Zmiany przy zakupie ziemi rolnej

Z dniem 31.12.2013 r. straciła moc decyzja Rady Europy z 20.11.2009 r. w sprawie przyznania przez władze RP pomocy państwa na zakup nieruchomości rolnych w okresie od 1.01.10 r. do 31.12.13 r., na podstawie, której udzielana była rolnikom pomoc krajowa na zakup użytków rolnych. Na tej podstawie udzielano także dopłat do oprocentowania kredytów bankowych oraz rozkładano na raty należności z tytułu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z preferencyjnym oprocentowaniem (2%).

Od 1 stycznia 2014 r., stosownie do przepisów rozporządzenia Komisji Europejskiej, pomoc będzie mogła być przyznawana na zakup gruntów - poza gruntami przeznaczonymi na cele budowlane - w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. wydatków kwalifikowanych inwestycji. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej, pomoc udzielana na podstawie ww. przepisu nie może dotyczyć wyłącznie zakupu ziemi, lecz może być stosowana w przypadku inwestycji obejmującej - poza zakupem użytków rolnych - zakup maszyn i urządzeń rolniczych lub zakup nieruchomości innych niż użytki rolne.

Aktualnie procedowana jest nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. mająca na celu dostosowanie zasad udzielania dopłat do nowoudzielonych kredytów na zakup użytków rolnych, tj. w formule de minimis (pułap pomocy o małej wartości) lub przy zachowaniu ograniczenia 10% kosztów zakupu użytków rolnych w kosztach kwalifkowanych całej inwestycji na finansowanie której producenci rolni ubiegać się będą o kredyt z dopłatami do oprocentowania ze środków będących w dyspozycji ARiMR.

Ponadto, od 1 stycznia 2014 r. ulgi w podatku rolnym udzielne na podstawie przepisów art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym z tytułu nabycia użytków rolnych będą stosowane w formule pomocy de minimis.

Dobrą wiadomością jest z kolei to, że od dnia 1 stycznia 2014 r., podniesiono wysokość pomocy de minimins do 15 000 euro na beneficjenta. Komisja Europejska przyjęła bowiem rozporządzenie mające na celu podniesienie pułapu pomocy o małej wartości (pomocy de minimis), którą można uznać za niestanowiącą pomocy państwa oraz dokładniejsze zdefiniowanie takiej pomocy. Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, Dacian Cioloş, powiedział: „To nowe rozporządzenie da państwom członkowskim większą swobodę w przyznawaniu pomocy bez zakłócania konkurencji, w szczególności w sytuacjach nadzwyczajnych. Komisji pozwoli zaś na uproszczenie zasad pomocy krajowej w sektorze rolnictwa”.

Do tej pory, (zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1535/2007) pomoc nieprzekraczającą 7 500 euro na beneficjenta w okresie trzech lat budżetowych, ani nieprzekraczającą pułapu 0,75 proc. wartości produkcji rolnej ustalonego dla każdego państwa członkowskiego, uznawano za pomoc, która nie zakłóca konkurencji i nie zagraża jej zakłóceniem. W nowym rozporządzeniu, które obowiązuje od dnia 1 stycznia 2014 r., podniesiono wysokość pomocy do 15 000 euro na beneficjenta w okresie trzech lat budżetowych, a pułap krajowy dla każdego państwa członkowskiego – do 1 proc. wartości produkcji rolnej. Rozporządzenie to określa ponadto w sposób bardziej wyczerpujący, jakie rodzaje pomocy mogą wejść w zakres jego stosowania.
Poza tym, Agencja Nieruchomości Rolnych nadal będzie stosowała przy sprzedaży ziemi z zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa zasady rozłożenia spłaty należności na raty określone w art. 31 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Jednak oprocentowanie tych należności będzie wynosiło w 2014 r. ponad 4 proc. w skali roku.

Przypomnijmy, że  2016 roku znikną ograniczenia w zakupie ziemi przez cudzoziemców. Ministerstwo rolnictwa chce, aby do tego czasu jak najwięcej gruntów z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych trafiło do polskich rolników. Zmniejszenie pomocy przy jej kupnie na pewno nie będzie zachęcającym czynnikiem do zakupu gruntów rolnych przez polskich rolników.

Jan Wyganowski

Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ceny zakupu/sprzedaży użytków rolnych w III kwartale 2013 r. wg województw

(obowiązują od 16 grudnia 2013 r.) – wg. GUS