Przegląd realizowanych projektów Via Baltica, Rail Baltica i Via Carpatia, kwestie modernizacji dróg granicznych, przygotowania do uruchomienia pociągu pasażerskiego Wilno-Warszawa, wspólne stanowiska w sprawie ujednolicenia zapisów Pakietu Mobilności.
Te tematy były poruszane na spotkaniu ministra Transportu Republiki Litewskiej Mariusa Skuodisa z Andrzejem Adamczykiem, Ministrem Infrastruktury RP. Spotkanie odbyło się w środę (20.10.2021) w Wilnie, w przeddzień międzynarodowego forum innowacji transportu „Transport i Logistyka 2050”.
O wspólnych inicjatywach transportowych
- Polsko-litewskie relacje napełniają się treścią i konkretnymi działaniami. Jako członkowie UE wspólnie realizujemy projekty drogowe o europejskim znaczeniu. Drogi Via Baltica i powiązana z nią Via Carpatia stają się faktem. Zwiększą dostępność wielu regionów państw bałtyckich. To będzie przełom nie tylko w skali Europy Środkowej, ale i całej UE, na który czekało wiele pokoleń Polaków i Litwinów - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Poprawa drogowych połączeń transgranicznych
Strony omówiły ustalenia grupy roboczej ds. poprawy drogowych połączeń transgranicznych z udziałem przedstawicieli ministerstw obu krajów oraz jednostek samorządu terytorialnego. Organizatorem pierwszego posiedzenia tej grupy było w tym roku Ministerstwo Infrastruktury.
W najbliższym czasie zespół techniczny złożony z przedstawicieli obu krajów będzie kontynuował prace nad przygotowaniem specyfikacji technicznej remontu dróg i oraz parametry dróg przewidzianych do modernizacji.
Przypomnijmy, że po podpisaniu na początku października 2020 roku przez litewskiego ministra transportu i komunikacji Jarosława Narkiewicza oraz polskiego ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka listu intencyjnego w sprawie współpracy w zakresie poprawy infrastruktury drogowej w regionie przygranicznym, grupy robocze obu krajów zarówno na terytorium Litwy, jak i Polski wspólnie ocenili stan14 dróg przygranicznych łączących nasze kraje.
Jak podkreślał wówczas wiceminister komunikacji i łączności Republiki Litewskiej Władysław Kondratowicz, „(…) tworzenie takich dodatkowych przejść pomoże rozwijać regiony. Pojawią się większe możliwości w sferze turystyki i przedsiębiorstwa. Często obserwujemy sytuację, gdy droga po stronie litewskiej jest dostosowana do potrzeb TIR-ów, a po granicy polskiej – nie. Rozbudowanie małych dróg skróciłoby podróż nawet o setki kilometrów. Obecnie większość dróg, które mogą przekroczyć granicę litewsko-polską, jest złej jakości, wąskich, często i niebezpiecznych, zwłaszcza w ciemnych porach dnia lub zimą. Celem obu krajów jest zainstalowanie po obu stronach wspólnych dróg granicznych o jednakowej jakości, o takich samych standardach, tak, aby ludzie czuli się komfortowo podczas jazdy po nich – wyjaśniał wiceminister.
- Mamy nadzieję - komentował wówczas to porozumienie wójt gminy Puńsk Witold Liszkowski - że będą jakieś extra pieniądze na ten cel. Potrzeby są wciąż duże. Potrzeba też koordynacja. Np. po stronie litewskiej zakończono przebudowę dogi w okolicach Galiniai, a po stronie polskiej nie było dotychczas funduszy na ten cel. Lepsze drogi na pograniczu polsko – litewskim potrzebne są nie tylko np. rolnikom, mającym pola na Litwie, ale także dla małego biznesu po obu stronach granicy, który stale się rozwija, turystyki. Nie zawsze jest potrzeba jechać na i z Litwy do Puńska i okolic via Balticą, można drogami lokalnymi, oszczędzając czas, pieniądze. A przy okazji zatrzymać się w Puńsku, zjeść kartacza, coś obejrzeć, itp. – komentował wójt.
Ustalono wówczas, że remontem objęto by siedem gminnych dróg; jedna droga, w gminie Sejny - 3 i 3 w powiecie suwalskim oraz jedną w gminie Puńsk.
Gmina Puńsk zgłosiła dwie drogi do modernizacji: 3 km Krejwiany - granica państwa oraz 1,2 km Sankury - Burbiszki. Gmina chce podnieść ich parametry tak, aby mogły tamtędy jeździć także nieduże auta dostawcze, bo są to drogi prowadzące do granicy z Litwą i chodzi o to, by mogli z nich korzystać z nich nie tylko kierowcy samochodów osobowych, ale i dostawczych, by mogła rozwijać się działalność gospodarcza
W gminie Sejny miały być objęte programem drogi tzw. Traktu Królewskiego do litewskiego Kopcewa, z Markiszek na Litwę oraz w Burbiszkach.
