powiatów gołdapskiego, ełckiego, oleckiego, kętrzyńskiego, giżyckiego i mrągowskiego. Inwestycję wsparły także gminy i miasta takie jak Ełk, Giżycko, Olecko, Kętrzyn, Biała Piska czy Wieliczki. Swoje poparcie wyraził także Warmińsko-Mazurski Klub Biznesu.
GDDKiA, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i postulatom zgłaszanym przez różne środowiska, zorganizowała debatę społeczną poświęconą rozwojowi sieci drogowej Mazur. Wzięli w niej udział przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych, naukowcy a także osoby prywatne zainteresowane inwestycją. Uczestnicy debaty, którzy mogli wypowiadać się na wideokonferencji jak i zadawać pytania na czacie, przedstawili argumenty zarówno przeciwko jak i za budową tej drogi.
Korzyści z realizacji inwestycji
Budowa nowej drogi na odcinku Mrągowo - Orzysz - Ełk przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zwiększona zostanie przepustowość drogi, dzięki czemu skróceniu ulegnie czas podróży i uzyskana zostanie większa płynność ruchu, a w związku z tym nastąpi ograniczenie zużycia paliwa przez pojazdy. W efekcie przyniesie to mniejsze zanieczyszczenie środowiska, które jest obecnie generowane przez ruch samochodów osobowych i ciężarowych. Ponadto dzięki odsunięciu drogi od zwartej zabudowy zmniejszą się hałas i wibracje odczuwane teraz przez okolicznych mieszkańców. Zapewniona zostanie możliwość migracji zwierząt w poprzek drogi. Ruch ciężarowy zostanie przeniesiony z drogi krajowej nr 58 przebiegającej przez Puszczę Piską (obszar Natura 2000), z DK59 – przez Pisz i Ruciane do Mrągowa oraz dróg wojewódzkich na drogę S16.
Prace nad S16 trwają od 2007 roku
Procedura wyboru wariantu przebiegu drogi krajowej nr 16 na odcinku Mrągowo - Orzysz - Ełk została wszczęta w 2007 roku. Analizowano wówczas 16 wariantów. Od marca do sierpnia 2008 roku wykonano dla nich inwentaryzację przyrodniczą. Silny był również nacisk społeczny, aby przeanalizować dodatkowe, zaproponowane w toku konsultacji warianty przebiegu trasy.
GDDKiA zdecydowała, aby w 2009 roku przeprowadzić analizę nowych, wcześniej nierozpatrywanych wariantów oraz wykonać korektę wariantów z 2008 r. W czasie trwającej dwa sezony inwentaryzacji przyrodniczej analizami objęto łącznie 41 wariantowych odcinków inwestycji, łączących miejscowość Sorkwity znajdującą się na początku przewidywanego do rozbudowy odcinka drogi krajowej nr 16 i położony na jej końcu Ełk. Analizie poddano warianty w korytarzu o długości 80 km i szerokości 30 km.
Obecnie zakończono etap analiz poszczególnych wariantów i GDDKiA przygotowuje materiały do wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla rekomendowanego do realizacji wariantu B. Wniosek zostanie złożony w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Olsztynie. Kolejnym etapem prac, po uzyskaniu decyzji środowiskowej, będzie opracowanie koncepcji programowej.
WYG
Źródło, fot, mapy: GDDKiA
