Ukraina zniosła (prawie) embargo, ale problemy pozostały

Z dniem 18 czerwca br. ukraińskie inspekcje weterynaryjna i fitosanitarna przeanalizowały warunki importu żywca wieprzowego i produktów wieprzowych z terytorium Polski i zezwoliły na wwóz na Ukrainę żywca tego rodzaju, mięsa i produktów wieprzowych z Polski, z wyłączeniem województwa podlaskiego - napisano w komunikacie ukraińskiego ministerstwa.

Dziwne, że nadal ukraińskim zakazem objęte jest całe województwo podlaskie, choć strefa buforowa obejmuje obecnie tylko kilka powiatów.

Ukraina wprowadziła embargo na import polskiej wieprzowiny 17 lutego, natychmiast po wykryciu w Polsce wirusa afrykańskiego pomoru świń u dwóch dzików, ale nie wstrzymała handlu z Rosją czy Białorusią, gdzie ASF występuje u świń. O wołowinie w ukraińskim komunikacie ani słowa. A jeszcze 10 czerwca minister Sawicki był pełen optymizmu.
- Wszystko wskazuje na to, że z dniem 17 czerwca wieprzowina i wołowina bez kości będą mogły być normalnie eksportowane na teren Ukrainy, natomiast wołowina z kością – pod koniec trzeciego kwartału tego roku – oświadczył minister po spotkaniu ze swym ukraińskim odpowiednikiem.
Zakaz importu wołowiny obowiązuje od 2007 r. po wykryciu choroby szalonych krów.
- Okres badania zwierząt na tę chorobę wynosi powyżej 6 lat, a więc widać wyraźnie, że młode bydło powinno być eksportowane bez żadnych ograniczeń i Ukraina żadnych ograniczeń na Polskę stosować nie powinna – mówił 10 czerwca minister.

Eksport mniejszy o 20 proc.

Embargo na polską wieprzowinę nadal obowiązuje w ponad 20 krajach świata. Obecnie Polska może eksportować wieprzowinę do wszystkich krajów Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Hongkongu i Wietnamu. Nic dziwnego, że eksport mięsa w porównaniu z ubiegłym rokiem jest niższy o blisko 20 proc., głównie przez zakaz importu mięsa do wielu krajów, głównie na Wschodzie. Przedstawiciele branży podkreślają, że jeśli nie uda się odzyskać rynków wschodnich i azjatyckich, to w kolejnych miesiącach spadek może być jeszcze większy. W 2013 roku m.in. na rynki Chin, Rosji i Ukrainy trafiło niemal 190 tys. ton wieprzowiny o wartości 1,7 mld zł.

Dla polskiego eksportu niezmiernie ważne są Chiny, bo to ogromny rynek, w dodatku wchłaniający te części świni, jak uszka, nóżki, których nikt inny nie chce. W ubiegłym roku sprzedaliśmy do Chin prawie 52 tys. ton mięsa za 68 mln euro. Dla porównania: do Japonii eksport wyniósł 25 tys. ton wieprzowiny (za 76 mln euro), a do Korei Południowej – blisko 10 tys. ton (23 mln euro). Przy czym do Chin – przed wprowadzeniem restrykcji eksportowych – mięso sprzedawało 10 zakładów, do Japonii – 41, Korei – 26, a na Tajwan – 23 przetwórnie mięsa. Część firm prowadziła sprzedaż do wszystkich tych państw.

Zakłady mięsne wypowiadają umowy rolnikom z terenów dotkniętych ASF

Tymczasem Krajowa Rada Izb Rolniczych alarmuje i apeluje do ministra rolnictwa o lepszą ochronę interesów producentów trzody z terenów, na które zostały nałożone ograniczenia po wystąpieniu ognisk ASF. Zakłady mięsne wypowiadają bowiem tym producentom umowy kontraktacyjne, przez co zmuszają ich do sprzedaży świń po cenach znacznie niższych niż koszty produkcji.
KRIR w piśmie skierowanym do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawia aktualną sytuację producentów trzody chlewnej z Podlasia. W liście czytamy, że: „zakłady mięsne jednostronnie wypowiadają umowy kontraktacyjne i programowe z ceną negocjacyjną na dostawy tuczników od producentów trzody chlewnej z terenów objętych ograniczeniami związanymi z afrykańskim pomorem świń.

W pismach kierowanych do podlaskich producentów trzody zakłady przedstawiają, iż Decyzja Wykonawcza KE 2014/178 z 27 marca 2014 uniemożliwia im realizację zawartych umów do czasu zniesienia ograniczeń, czyli przynajmniej do grudnia 2017 r. Wypowiadanie umów przez zakłady mięsne zmusza rolników do sprzedaży swoich zwierząt pośrednikom po cenach znacznie zaniżonych, które kształtują się na poziomie 3,50-3,90 zł/kg.”

KRIR nie ukrywa, że sytuację mogłoby rozwiązać przedłużenie terminu obowiązywania decyzji KE w zakresie rekompensat. Według rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) NR 324/2014 z dnia 28 marca 2014 r. producenci wieprzowiny z terenów dotkniętych restrykcjami w związku z ASF mogli ubiegać się o przyznanie pomocy finansowej, w odniesieniu do zwierząt poddanych ubojowi tylko od dnia 26 lutego 2014 r. do dnia 25 maja 2014 r.

Jan Wyganowski