W komunikatach obu ministerstw nie sprecyzowano, czy dyskutowano (a takie były wcześniejsze komunikaty) o dostosowaniu dróg przygranicznych do potrzeb pojazdów wojennych. Litewski minister komunikacji i łączności mówił niedawno, że po stronie litewskiej”(…) trwają intensywne prace nad drogą Łoździeje-Olita (Alytus), nad którą pochyliliśmy się razem”.
Rail Baltica i połączenie kolejowe Warszawa-Wilno
Kolejowa trasa Rail Baltica to część transeuropejskiego kolejowego korytarza, który w przyszłości połączy Niemcy, Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię oraz w dalszej perspektywie Finlandię. Dzięki prowadzonej modernizacji trasa przystosowana zostanie do ogólnych standardów linii kolejowych obowiązujących w krajach UE. Ministrowie przedstawili stan prac na tej linii oraz omówili możliwość uruchomienia połączenia kolejowego Warszawa - Wilno (z przesiadką w Kownie) w 2022 roku.
- Omówiliśmy kwestie techniczne planowanego uruchomienia pociągu pasażerskiego z Wilna do Warszawy z jedną przesiadką w Kownie w drugiej połowie 2020 roku. Ważne jest, aby Litwa i Polska podążały w tym samym tempie z tymi strategicznymi projektami, aby były realizowane na czas” – powiedział po spotkaniu minister transportu i komunikacji RL M. Skuodis.
Via Baltica i Via Carpatia
Podczas rozmów Ministrowie zaprezentowali aktualny stan realizacji transeuropejskich drogowych tras Via Baltica i Via Carpatia.
Szlak Via Baltica łączący kraje bałtyckie to część międzynarodowej drogi E67. Na terenie Polski tworzą go drogi ekspresowe S8 od Warszawy do Ostrowi Mazowieckiej i S61 do przejścia granicznego w Budzisku. Z ponad 320 km przyszłego szlaku na terenie Polski kierowcy mają już do dyspozycji blisko 193 km., a w realizacji jest ponad 130 km.
Długość drogowego międzynarodowego szlaku Via Carpatia w Polce wynosi ok. 715 km. Kluczową arterią stanowiącą oś tego korytarza jest droga ekspresowa S19 biegnąca wzdłuż wschodniej granicy naszego kraju. Droga na północy poprzez drogę ekspresową S16 łączy się z innym kluczowym projektem łączącym Litwę z Polską, jakim jest droga ekspresowa S61, będąca częścią szlaku Via Baltica.
Minister Adamczyk podkreślił, że położenie geopolityczne naszych państw wymusza budowę i doskonalenie infrastruktury transportowej w celu zapewnienia wysokiego poziomu efektywności sieci transportowej, a także zwiększenia poziomu bezpieczeństwa regionu.
- Budując szlak Via Carpatia naszym celem jest uzyskanie nowoczesnej drogi szybkiego ruchu, która połączy północną i południową część UE wzdłuż jej wschodniej granicy, komunikując przy tym najbliższe nam kraje Partnerstwa Wschodniego - powiedział minister Andrzej Adamczyk.
Rewizja sieci TEN-T i przepisy Pakietu Mobilności
Kolejną sprawą, o której rozmawiali przedstawiciele Polski i Litwy, był proces rewizji sieci TEN-T. W 2019 r. Polska przekazała Komisji Europejskiej wniosek państw, przez które przebiegać ma trasa Via Carpatia z udzieleniem poparcia dla idei zakwalifikowania całego szlaku w sieci bazowej TEN-T. Rewizja sieci TEN-T rozpoczęła się w bieżącym roku i powinna zakończyć się w 2023 r.
Ministrowie rozmawiali także o wspólnych działaniach na forum UE dotyczących zmiany niektórych przepisów regulujących międzynarodowy transport drogowy - Pakiet Mobilności I. Minister Adamczyk wskazał na niespójność przyjętych w lipcu 2020 r. przepisów z Europejskim Zielonym Ładem i Strategią na rzecz Zrównoważonej i Inteligentnej Mobilności.
Ministrowie Skuodis i Adamczyk powtórzyli wspólne stanowisko stron w sprawie Pakietu Mobilności. Przepisy zobowiązujące do zwrotu holownika do krajów pochodzenia co 8 tygodni, a tym samym obniżając konkurencyjność przewoźników z Europy Wschodniej, zwiększając zanieczyszczenie dróg i powodując dodatkowe koszty dla firm w regionie, nie są popierane przez ministrów obu krajów. Litwa wraz z Polską stoi na stanowisku, że taki obowiązek jest sprzeczny ze wspólnym rynkiem i Zieloną Ładem UE i powinien zostać uchylony. Dyskutowano o możliwości złożenia wniosku o środki tymczasowe do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na początku jesieni br..
WYG
Źródła: Ministerstwa Infrastruktury RP i RL
Fot: Ministerstwo Infrastruktur Republiki Litewskiej
