W starym kinie - Młody las

Na film pt. „Młody las” z 1934 roku ze zbiorów Filmoteki Narodowej zaprasza we wtorek, 11 listopada, o godz. 16.00 do Muzeum Okręgowego w Suwałkach (ul. Kościuszki 81) Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny. Projekcja trwa 70 minut. Wstęp wolny.

Akcja filmu rozgrywa się wśród uczniów warszawskiego gimnazjum, w realiach rewolucyjnych nastrojów roku 1905. Na lekcji historii Janek Walczak przeciwstawia się opinii profesora, że największym wodzem był Suworow. Grozi mu za to usunięcie ze szkoły. Ze względu na ubogą, ciężko pracującą na jego wykształcenie matkę godzi się przeprosić nauczyciela za swoje słowa. W czasie ceremonii załamuje się i mdleje. Drugi z uczniów - Stefan, syn znienawidzonego inspektora szkolnego przechodzi znamienną ewolucję – od postawy asekuranckiej, poprzez próbę samobójstwa kiedy zostaje zbojkotowany przez kolegów i opuszczony przez ukochaną Wandę, aż po włączenie się do akcji strajkowej. Działania polskich uczniów popierają ich rosyjscy koledzy. Młodzi wychodzą na ulicę. Już nie spiskują potajemnie, lecz rozpoczynają otwartą walkę z zaborcą.

„Młody las” to przykład charakterystycznego dla międzywojnia filmu patriotycznego, w którym wątki melodramatyczne przeplatają się z narodowymi. Protesty młodzieży szkolnej, które przeszły do historii przede wszystkim pod postacią strajku dzieci we Wrześni (temat ten porusza  najstarszy zachowany polski film „Pruska kultura” z 1908 roku), były częste w Królestwie Polskim w okresie rewolucji 1905-1907 roku. Z kolei jej epizod był w dyskursie publicznym okresu międzywojennego bardzo żywy, na jej temat powstawały filmy (Na Sybir” Henryka Szaro, „Dziesięciu z Pawiaka” Ryszarda Ordyńskiego) i sztuki teatralne.

Jako znakomity temat filmowy potraktował go również Józef Lejtes – jeden z najwybitniejszych reżyserów tamtego czasu. Swój obraz oparł on na scenariuszu popularnej wówczas sztuki Jana A. Hertza.

W „Młodym lesie” uwagę zwraca znakomite aktorstwo Adama Brodzisza grającego Stefana i Mieczysława Cybulskiego odtwórcę roli Walczaka – chłopaka rozdartego pomiędzy rolą buntownika-patrioty i dobrego syna. Na uznanie zasługuje także grający szkolnego woźnego Władysław Walter. Zwalista postać z sumiastymi wąsami, pozornie groźna ale w rzeczywistości stojąca twardo za uczniami zawsze pojawia się kiedy trzeba rozładować napięcie. Jego opowieści o okolicznościach utraty lewej ręki, raz to na polowaniu, raz w bitwie pod Sewastopolem, czy handel papierosami w uczniowskiej toalecie uatrakcyjniają fabułę. Nie bez znaczenia jest chyba też to, że woźny sprzyja uczniom w konflikcie z kierownictwem szkoły. Wszak wzbierająca rewolucja miała charakter nie tylko narodowy, lecz również klasowy.

Premiera filmu odbyła się 22 grudnia 1934 roku. Rok później był wyświetlany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie.

„Młody las” jest czwartym z kolei obrazem z zaplanowanych w ramach projektu przygotowanego przez Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny pn. „Organizacja starych polskich filmów związanych tematycznie z najważniejszymi wydarzeniami w historii Polski – w rocznicę tych wydarzeń”. Przypomni o rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Piąta i ostatnia projekcja zostanie zorganizowana 29 listopada – w rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego i w celu upamiętnienia 141. rocznicy Powstania Styczniowego.

Dofinansowany przez Urząd Miasta Suwałki projekt realizowany jest jako zadanie publiczne pod nazwą „Wspieranie inicjatyw związanych z upowszechnianiem uczestnictwa w kulturze, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji kulturowej dzieci i młodzieży szkolnej, a także seniorów i osób niepełnosprawnych”.

Joanna Hofmann-Delbor

Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny