Zmiany przy zakupie ziemi rolnej

Z dniem 31.12.2013 r. straciła moc decyzja Rady Europy z 20.11.2009 r. w sprawie przyznania przez władze RP pomocy państwa na zakup nieruchomości rolnych w okresie od 1.01.10 r. do 31.12.13 r., na podstawie, której udzielana była rolnikom pomoc krajowa na zakup użytków rolnych. Na tej podstawie udzielano także dopłat do oprocentowania kredytów bankowych oraz rozkładano na raty należności z tytułu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z preferencyjnym oprocentowaniem (2%).

Od 1 stycznia 2014 r., stosownie do przepisów rozporządzenia Komisji Europejskiej, pomoc będzie mogła być przyznawana na zakup gruntów - poza gruntami przeznaczonymi na cele budowlane - w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. wydatków kwalifikowanych inwestycji. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej, pomoc udzielana na podstawie ww. przepisu nie może dotyczyć wyłącznie zakupu ziemi, lecz może być stosowana w przypadku inwestycji obejmującej - poza zakupem użytków rolnych - zakup maszyn i urządzeń rolniczych lub zakup nieruchomości innych niż użytki rolne.

Aktualnie procedowana jest nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. mająca na celu dostosowanie zasad udzielania dopłat do nowoudzielonych kredytów na zakup użytków rolnych, tj. w formule de minimis (pułap pomocy o małej wartości) lub przy zachowaniu ograniczenia 10% kosztów zakupu użytków rolnych w kosztach kwalifkowanych całej inwestycji na finansowanie której producenci rolni ubiegać się będą o kredyt z dopłatami do oprocentowania ze środków będących w dyspozycji ARiMR.

Ponadto, od 1 stycznia 2014 r. ulgi w podatku rolnym udzielne na podstawie przepisów art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym z tytułu nabycia użytków rolnych będą stosowane w formule pomocy de minimis.

Dobrą wiadomością jest z kolei to, że od dnia 1 stycznia 2014 r., podniesiono wysokość pomocy de minimins do 15 000 euro na beneficjenta. Komisja Europejska przyjęła bowiem rozporządzenie mające na celu podniesienie pułapu pomocy o małej wartości (pomocy de minimis), którą można uznać za niestanowiącą pomocy państwa oraz dokładniejsze zdefiniowanie takiej pomocy. Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, Dacian Cioloş, powiedział: „To nowe rozporządzenie da państwom członkowskim większą swobodę w przyznawaniu pomocy bez zakłócania konkurencji, w szczególności w sytuacjach nadzwyczajnych. Komisji pozwoli zaś na uproszczenie zasad pomocy krajowej w sektorze rolnictwa”.

Do tej pory, (zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1535/2007) pomoc nieprzekraczającą 7 500 euro na beneficjenta w okresie trzech lat budżetowych, ani nieprzekraczającą pułapu 0,75 proc. wartości produkcji rolnej ustalonego dla każdego państwa członkowskiego, uznawano za pomoc, która nie zakłóca konkurencji i nie zagraża jej zakłóceniem. W nowym rozporządzeniu, które obowiązuje od dnia 1 stycznia 2014 r., podniesiono wysokość pomocy do 15 000 euro na beneficjenta w okresie trzech lat budżetowych, a pułap krajowy dla każdego państwa członkowskiego – do 1 proc. wartości produkcji rolnej. Rozporządzenie to określa ponadto w sposób bardziej wyczerpujący, jakie rodzaje pomocy mogą wejść w zakres jego stosowania.
Poza tym, Agencja Nieruchomości Rolnych nadal będzie stosowała przy sprzedaży ziemi z zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa zasady rozłożenia spłaty należności na raty określone w art. 31 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Jednak oprocentowanie tych należności będzie wynosiło w 2014 r. ponad 4 proc. w skali roku.

Przypomnijmy, że  2016 roku znikną ograniczenia w zakupie ziemi przez cudzoziemców. Ministerstwo rolnictwa chce, aby do tego czasu jak najwięcej gruntów z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych trafiło do polskich rolników. Zmniejszenie pomocy przy jej kupnie na pewno nie będzie zachęcającym czynnikiem do zakupu gruntów rolnych przez polskich rolników.

Jan Wyganowski

Źródło: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ceny zakupu/sprzedaży użytków rolnych w III kwartale 2013 r. wg województw

(obowiązują od 16 grudnia 2013 r.) – wg. GUS

Województwo	Grunt orny
	ogółem	Dobry (klasy I, II, IIIa)	Średni (klasy IIIb, IV)	Słaby (klasy V, VI)
	w złotych za hektar
	1	2	3	4
POLSKA	25 768	32 166	26 131	19 207
Dolnośląskie	26 616	32 750	27 049	19 317
Kujawsko-pomorskie	36 439	41 746	36 652	27 162
Lubelskie	20 337	28 033	20 862	14 439
Lubuskie	17 761	22 023	18 933	14 962
Łódzkie	26 968	34 400	27 768	20 090
Małopolskie	24 047	28 609	22 204	16 214
Mazowieckie	26 653	35 514	28 157	19 622
Opolskie	32 675	42 681	31 217	21 262
Podkarpackie	17 408	20 122	17 605	13 859
Podlaskie	26 853	34 861	29 392	20 052
Pomorskie	28 013	35 200	28 590	21 604
Śląskie	25 840	34 705	26 541	18 118
Świętokrzyskie	20 399	25 213	18 712	15 507
Warmińsko-mazurskie	25 047	29 441	25 949	20 656
Wielkopolskie	36 617	44 003	37 396	26 475
Zachodniopomorskie	20 616	25 370	21 073	17 985